The Relationship Between Medication Self-Efficacy and Self-Management in Individuals with Type 2 Diabetes and the Role of Type D Personality

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 223 - 230, 31.12.2023

Fatma Zehra Genç , Arzu Uslu

https://doi.org/10.25048/tudod.1345587

Öz

Aim: To determine the relationship between medication self-efficacy and self-management in individuals with type 2 diabetes mellitus
(T2DM), and the role of type D personality in this relationship.
Material and Methods: The study was conducted with 329 individuals with T2DM between May and July 2023. The data of the study
were collected using the Introductory Information Form, Diabetes Medication Self-Efficacy Scale (DMSS), Diabetes Self-Management
Questionnaire (DSMQ), and Type D Personality Scale (TDPS). The data were evaluated using the Pearson Correlation and the Maximum
Likelihood method, which was a structural equation modeling.
Results: It was determined that 64.4% of individuals with T2DM had type D personalities. The relationship between the DMSS and
the DSMQ was negative and weak, the relationship between the TDPS and the DSMQ was negative and weak, and no correlation was
found between TDPS and DMSS. According to the results, it was determined that diabetes self-management had an effect on diabetes
medication self-efficacy (β= -0.163, p=0.019), and diabetes self-management had an effect on TDPS (β= -0.185, p=0.013). According
to the results of the structural equation modeling, it was determined that Diabetes Self-Management was associated with Diabetes
Medication Self-Efficacy, but D-type personality had no mediating effect.
Conclusion: According to the scale evaluation scores, it was concluded that the individuals had good medication self-efficacy, their
self-management was average, and more than half had D-type personalities. In addition, it was determined that type D personality
had no mediating role in the relationship between medication self-efficacy and diabetes self-management in individuals with type D
personalities.

Destekleyen Kurum

No

Proje Numarası

-

Tip 2 Diyabetli Bireylerde İlaç Kullanım Öz Yeterliği ve Öz Yönetimi Arasındaki İlişki ve D Tipi Kişiliğin Rolü

Öz

Amaç: Bu araştırmada, tip 2 Diyabetes Mellituslu (DM) bireylerin ilaç kullanım öz yeterliği ve özyönetimi arasındaki ilişkiyi ve bu
ilişkide D tipi kişiliğin rolünü belirlemek amaçlandı.
Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma Mayıs-Temmuz 2023 tarihleri arasında kırsal alandaki 329 Tip 2 DM’li birey ile yürütüldü. Veri,
Tanıtıcı Bilgi Formu, Diyabet İlaç Kullanım Öz Yeterliği, Diyabet Öz Yönetim Skalası ve D Tipi Kişilik Ölçeği ile toplandı. Veri analizinde
Pearson korelasyonu ve yapısal eşitlik modeli olan Maximum Likelihood yöntemi kullanıldı. Bulgular: Tip 2 DM’li bireylerin %64,4’ünün D tipi kişiliğe sahip olduğu belirlendi. Diyabet ilaç kullanım özyeterliliği ile diyabet öz
yönetimi arasındaki ilişki negatif yönlü ve zayıf ilişki; D tipi kişiliğin diyabet öz yeterlik ile negatif yönlü zayıf ilişki olduğu; D tipi kişilik
ile diyabet ilaç kullanım özyeterliği ile ilişkisinin olmadığı belirlendi. Bulgulara göre, diyabet öz yönetiminin diyabet ilaç öz-etkililiği
üzerinde etkisinin olduğu (β= -0,163, p=0,019), diyabet öz yönetiminin ise D tipi kişilik üzerinde etkili (β= -0,185, p=0,013) olduğu
belirlendi. Yapısal eşitlik analizi sonucuna göre diyabet öz yönetimi ile diyabet ilaç kullanım öz yeterliğinin ilişkili olduğu fakat bu
ilişkide D tipi kişiliğin aracılık etkisinin olmadığı saptandı.
Sonuç: Ölçek değerlendirme puanlarına göre bireylerin ilaç kullanım öz yeterliğinin iyi olduğu, öz yönetimlerinin ortalama olduğu ve
yarıdan fazlasının D tipi kişiliğe sahip olduğu görülmektedir. Ayrıca D tipi kişiliğe sahip bireylerde ilaç kullanım öz yeterliği ile diyabet
öz yönetim arasındaki ilişkide D tipi kişiliğin aracılık rolünün olmadığı belirlendi

Anahtar Kelimeler

Tip 2 diyabet, D tipi kişilik, İlaç kullanım öz yeterliği, Öz yönetim

Proje Numarası

-

Kaynakça

• 1. World Health Organization. Diabetes (Internet). 2023. Cited 20.09.2023. Available from: https://www.who.int/health-topics/ diabetes#tab=tab_1 24.
• 2. Küççük B, Tosun AS. Predictors of foot care behavior in adults with type-2 diabetes: self-efficacy and quality of life. Journal of General Health Sciences. 2022;4(2):164-176.
• 3. Kavuran E, Türkoğlu N. Turkish validity and reliability of the Diabetes Medication Self-Efficacy Scale. Internatıonal Journal Of Endocrinology (Ukraine). 2022;18(5):285-292.
• 4. Sleath B, Carpenter DM, Blalock SJ, Davis SA, Hickson RP, Lee C, Ferreri SP, Scott JE, Rodebaugh LB, Cummings DM. Development of a new diabetes medication self-efficacy scale and its association with both reported problems in using diabetes medications and self-reported adherence. Patient Preference and Adherence. 2016;10:1003-1010.