Demographic, Clinical and Laboratory Characteristics of Monitored Cases with Diabetes Diagnosis in Ordu Province and Its Surroundings: Is the Prevalence of Type 2 Diabetes Increasing in Children Due to Obesity?

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 27 - 34, 29.04.2024

Yavuz Özer , Ecem İpek Altınok

https://doi.org/10.25048/tudod.1373905

Öz

Aim: This study aimed to evaluate the demographic, clinical and laboratory characteristics of children and adolescents diagnosed with diabetes mellitus in Ordu province and its surroundings.
Material and Methods: The study was conducted by retrospectively examining the medical records of children and adolescents
diagnosed with diabetes mellitus between April 2022 and March 2023. A total of 95 cases were grouped according to the types of diabetes
mellitus. Age, gender, anthropometric measurements, pubertal status, age at diagnosis, referral methods, comorbidities, and laboratory
findings were compared among these three groups. Kolmogorov-Smirnov test, Shapiro-Wilk Student t-test, Mann Whitney-U test,
Kruskal Wallis test, Dwass-Steel-Critchlow-Fligner (DSCF) post-hoc analysis were used to analyze the data. Jamovi (version 2.3.21)
program was preferred for data analysis. A statistical significance level of p≤ 0.05 was chosen for this study.
Results: The study included 95 (54 female, 61 pubertal) children/adolescents with a median age of 12.8 years who were diagnosed with
diabetes and followed up. 69.5% (n=66) of the cases were type 1 diabetes (T1D), 20% (n=19) were type 2 diabetes (T2D) and 10.5%
(n=10) were monogenic diabetes (MD). Out of eight cases diagnosed with monogenic diabetes, two had heterozygous mutations in
the HNF1A gene, and six had them in the GCK gene. The median age at diagnosis was higher in T2D than in T1D and MD (p<0.001,
p<0.001). The presenting manifestations of all cases were: 44.2% (n=42) had hyperglycemia, 21.1% (n=20) had diabetic ketosis, and
34.7% (n=33) had diabetic ketoacidosis. The most common form of presentation at diagnosis was diabetic ketoacidosis (50%) in T1D,
while hyperglycemia (89.5% and 90%, respectively) in T2D and MD. Body weight-SDS and body mass index-SDS were higher in T2D
than in T1D (p<0.001, p<0.001) and MD (p=0.001, p=0.003). HbA1c level at diagnosis was higher in T1D than in MD (p<0.001). While
the insulin level at diagnosis was lower in T1D than in T2D and MD (p<0.001, p=0.046), it was higher in T2D than in MD (p=0.003).
C-peptide level at diagnosis was lower in T1D than in T2D and MD (p<0.001, p=0.004).
Conclusion: The prevalence of obesity and T2D is increasing. Its detection is important because it is an important public health problem.
In addition to body mass index, HbA1c, insulin and C-peptide levels at the time of diagnosis help determine the type of diabetes.

Anahtar Kelimeler

Child, Adolescent, Type 1 diabetes, Type 2 diabetes, Monogenic diabetes, Prevalence

Ordu İli ve Çevresinde Diyabet Tanısı ile İzlenen Olguların Demografik, Klinik, Laboratuvar Özellikleri: Çocuklarda Obezite Nedeniyle Tip 2 Diyabet Sıklığı Artıyor mu?

Öz

Amaç: Ordu ili ve çevresindeki diyabet mellitus tanısı ile takip edilen çocuk ve ergenlerin demografik, klinik ve laboratuvar özelliklerinin
değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntemler: Çalışma, Nisan 2022 ve Mart 2023 tarihleri arasında diabetes mellitus tanısı ile takip edilen çocuk ve ergenlerin,
tıbbi kayıtlarının retrospektif olarak incelenmesi ile gerçekleştirildi. Toplamda 95 olgu diabetes mellitus tiplerine göre gruplandırıldı.
Yaş, cinsiyet, vücut ölçümleri, pubertal durum, tanı yaşı, başvuru şekilleri, eşlik eden hastalıklar ve laboratuvar bulguları bu üç grup
arasında karşılaştırıldı. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov testi, Shapiro-Wilk Student t-testi, Mann Whitney-U testi, Kruskal
Wallis testi, Dwass-Steel-Critchlow-Fligner (DSCF) post-hoc analizi kulanılmıştır. Verilerin analizinde Jamovi (version 2.3.21) programı
kullanıldı. p≤ 0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Çalışmaya diabet mellitus tanısı ile takip edilen ortanca yaşları 12,8 yıl olan 95 (54 kız, 61 pubertal) çocuk/ergen dahil edildi.
Olguların %69,5’i (n=66) tip 1 diyabet (T1D), %20’si (n=19) tip 2 diyabet (T2D) ve %10,5’i (n=10) monogenik diyabet (MD) tanısı
ile takip edilmekte idi. Monogenik diyabet tanısı ile takipli olan iki hastada HFN1A, altı hastada GCK geninde heterozigot mutasyon
vardı. Ortanca tanı yaşı T2D’de diğerlerine göre daha yüksekti (p<0.001). Tüm olguların %44,2’si (n=42) hiperglisemi, %21,1’i (n=20)
diyabetik ketoz ve %34,7 (n=33) diyabetik ketoasidoz tablosunda başvurmuştu. Tanı anında en sık başvuru şekli T1D’de diyabetik
ketoasidoz (%50), T2D ve MD’de hiperglisemi (%89,5, %90) idi. Vücut ağırlığı-SDS’si ve vücut kütle indeksi-SDS’si T2D’de T1D’ye
(p<0,001, p<0,001) ve MD’ye (p=0,001, p=0.003) göre daha yüksekti. Tanı anındaki HbA1c düzeyi T1D’de MD’ye göre daha yüksek
(p<0,001), insülin düzeyi T2D’ye ve MD’ye göre daha düşük idi (p<0,001 ve p=0,046, sırasıyla). T2D’de ise insülin düzeyi MD’ye göre
daha yüksek bulundu (p=0,003). Tanı anındaki C-peptid düzeyi T1D’de T2D ve MD’den daha düşüktü (p<0,001, p=0,004).
Sonuç: Obezite ve T2D sıklığı giderek artmaktadır. Önemli bir halk sağlığı sorunu olması nedeniyle tespiti önem taşımaktadır. Vücut
kütle indeksinin yanında, tanı anındaki HbA1c, insülin ve C-peptid düzeyleri diyabetin tipinin belirlenmesinde yardımcı olmaktadır

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Ergen, Tip 1 diyabet, Tip 2 diyabet, Monogenik diyabet, Prevalans

Etik Beyan

. Bu çalışma Ordu Üniversitesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu tarafından onaylandı (Etik Kurul numarası: 2023/247).

Kaynakça

• 1. Libman I, Haynes A, Lyons S, Pradeep P, Rwagasor E, Tung JY, Jefferies CA, Oram RA, Dabelea D, Craig ME. ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2022: Definition, epidemiology, and classification of diabetes in children and adolescents. Pediatr Diabetes. 2022;23(8):1160-1174.
• 2. Yeşilkaya E, Cinaz P, Andıran N, Bideci A, Hatun Ş, Sarı E, Türker T, Akgül Ö, Saldır M, Kılıçaslan H, Açıkel C, Craig ME. First report on the nationwide incidence and prevalence of Type 1 diabetes among children in Turkey. Diabet Med. 2017;34(3):405-410.
• 3. Özalkak Ş, Yıldırım R, Tunç S, Ünal E, Taş FF, Demirbilek H, Özbek MN. Revisiting the Annual Incidence of Type 1 Diabetes Mellitus in Children from the Southeastern Anatolian Region of Turkey: A Regional Report. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2022;14(2):172-178.
• 4. Esen I, Okdemir D. Trend of type 1 diabetes incidence in children between 2009 and 2019 in Elazig, Turkey. Pediatr Diabetes. 2020;21(3):460-465.
• 5. Hatun S, Yesiltepe MG, Cinaz P, Turan S, Ekberzade A, Bereket A, Erbas MY, Akcay T, Onal H, Bolu S, Arslanoglu I, Doger E, Yilmaz AA, Ucakturk A, Karabulut GS, Tuhan HÜ, Demir K, Erdeve SS, Aycan Z, Nalbantoğlu Ö, Kara C, Gungor N; Turkish type 2 diabetes research group. Characteristics of Turkish children with Type 2 diabetes at onset: a multicentre, cross-sectional study. Diabet Med. 2019;36(10):1243-1250.
• 6. Pinhas-Hamiel O, Zeitler P. The global spread of type 2 diabetes mellitus in children and adolescents. J Pediatr. 2005;146(5):693-700.
• 7. Shah AS, Zeitler PS, Wong J, Pena AS, Wicklow B, Arslanian S, Chang N, Fu J, Dabadghao P, Pinhas-Hamiel O, Urakami T, Craig ME. ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2022: Type 2 diabetes in children and adolescents. Pediatr Diabetes. 2022;23(7):872-902.
• 8. TODAY Study Group. Effects of metformin, metformin plus rosiglitazone, and metformin plus lifestyle on insulin sensitivity and β-cell function in TODAY. Diabetes Care. 2013;36(6):1749-1757.
• 9. Gökşen D, Yeşilkaya E, Özen S, Kor Y, Eren E, Korkmaz Ö, Berberoğlu M, Karagüzel G, Er E, Abacı A, Evliyaoğlu O, Akbaş ED, Ünal E, Bolu S, Nalbantoğlu Ö, Anık A, Tayfun M, Büyükinan M, Abalı S, Can Yılmaz G, Kor D, Söbü E, Şıklar Z, Polat R, Darcan Ş. Molecular Diagnosis of Monogenic Diabetes and Their Clinical/Laboratory Features in Turkish Children. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2021;13(4):433-438.
• 10. Firdous P, Nissar K, Ali S, Ganai BA, Shabir U, Hassan T, Masoodi SR. Genetic Testing of Maturity-Onset Diabetes of the Young Current Status and Future Perspectives. Front Endocrinol (Lausanne). 2018;9:253.
• 11. Siller AF, Tosur M, Relan S, Astudillo, M, McKay S, Dabelea D, Redondo MJ. Challenges in the diagnosis of diabetes type in pediatrics. Pediatr Diabetes. 2020;21(7):1064-1073.
• 12. Demir K, Özen S, Konakçı E, Aydın M, Darendeliler F. A Comprehensive Online Calculator for Pediatric Endocrinologists: ÇEDD Çözüm/TPEDS Metrics. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2017;9(2):182-184.
• 13. Styne DM, Arslanian SA, Connor EL, Farooqi IS, Murad MH, Silverstein JH, Yanovski JA. Pediatric Obesity-Assessment, Treatment, and Prevention: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2017;102(3):709- 757.
• 14. Lawrence JM, Divers J, Isom S, Saydah S, Imperatore G, Pihoker C, Marcovina SM, Mayer-Davis EJ, Hamman RF, Dolan L, Dabelea D, Pettitt DJ, Liese AD; SEARCH for Diabetes in Youth Study Group. Trends in Prevalence of Type 1 and Type 2 Diabetes in Children and Adolescents in the US, 2001-2017. JAMA. 2021;326(8):717-727.
• 15. Elmaoğulları S, Yildirim N, Savaş Erdeve Ş, Aycan Z, Çetinkaya S. 2015-2019 yılları arasında çocuk endokrinoloji servisine yatırılmış diyabetes mellitus tanılı olguların yatış durumlarının değerlendirilmesi. Turkish Journal of Clinics and Laboratory. 2021;12(3):334-340.
• 16. İşleyen F, Bolu S. Adıyaman İlindeki Diyabetik Çocukların Epidemiyolojik Özellikleri. Güncel Pediatri. 2019;17(1):1-16.
• 17. Çövener Özçelik Ç, Şen Celasin N. Tip 1 Diyabetli Çocuk/ Ergenlerin Beslenme Alışkanlıkları ve Yaşam Kalitesi. Turk J Diab Obes. 2021;5(3):302-311.
• 18. Maffeis C, Birkebaek NH, Konstantinova M, Schwandt A, Vazeou A, Casteels K, Jali S, Limbert C, Pundziute-Lycka A, Toth-Heyn P, de Beaufort C, Sumnik Z, Cherubini V, Svensson J, Pacaud D, Kanaka-Gantenbein C, Shalitin S, Bratina N, Hanas R, Alonso GT, Poran L, Pereira AL, Marigliano M; SWEET Study Group. Prevalence of underweight, overweight, and obesity in children and adolescents with type 1 diabetes: Data from the international SWEET registry. Pediatr Diabetes. 2018;19(7):1211-1220.
• 19. DiMeglio LA, Evans-Molina C, Oram RA. Type 1 diabetes. Lancet. 2018;391(10138):2449-2462.
• 20. Gregg B, Connor CG, Cheng P, Ruedy KJ, Beck RW, Kollman C, Schatz D, Cengiz E, Tamborlane VW, Klingensmith GJ, Lee JM. C-peptide levels in pediatric type 2 diabetes in the Pediatric Diabetes Consortium T2D Clinic Registry. Pediatric Diabetes. 2016;17(4):274-280.
• 21. Klingensmith GJ, Pyle L, Arslanian S, Copeland KC, Cuttler L, Kaufman F, Laffel L, Marcovina S, Tollefsen SE, Weinstock RS, Linder B; TODAY Study Group. The presence of GAD and IA-2 antibodies in youth with a type 2 diabetes phenotype: results from the TODAY study. Diabetes Care. 2010;33(9):1970- 1975.
• 22. Writing Group for the SEARCH for Diabetes in Youth Study Group; Dabelea D, Bell RA, D’Agostino RB Jr, Imperatore G, Johansen JM, Linder B, Liu LL, Loots B, Marcovina S, Mayer- Davis EJ, Pettitt DJ, Waitzfelder B. Incidence of diabetes in youth in the United States. JAMA. 2007;297(24):2716-2724.
• 23. Gümüş M, Bayraktaroğlu T, Pişkin İE, Akalın TC, Yamaner F. Adolesan Güreşçilerde Yirmi Dört Haftalık Egzersizin İnsülin Direnci Parametreleri ve Metabolik Profiller Üzerine Etkileri. Turk J Diab Obes. 2017;1(3):133-139.
• 24. Kleinberger JW, Pollin TI. Undiagnosed MODY: Time for Action. Curr Diab Rep. 2015;15(12):110.
• 25. Fröhlich-Reiterer E, Elbarbary NS, Simmons K, Buckingham B, Humayun KN, Johannsen J, Holl RW, Betz S, Mahmud FH. ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines 2022: Other complications and associated conditions in children and adolescents with type 1 diabetes. Pediatr Diabetes. 2022;23(8):1451-1467.
• 26. Karaca Aydoğan Z, Battal F, Doğan D. Tip 1 Diyabetes Mellituslu Olguların Tanı ve Tedavilerinin Retrospektif Değerlendirilmesi. Turk J Diab Obes. 2021;5(2):111-117.