Effect of Perceived Food Literacy on Eating Behavior Pattern, Glycemic Parameters, and Lipid Profile in Patients with Type 2 Diabetes: Structural Equation Modeling

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 70 - 80, 30.04.2025

Serap Çetinkaya Özdemir , Vahide Semerci Çakmak , Havva Sert , Taner Demirci

https://doi.org/10.25048/tudod.1639291

Öz

Aim: To evaluate the effect of perceived food literacy on eating behavior patterns, glycemic parameters, and lipid profiles in patients with type 2 diabetes.
Material and Methods: A descriptive and correlational study design was used. This study included 240 patients with type 2 diabetes. Patient Information Form, Self-Perceived Food Literacy Scale, and Eating Behavior Patterns Questionnaire were used in the study. Data were analyzed using descriptive statistics and structural equation path analysis.
Results: The Self-Perceived Food Literacy Scale scores were negatively correlated with the Eating Behavior Patterns Questionnaire scores in patients with type 2 diabetes (β = −0.233; p < 0.05) and explained 5.4% of the variance in eating behavior. Additionally, the Self-Perceived Food Literacy Scale scores were negatively correlated with fasting blood glucose levels (β = −0.176; p < 0.05). The Eating Behavior Patterns Questionnaire scores were negatively correlated with the glycated hemoglobin A1c levels (β = −0.122; p < 0.05).
Conclusion: The Eating Behavior Patterns Questionnaire scores, perceived food literacy, and fasting blood glucose levels explained 33.2% of the variance in glycated hemoglobin A1c levels. Food literacy and eating behaviors of Turkish patients with type 2 diabetes should be enhanced to improve glycemic control and lipid profiles.

Anahtar Kelimeler

Eating behavior patterns , Fasting blood glucose , Food literacy , Glycated hemoglobin A1c , Structural equation model , Type 2 diabetes

Etik Beyan

This study was approved by Sakarya Unıversity Faculty of Medicine Non-Interventional Clinical Research Ethics Committee (11.05.2022, approval number: E-71522473-050.01.04-128372-130). Written informed consent was obtained from the participants. The study was conducted according to the Declaration of Helsinki guidelines.

Destekleyen Kurum

NO FUNDİNG

Teşekkür

We would like to thank the individuals with Type 2 DM who participated in the study.

Tip 2 Diyabetli Hastalarda Algılanan Gıda Okuryazarlığının Yeme Davranış Modeli, Glisemik Parametreler ve Lipid Profili Üzerindeki Etkisi: Yapısal Eşitlik Modeli

Öz

Amaç: Bu araştırma, Tip 2 diyabetli hastalarda algılanan gıda okuryazarlığının yeme davranış modeli, glisemik parametreler ve lipid profilleri üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, tanımlayıcı ve korelasyonel bir çalışma tasarımı kullanılmıştır. Bu çalışmaya 240 tip 2 diyabet hastası dahil edilmiştir. Çalışmada Hasta Bilgi Formu, Algılanan Gıda Okuryazarlığı Ölçeği ve Yeme Davranış Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistikler ve yapısal eşitlik yol analizi kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Tip 2 diyabetli hastalarda Algılanan Gıda Okuryazarlığı Ölçeği puanları Yeme Davranış Modeli Ölçeği puanlarıyla negatif korelasyon gösterdi (β = -0,233; p < 0,05) ve yeme davranışındaki varyansın %5,4'ünü açıkladı. Ek olarak, Algılanan Gıdaokuryazarlığı Ölçeği puanları açlık kan şekeri seviyeleriyle negatif korelasyon gösterdi (β = -0,176; p < 0,05). Yeme Davranış Modeli Ölçeği puanları glikozillenmiş hemoglobin A1c seviyeleriyle negatif korelasyon gösterdi (β = -0,122; p < 0,05).
Sonuç: Yeme Davranış Modeli Ölçeği puanları, algılanan gıda okuryazarlığı ve açlık kan şekeri düzeyleri, glikozillenmiş hemoglobin A1c düzeylerindeki varyansın %33,2'sini açıklamıştır. Glisemik kontrolü ve lipid profillerini iyileştirmek için tip 2 diyabetli Türk hastaların gıda okuryazarlığı ve yeme davranışları geliştirilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Açlık Kan Şekeri , Gıda okuryazarlığı , Glikozillenmiş hemoglobin A1c , Lipid , Tip 2 diyabet , Yapısal eşitlik modeli , Yeme davranış modeli

Kaynakça

• 1. International Diabetes Federation (IDF). IDF Diabetes At las. 2021; 10th edition. Access address: https://diabetesatlas. org/idfawp/resource-files/2021/07/IDF_Atlas_10th_Edi tion_2021.pdf Access date:15.12.2024
• 2. ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, Bannuru RR, Brown FM, Bruemmer D, Collins BS, Cusi K, Das SR, Gibbons CH, Gi urini JM, Hilliard ME, Isaacs D, Johnson EL, Kahan S, Khunti K, Kosiborod M, Leon J, Lyons SK, Murdock L, Perry ML, Pra halad P, Pratley RE, Seley JJ, Stanton RC, Sun JK, Woodward CC, Young-Hyman D, Gabbay RA, on behalf of the American Diabetes Association. Introduction and methodology: Stand ards of care in diabetes-2023. Diabetes Care. 2023;46(Suppl 1):S1-S4.
• 3. Gilcharan Singh HK, Chee WSS, Hamdy O, Mechanick JI, Lee VKM, Barua A, Mohd Ali SZ, Hussein Z. Eating self-efficacy changes in individuals with type 2 diabetes following a struc tured lifestyle intervention based on the transcultural diabetes nutrition algorithm (tDNA): A secondary analysis of a rand omized controlled trial. PLoS One. 2020;15(11):e0242487.