Amaç: Bu çalışma, aile sağlığı merkezlerine başvuran Tip 2 diyabetli bireylerde diyabetin çok boyutlu faktörlerini ve anksiyete ile
depresyon düzeylerini incelemeyi amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tipteki bu araştırmaya, rastgele seçilen üç aile sağlığı merkezine kayıtlı 180 Tip 2 diyabet hastası dâhil
edilmiştir. Veriler, Haziran-Kasım 2023 tarihleri arasında Çok Boyutlu Diyabet Ölçeği (MDQ) ve Hastane Anksiyete ve Depresyon
Ölçeği (HADS) kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi ve çoklu doğrusal regresyon
analizi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların %63,3’ünde hastalık süresi 1-5 yıl arasında olup %75,6’sı kan şekeri düzeylerini kendi kendine izlediğini
belirtmiştir. Katılımcıların %11,1’inde anksiyete semptomları, %74,4’ünde ise depresif semptomlar saptanmıştır. Analizler sonucunda,
anksiyete semptomları ile ilişkili faktörlerin algılanan engel ve yanlış yönlendirme davranışları olduğu bulunmuştur. Ayrıca, algılanan
engel, algılanan hastalık ciddiyeti ve sonuç beklentilerinin depresif semptomların ortaya çıkmasına anlamlı düzeyde katkıda bulunduğu
belirlenmiştir (p<0,05).
Sonuç: Daha etkili diyabet yönetimi sağlanabilmesi için aile sağlığı merkezlerinin güçlendirilmesi ve bu merkezlerde kapsamlı diyabete
özgü hizmetler ile eğitimlerin güvence altına alınması gereklidir. Ayrıca, diyabete yönelik hizmetlerin planlanmasında hastalığın çok
boyutlu faktörleri ve psikolojik yönleri dikkate alınmalıdır.
Aim: The present study aims to explore the multidimensional factors of diabetes, as well as the anxiety and depression levels, in
individuals with Type 2 diabetes attending family health center.
Material and Methods: This cross-sectional study included 180 patients with Type 2 diabetes registered in three randomly selected
family health centers. We collected data using the Multidimensional Diabetes Questionnaire (MDQ) and the Hospital Anxiety and
Depression Scale (HADS) between June and November, 2023. The data were then subjected to the Mann-Whitney U test, the Kruskal-
Wallis test, and multiple linear regression analysis.
Results: The disease duration was 1-5 years for 63.3% of participants, and 75.6% reported self-monitoring their blood glucose levels.
While 11.1% of participants exhibited symptoms of anxiety, 74.4% had depressive symptoms. Our analysis showed the factors associated with anxiety symptoms to be perceived interference and misguided support behaviors. Moreover, perceived interference, perceived
severity, and outcome expectancies significantly contributed to the manifestation of depressive symptoms (p<0.05).
Conclusion: To attain more effective diabetes management, it seems key to reinforcing family health centers and securing comprehensive
diabetes-specific services and training in family health centers. Moreover, the multifaceted factors and psychological aspects of diabetes
should be considered in the planning of diabetes-oriented services.
The Research Ethics Committee of Nigde Omer Halisdemir University granted ethical approval to our study (No: 2020/06-11 dated 01/07/2020).
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Klinik Tıp Bilimleri (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 16 Ağustos 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 2 |
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Obezite ve Diyabet Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin bilimsel yayım organıdır.
Web: https://obdm.beun.edu.tr/ Twitter: https://twitter.com/obezite_diyabet Instagram: https://www.instagram.com/zbeuobezitediyabet/