AYANİS’TE SİTADEL VE DIŞ KENT ARASINDAKİ SOSYO-EKONOMİK İLİŞKİLER

Yıl 2019, Sayı: 1, 62 - 70, 30.12.2019

Aylin Ü. Erdem

Öz

Doğal tepeler üzerinde yer alan sitadellerin eteklerine merkezi otorite tarafından planlanarak inşa edilen
Urartu kentleri, askeri seferler sonucunda çeşitli bölgelerden getirilen halkların yerleştirildiği farklı etnik
grupları barındıran kozmopolit toplum yapısına sahiptir. Arkeolojik veriler ve yazılı kaynaklar Urartu dış
kentleri ve sitadeller arasındaki ilişkilerin niteliği hakkında kısmen ipucu verir. Bu makalede Ayanis kazılarından
elde edilen arkeolojik veriler ışığında, dış kent ve sitadel arasında geliştirilen sosyo-ekonomik
ilişkilerin değerlendirmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Urartu, Ayanis, Dış Kent, Sitadel, Sosyo-Ekonomik İlişkiler

Kaynakça

• Batmaz 2013 Batmaz A., “Urartu Dininde Kurban Kavramı ve Kurban Uygulamaları”, Belleten LXXVII-280, 801-832. Çevik – Erdem 2015 Çevik, Ö - Erdem, A. Ü., “Ethnoarchaeology in Ayanis Village in Eastern Anatolia: Production, Storage and Consumption of Pastoral Products both in the Present and the Past”, International Symposium on East Anatolia- South Caucasus Cultures. Proceedings II, (ed. M. Işıklı- B. Can), Cambridge Scholars Publishing, 312-325. Çilingiroğlu 1983 Çilingiroğlu, A., “Urartu’da Toplu Nüfus Aktarımları”, Anadolu Araştırmaları IX, 311-317. Çilingiroğlu 2001 Çilingiroğlu, A., “Introduction”, Ayanis I: Ten Years’ Excavations at Rusahinili Eiduru-kai 1989-1998, Documenta Asiana 6, (ed. A. Çilingiroğlu- M. Salvini), 9-13, Rome. Çilingiroğlu 2008 Çilingiroğlu, A., “Ayanis Kalesi Depo Odaları İle İlgili Bazı Öneriler”, Muhibbe Darga Armağanı, (ed. T. Tarhan, A. Tibet, E. Konyar), 187-196, İstanbul. Çilingiroğlu 2012 Çilingiroğlu, A., “Ayanis”, Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları, (ed. A. Çilingiroğlu- Z. Mercangöz- G. Polat), 2-24, İzmir. Erdem 2009 Erdem, A. Ü., “Van Gölü Havzası’nda Bulunan Demir Çağ Yivli Çanak Çömleğinin Urartu Kalelerindeki Varlığı”, Altan Çilingiroğlu’na Armağan. Yukarı Denizin Kıyısında Urartu Krallığı’na Adanmış Bir Hayat, (ed. H. Sağlamtimur vd.), 299-308, İstanbul. Erdem 2011 Erdem, A. Ü., “Ayanis Verileri Işığında Urartu’da Tahıl Depolama”, Ege Üniversitesi Arkeoloji Dergisi XVI, 83-91. Erdem 2013 Erdem, A. Ü., “Potters’ Marks in Urartu on The Basis of New Evidence from Ayanis Fortress”, Iranica Antiqua 48, 193-220. Erdem 2015 Erdem, A. Ü., “Doğu Anadolu’daki Tarımsal Etkinliklerin Etnoarkeolojik Değerlendirmesi: Van-Ayanis Örneği”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi 149, 27-46. Konyar 2011 Konyar, E., “Van-Tuşpa Aşağı Yerleşmesi Van Kalesi Höyüğü Kazıları”, 33. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, 409-428. Stone 2012 Stone, E., “Social Differentiation within Urartian Settlements”, Bianili Urartu: The Proceedings of the Symposium held in Munich 12-14 October 2007, (ed. S. Kroll, C. Gruber, U. Hellwag, M. Roaf, P. Zimansky), 89-99, Peeters. Stone – Zimansky 2001 Stone, E.- Zimansky, P., “Survey and Soundings in the Outer Town of Ayanis 1996-1998”, Ayanis I: Ten Years’ Excavations at Rusahinili Eiduru-kai 1989-1998, Documenta Asiana 6, (Ed. A. Çilingiroğlu- M. Salvini), 355-375, Rome. Stone – Zimansky 2003 Stone, E.- Zimansky, P., “The Urartian Transformation in the Outer Town of Ayanis”, Archaeology in the Borderlands. Investigations in Caucasia and Beyond, (ed. A. Smith- K. Rubinson), 213-228, Los Angeles. Stone – Zimansky 2004 Stone, E.- Zimansky, P., “Urartian City Planning at Ayanis”, A View from the Highlands: Archaeological Studies in Honour of Charles Burney. Ancient Near Eastern Studies Supplement 12, (Ed. A. Sagona), 233-243, Leuven. Tarhan – Sevin 1991 Tarhan, T.- Sevin, V., “Van Kalesi ve Eski Van Şehri Kazıları-1989”, XII. Kazı Sonuçları Toplantısı I, 429-456. Tarhan – Sevin 1994 Tarhan, T.- Sevin, V. 1994, “Van Kalesi ve Eski Van Şehri Kazıları 1990 Yılı Çalışmaları”, Belleten LVII-220, 843-861. Zimansky 2019 Zimansky, P., “The Free-Standing Urartian House”, Context and Connection: Essays on the Archaeology of the Ancient Near East in Honour of Antonio Sagona, (ed. A. Batmaz-G. Bedianashvili- A. Michalewicz-A. Robinson), 617-628, Leuven.