THE PRESENCE OF SORBIC ACID AND BENZOIC ACID IN TOMATO PASTE OFFERED FOR SALE IN ISTANBUL PROVINCE

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 2, 67 - 78, 28.01.2020

Fatma Çoşkun Yosun Çotra

Öz

In this study, 30 tomato paste samples purchased from markets and public markets in Istanbul were analyzed by HPLC in terms of benzoic acid and sorbic acid. In the Food Additives Regulation of the Turkish Food Codex, it is allowed to use sorbic at a maximum of 1000 mg / kg in tomato paste in plastic packaging. Sorbic acid is not permitted for tomato paste in glass and tin packaging. The sorbic acid levels of 8 samples were determined as 667.66-4.8 mg/kg. Five of them are in plastic packaging and therefore comply with the regulations. 3 of them are not in accordance with the regulations because they are in tin packaging. In 10 samples, the amount of benzoic acid was found to be between 1059.98 and 0.4 mg/kg. Since the use of benzoic acid is not permitted in the Food Additives Regulation, these samples are not in accordance with the regulation. The use of additives can be reduced by using high-quality tomatoes, washing tomatoes very well, disinfecting the process line very well and preventing contamination in all process stages.

Anahtar Kelimeler

Tomato paste, Food preservatives, Sorbic acid, Benzoic acid, HPLC

İSTANBUL İLİNDE SATIŞA SUNULAN DOMATES SALÇALARINDA SORBİK ASİT VE BENZOİK ASİT VARLIĞI

Öz

Bu araştırmada İstanbul’da marketlerden ve halk pazarlarından satın alınan 30 adet domates salçası örneği, benzoik asit ve sorbik asit bakımından HPLC yardımıyla analiz edilmiştir. Türk Gıda Kodeksinde yer alan Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği’nde plastik ambalajdaki domates salçalarında en fazla 1000 mg/kg sorbik kullanımına izin verilmektedir. Cam ve teneke ambalajdaki domates salçalarında ise sorbik asit kullanımına izin verilmemektedir. 8 örneğin sorbik asit miktarları 667.66-4.8 mg/kg olarak tespit edilmiştir. Bunların 5 tanesi plastik ambalajda olduklarından dolayı yönetmeliğe uygundur. Bunların 3’ü ise teneke ambalajda olduklarından yönetmeliğe uygun değildir. 10 adet örnekte benzoik asit miktarı 1059.98-0,4 mg/kg arasında bulunmuştur. Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğ’inde benzoik asit kullanımına izin verilmediğinden bu örnekler yönetmeliğe uygun değildir. Katkı maddesi kullanımı, kaliteli domates kullanılarak, domatesleri çok iyi yıkayarak, işlem hattını çok iyi dezenfekte ederek tüm işlem aşamalarında kirlenmeyi önleyerek azaltılabilir.

Anahtar Kelimeler

Domates Salçası, Gıda Koruyucuları, Sorbik Asit, Benzoik Asit, HPLC

Kaynakça

• Alpözen, E. (2007). Sorbik asit ve gıdalarda kullanımı. Ordu’da Gıda Güvenliği Dergisi, 3, 28-30.
• Altuğ, T. (Ed.) (2009). Gıda Katkı Maddeleri. İzmir: Sidas.
• Nordic Committee on Food Analysis (1997). Determination of Sorbic and Benzoic Acid by HPLC-UV/DAD Method No: 124.
• European Commission Report of the Scientific Committee on Food, (2002). Risk profile on the microbiological contamination of fruits and vegetables eaten raw. 29 April 2002.
• MEB (2011). Salça Üretim Teknolojisi [PDF Belgesi] 14 Mart 2019 tarihinde http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Sal%C3%A7a%20%C3%9Cretim%20Teknolojisi.pdf adresinden erişildi.
• TGK (2013). Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği. 30 Haziran 2013 tarih ve 28693 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
• TGK (2014). Salça ve Püre Tebliği (2014/6). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. 14 Haziran 2014 tarih ve 29030 sayılı Resmi Gazete, Ankara.
• Eroğlu, D. (2017, 07.10) Salçada koruyucu yasağı neden uygulanmıyor. Bursaport. www.bursaport.com/yazarlar/dursun-eroglu-44/salcada-koruyucu-yasagi-neden-uygulanmiyor-1993.html adresinden erişildi.
• TGK (2017). Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 22 Eylül 2017 tarih ve 30188 sayılı Resmî Gazete, Ankara.
• Asan, A. & Ekmekci, S. (2002). Contribution to the colonial and morphological characteristics of some Aspergillus species isolated from soil. Ege University Journal of the Faculty of Science, 25(1), 121-139.
• Aran, N., Alperden, I.& Topal, O. (1987). Mould contamination problem in tomato paste and risk analysis system in the critical control place. Journal of Food Industry, 2(3), 43-47.
• Arslan, G. (2011). Gıda katkı maddeleri ve yeni yapılan dioksimlerin gıda katkı maddesi olarak kullanılabilirliğinin araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Başoğlu, F. & Köşker, Ö. (1980). Domates ve biber salçalarının bozulmasına neden olan bakterilerin izolasyon ve identifikasyonları üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Diploma Sonrası Yüksek Okul İhtisas Özetleri, 1(1), 113-131.
• Cemeroğlu, B. (2009). Meyve ve Sebze İşleme Teknolojisi 2. Cilt. Ankara:Nobel.
• Çakır, R. (2011). Bazı gıda ürünlerinde sorbik asit ve benzoik asit varlığının tespiti. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Efiuvwevwere, B.J.O. & Atirike, O.I.E. (1998). Microbiological profile and potential hazards associated with imported and local brands of tomato paste in Nigeria. Journal of Applied Microbiology, 84, 409–416, doi: 10.1046/j.1365-2672.1998.00355.x.
• Gözener, B. & Sayılı, M. (2014). Adana İli Çukurova İlçesinde salça tüketim tercihleri ve tüketimi etkileyen faktörler. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University, 31(3), 57-67.
• Güzel, G. (2013). Ankara’da tüketime sunulan bazı gıda maddelerinde benzoik asit miktarlarının araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hossain, N. & Fakruffin Islam, N. (2011). Effects of chemical additives on the shelf life of tomato juice. American Journal of Food Technology, 6(10), 914-923, doi: 10.3923/ajft.2011.914.923
• Juhlin, L., Michaelsson, G. & Zeterstrom, O. 1972. Urticaria and asthma induced by food and drug additives in patients with aspirin hypersensitivity. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 50(2), 92–99.
• Kalyoncu, F., Tamer, A. Ü. & Oskay, M. (2005). Determination of fungi associated with tomatoes (Lycopersicium esculentum M.) and tomato pastes. The Plant Pathology Journal, 4(2), 146-149.
• Kalyoncu, F. (2008). Gıda sanayinde sıklıkla kullanılan antifungal katkı maddeleri. E-Journal of New World Sciences Academy, 3, 465-473.
• Karataşlı, M., Çakmak, B. & Özpınar, H. (2016). Investigation of sorbic acid and benzoic acid amount of some food exposed for sale in Istanbul. International Journal of Food Engineering Research, 2(2), 43-58.
• Keskin, G. (2010). Türkiye’de domates salça sanayi ve iç piyasada fiyat değişimleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20(3), 214-221.
• Kotzekidou, P. (1997). Heat resistance of Byssochlamys nivea, Byssochlamys fulva and Neosartorya fischeri isolated from canned tomato paste. Journal of Food Science, 62(2),410-412, doi:10.1111/j.1365-2621.1997.tb04014.x
• Koyuncu, N.G. (2006). Bursa’da tüketime sunulan bazı ürünlerin sorbik asit ve benzoik asit miktarlarının araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Lahti, A., Vaananen, A., Kokkonen, E.L. & Hannuksela, M. (1987). Acetylsalicylic acid non-immunologic contact urticaria. Contact Dermatitis. 16(3), 133–135.
• Mazokhia, N.N., Nikolaeva, S.A., Razvozhevskaya, Z.S., Ustinova, M.S. & Borodocheva N.I. (1978). Sources of contamination and biological characteristics, of the spoilage organisms, in tomato paste, apple puree and asseptically preserved apple juice. Konservnaya Ovashchesushil’naya Promyshlennast, 12, 32-34.
• Michaelsson, G. & Juhlin, L. (1973). Urticaria induced by preservatives and dye additives in foods and drugs. British Journal of Dermatology, 88(6), 525–532.
• Ova, G. (2001). Koruyucular. Tomris Altuğ (Ed.), Gıda Katkı Maddeleri (s.114-115). İzmir: Meta.
• Rademaker, M. & Forsyth, A. (1989). Contact dermatitis in children. Contact Dermatitis, 20(2),104–107. https://doi.org/10.1111/j.16000536.1989.tb0311xSafdar, M. N., Mumtaz, A., Amjad, M., Siddiqui, N. & Hameed, T. (2010). Development & quality characteristics studies of tomato paste stored at different temperatures. Pakistan Journal of Nutrition, 9, 265–268.
• Uylaşer, V. & Başoğlu, F. (1997). Salça üretim aşamalarına göre bakteri ve maya florasındaki değişim ve bozulmadaki etkileri üzerinde araştırmalar. Gıda, 22(1), 85-92.
• TÜİK (2017). Türkiye İstatistik Kurumu verileri. [PDF Belgesi] 14 Mart 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1066 adresinden erişildi.
• WHO (1997). Evaluation of some food additives and contaminants (Forty-sixth report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives). Technical Report Series, 868.Yentür, G. & Bayhan, A. (1990). Bazı gıda maddelerinde sorbik asit ve benzoik asit miktarlarının araştırılması. Gıda, 15(2), 79-82.
• Yentür, G., Gürel, H., Orman, M. & Bayhan, A. (1995). Ankara piyasasından sağlanan bazı gıda maddelerinde sorbik asit ve benzoik asit miktarlarının gaz kromatografisi yöntemi ile araştırılması. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 42, 451-455.
• Yıldız, A. (2010). Diyarbakır’da satışa sunulan bazı gıda ürünlerinde benzoik asit ve sorbik asit tayini. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.