AZERBAYCANLI ŞÂİR ELMAS YILDIRIM’IN “OKU BANA ÖZÜMDEN” ADLI ŞİİRİ VE MÛSİKÎ ANLAYIŞI

Yıl 2024, , 24 - 42, 25.06.2024

Ömer Zülfü Gürakar

https://doi.org/10.54566/turas.1459548

Öz

Rusya’nın 1920 yılında Azerbaycan’ı işgal etmesi, başta Azerbaycan olmak üzere tüm Türk dünyasındaki milliyetçi münevverleri derinden sarsmış ve iç dünyalarında potansiyel halde bulunan Türkçülük kavramının dinamik hale gelmesine sebebiyet vermiştir. Azerbaycanlı ünlü şair Ahmet Cevad’ın başını çektiği bu münevverlerin kaleme aldığı şiirlerde Türkçülük kavramı ön plana çıkarılmış, beşerî açıdan ehemmiyet arz eden hemen her hadiseye ilişkin duygu ve düşünceler hep bu bakış açısına göre şekillenip vücut bulmuştur. Bahsi geçen Türkçü münevverlerden biri de çalışmamıza konu olan Azerbaycanlı şair Elmas Yıldırım’dır. Tahsil hayatını Azerbaycan’da tamamlayan, fikirlerinden dolayı da evvela Dağıstan'a, daha sonraları ise Türkmenistan'a sürgün edilen, Rus rejiminin baskısına dayanamayıp önce İran’a, bir müddet sonra da Türkiye’ye göç eden Elmas Yıldırım, şiirlerinde, başta Rusya’nın Azerîlere yapmış olduğu zulümler olmak üzere gurbet duygusu, sıla hasreti, vatanseverlik ve milliyetperverlik gibi beşerî hisleri son derece veciz bir şekilde dile getirmiştir. Yıldırım'ın şiirlerinde bahsettiği kavramlardan biri de mûsikîdir. O, bu sanat dalına da Türkçülük zaviyesinden bakmış ve “Oku Bana Özümden” başlıklı şiirini tamamen bu konuya tahsis etmiştir. Çalışmamız, bilhassa bu şiiri yorumlamak suretiyle onun mûsikî anlayışını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Elmas Yıldırım, Azerbaycan, Türkçülük, Müzik

Kaynakça

• Akın, Ümit (2019), "Azerbaycanlı Şair Elmas Yıldırım’ın Şiirlerinde Türkçülük Mefhumu", Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 6(5), s. 17-29.
• Akpınar, Yavuz (1994), Azerî Edebiyatı Araştırmaları, Dergâh Yayınları, İstanbul, s.262.
• Aküzüm, Feyzi (1990), Elmas Yıldırım’ın Hal Tercümesi: Yiğitlere Sesleniş, Azerbaycan Kültür Yayınları, Ankara.