CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATINDA TOPLUMCU GERÇEKÇİ ŞİİRİN SERÜVENİ II (1960-1980)

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 30 - 52, 30.06.2021

Yusuf Aydoğdu

Öz

Cumhuriyet döneminin başında halkçılık, köycülük ve sosyalist bir dünya özlemi etrafında şekillenen, Anadolu insanına yönelme düşüncesi paralelinde filizlenen ve Nazım Hikmet’in fikirleri-şiirleriyle gelişmeye başlayan toplumcu gerçekçi şiir, 1940’lı yıllarla birlikte geniş bir şair kadrosu tarafından savunulan ve yaygınlaşan bir şiir hareketine dönüşür. İlk çalışmamızda bu şiir anlayışının ortaya çıkış serüvenine, öncüsü Nazım Hikmet’e ve onun etkisinde yeşermeye başlayan “Kırk Kuşağı” toplumcu gerçekçi şiiri ve şairlerine odaklandık. Bu çalışmamızda ise 1960’lı yıllardan itibaren yaygınlaşmaya başlayan, özellikle 1961 Anayasası sonrasında daha özgür bir hareket alanı bulan “60 Kuşağı” toplumcu gerçekçi şiir anlayışının gelişim serüveni, bu dönemde ön plana çıkan şairler ve şiir anlayışları tespit edilip irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyalizm, Marksizm, Toplumcu Gerçekçilik 1960 Sonrası Toplumcu Şiiri, Ataol Behramoğlu, İsmet Özel

Kaynakça

• AROLAT, Osman S. (1969). "Devrimci Genç Şairler Savaş Açıyor", Ant Dergisi, 2 Aralık 1969, Sayı: 153, s. 14-15.
• ASİLTÜRK, B. (2006). 1980 Kuşağı Türk Şiirinin Poetikası, Toroslu Kitaplığı, İstanbul.
• AYDOĞDU, Y. (2011). Kemal Özer’in Şiirlerinde Toplumcu Gerçekçilik ve Eğitim”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• AYYILDIZ, Mustafa (2015). “Bir Derginin Serencamı: Halkın Dostları Dergisi”, Mavi Atlas Dergisi, Cilt:4, s. 53-75.
• BEHRAMOĞLU, A. (1997). Son Yüzyıl Büyük Türk Şiiri Antolojisi-II, Sosyal Yayınlar, İstanbul.
• BEHRAMOĞLU, A. (2006). Bir Gün Mutlaka, Epsilon Yayınları, İstanbul.
• BERFE, S. (1999). Kalfa (Toplu Şiirler), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• BEZİRCİ, A. (1993). Güle Dil Verenler, Evrensel Basım Yayın, İstanbul.
• BİLEN, M. Y. (1985). 70 Kuşağı Şiirimizi Tartışıyor, Yaba Yayınları, Ankara.
• DURBAŞ, R. (1974). Hücremde Ayışığı, Cem Yayınları, İstanbul. DURBAŞ, R. (1997). Seçme Şiirler, Adam Yayınları, İstanbul.
• DURBAŞ, R. (2016). Çırak Aranıyor (Toplu Şiirler-I), Islık Yayınları, İstanbul. GÜLENDAM, R. (2010). “Siyaseti Şiirde Yaşamak: Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Sosyalist Şiir”, Journal of Turkish Studies, Yıl:2010, Sayı:5, Cilt:2, s. 212-280.
• IŞIK, İhsan (2007). “Mert, Özkan”. Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: Elvan Yay. 2483-2485.
• KORKMAZ, R., ÖZCAN, T. (2009). Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı (1839– 2000), Grafiker Yayınları, Ankara.
• NARLI, M. (2002). “Altmışlı Yılların Genç Toplumcu Şiiri”, Türk Edebiyatı Dergisi, Sayı:348, s. 27-28.