Hipertansiyon Hastalarının Tanı ve Tedavi Sürecine İlişkin Deneyimlerini İnceleyen Niteliksel Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 4, 168 - 178, 28.12.2024

Fatma Burcu Doğanç , Şükran Peker , Serenay Aytan , Tuğrul Selim Sağır , Tuğçe Öztürk , Ali Turunç , Volkan Kaya , Seyhan Hıdıroğlu , Melda Karavuş

Öz

Araştırma, nüfusun önemli bir kısmında mortalite ve morbiditeye katkıda bulunan kritik bir halk sağlığı sorunu olan hipertansiyonla ilgili tanı, tedavi süreçleri ve hasta deneyimlerini niteliksel olarak araştırmayı amaçlamaktadır.
Niteliksel araştırmaya en az bir yıl önce araştırmacıların dışındaki hekimler tarafından hipertansiyon tanısı konulan ve halen antihipertansif ilaç kullanan 30-69 yaş arası hastalar dahil edildi. Kartopu örnekleme kullanılarak 10 hasta ile çevrimiçi, derinlemesine görüşmeler gerçekleştirildi. Araştırmacılar tarafından literatür taraması ile geliştirilen yarı yapılandırılmış sorular ile görüşmeler yapılmıştır. Kodlar, alt temalar ve temaların belirlenmesi amacıyla transkriptler Atlas.ti programında içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir.
Katılımcıların çoğunluğu hipertansiyonu tanımlamakta zorlandı ve yüksek ve düşük tansiyon değerleri konusunda kesin fikirlerden yoksundu. Hipertansiyonun nedeni olarak stres genellikle önemli bir neden olarak gösterildi, bazı katılımcılar ise genetik faktörleri vurguladı. Katılımcıların birçoğu tanılarının tesadüfi olarak konulduğunu bildirdi. Çoğu katılımcı ilaç tedavisine sadık kalırken, bazıları limon suyu içmek, hibiskus çayı içmek ve sarımsak yemek gibi ilaç dışı müdahalelerden bahsetti. Katılımcıların hipertansiyonda diyet ve egzersizin önemi konusunda farkındalıkları görüldü, ancak bazıları bu değişiklikleri benimsemede zorluklarla karşılaştığını belirtti. Katılımcılar tedaviyi ihmal etmenin potansiyel ciddi sonuçlarının da farkında olduklarını ifade ettiler.
Araştırmada birçok hipertansiyon hastasının kan basıncı değerleri hakkında bilgi sahibi olmadığı ve tanılarının tesadüfen konulduğu ortaya çıktı. Bu durum, sağlık hizmeti sunucularının koruyucu uygulamalara ve bilgilendirmeye daha fazla vakit ayırmaları gerektiğini göstermiştir. Hipertansiyon tanısı alan kişilerde yaşam tarzı değişikliklerini, düzenli kan basıncı takibini ve ilaç uyumunu sürdürmek için hedefe yönelik çalışmalar yoluyla öz sorumluluk bilincinin teşvik edilmesi tavsiye edilir.

Anahtar Kelimeler

diyet, egzersiz, yaşam tarzı değişiklikleri, hipertansiyon

A Qualitative Study on the Experiences of Hypertension Patients with Diagnosis and Treatment Process

Öz

The study aimed to qualitatively explore the diagnosis, treatment processes, and patient experiences related to hypertension, a critical public health issue contributing to mortality and morbidity among a significant portion of the population.
The qualitative study included patients aged 30-69 diagnosed with hypertension by physicians other than the investigators at least one year ago, and currently using antihypertensive medication. Using snowball sampling, 10 patients were contacted for online, in-depth interviews. Semi-structured questions, developed by the investigators from literature review findings, guided the interviews. Transcripts were analyzed using content analysis in Atlas.ti program to identify codes, sub-themes, and themes.
The majority of participants struggled to define hypertension and lacked clarity on high and low blood pressure values. Stress was commonly cited as a cause, with some mentioning genetic factors. Many reported their diagnosis was incidental. While most adhered to medication, some mentioned non-pharmacological interventions like drinking lemon juice, hibiscus tea and eating garlic. Awareness of diet and exercise’s importance was noted, yet some faced challenges adopting these changes. Participants acknowledged the potential serious consequences of neglecting treatment.
The study found that many hypertension patients lacked knowledge about blood pressure limits and were diagnosed incidentally. This situation has highlighted the need for healthcare providers to dedicate more time to preventive practices and patient education. Encouraging self-responsibility awareness through targeted studies is advised to maintain lifestyle changes, regular blood pressure monitoring, and medication adherence among those diagnosed with hypertension.

Anahtar Kelimeler

diet, exercise, hypertension, lifestyle changes

Etik Beyan

The study was approved by the Ethics Committee of the relevant university (07.01.2022/09.2022.104) where the investigators worked.

Destekleyen Kurum

None.

Kaynakça

• Campbell NRC, Paccot Burnens M, Whelton PK, Angell SY, Jaffe MG, Cohn J, et al. 2021 World Health Organization guideline on pharmacological treatment of hypertension: Policy implications for the region of the Americas. Lancet Reg Health Am, 2022;9:None.
• Fisher ND, Curfman G. Hypertension-a public health challenge of global proportions. JAMA, 2018;320(17):1757-9.
• Collaborators GRF. Global, regional, and national comparative risk assessment of 84 behavioural, environmental and occupational, and metabolic risks or clusters of risks for 195 countries and territories, 1990-2017: A systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancet, 2018;392(10159):1923-94.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı (2021-2026), 2021. Erişim Adresi: [https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kronik-hastaliklar-ve-yasli-sagligi-db/Dokumanlar/Kitaplar/KalpDamarEylemPlani_2021-2026.pdf] Erişim Tarihi: 20.07.2024
• Göçgeldi E, Babayiğit MA, Hassoy H, Açıkel CH, Taşçı İ, Ceylan S. Hipertansiyon tanısı Almış Hastaların Algıladıkları Yaşam Kalitesi Düzeyinin ve Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 2008;50(3):172-9.
• Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği. Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması PatenT2. Erişim Adresi:[http://www turkhipertansiyon org/prevelans_calismasi_2 php] Erişim Tarihi: 20.07.2024
• Aydoğdu S, Güler K, Bayram F, Altun B, Derici Ü, Abacı A, et al. Türk hipertansiyon uzlaşı raporu 2019. Turk Kardiyol Dern Ars, 2019;47(6):535-46.
• Bardage C, Isacson DG. Hypertension and health-related quality of life: An epidemiological study in Sweden. Journal of Clinical Epidemiology, 2001;54(2):172-81.
• Lawrence WF, Fryback DG, Martin PA, Klein R, Klein BE. Health status and hypertension: A population-based study. Journal of Clinical Epidemiology, 1996;49(11):1239-45.
• Özpancar N, Fesci H. Hipertansiyon ve Yaşam Kalitesi. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 2008;8(4):3.
• Akan DD, Çaydam ÖD, Pakyüz SÇ. Hipertansiyon Tanisi Olan Hastalarda Bilgi Düzeyi ve İlaç Tedavisine Uyumunun Değerlendirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020;23(2):241-9.
• Jankowska-Polańska B, Uchmanowicz I, Dudek K, Mazur G. Relationship between patients’ knowledge and medication adherence among patients with hypertension. Patient Preference and Adherence, 2016;10:2437-47.
• Kilic M, Uzunçakmak T, Ede H. The effect of knowledge about hypertension on the control of high blood pressure. International Journal of the Cardiovascular Academy, 2016;2(1):27-32.
• Oskay EM, Önsüz MF, Toğuzoğlu A. İzmir'de Bir Sağlık Ocağı'nda Başvuranların Hipertansiyon Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 2010;11(1):3-9.
• Viera AJ, Cohen LW, Mitchell CM, Sloane PD. High blood pressure knowledge among primary care patients with known hypertension: a North Carolina Family Medicine Research Network (NC-FM-RN) study. The Journal of the American Board of Family Medicine, 2008;21(4):300-8.
• Başak O, Sönmez HM, Camcı C, Baltacı R, Karazeybek HŞ, Yazgan F, et al. Aydın Yöresinde Hipertansiyonun Bazi Epidemiyolojik Özellikleri ve Hipertansiyona İlişkin Bilgi, Tutum ve Uygulamalar. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 2(3):118-24.
• Suneja M, Sanders ML. Hypertensive emergency. Medical Clinics, 2017;101(3):465-78.
• Sürme Y. Stres, Stresle İlişkili Hastalıklar ve Stres Yönetimi. Journal of International Social Research, 2019;12(64):525-529.
• Spruill TM. Chronic psychosocial stress and hypertension. Current Hypertension Reports, 2010;12(1):10-6.
• Perera M, de Silva CK, Tavajoh S, Kasturiratne A, Luke NV, Ediriweera DS, et al. Patient perspectives on hypertension management in health system of Sri Lanka: A qualitative study. BMJ open, 2019;9(10):e031773.
• Basan NM, Bilir N. Koruyucu Sağlık Hizmetlerinde Önleme Çelişkisi ve Nedenleri. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2016;15(1):44-50.
• Çobanoğlu N. Türkiye'de Sağlık Politikaları ve Etik. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History, 1996;4(3):104-7.
• Ozemek C, Tiwari S, Sabbahi A, Carbone S, Lavie CJ. Impact of therapeutic lifestyle changes in resistant hypertension. Progress in Cardiovascular Diseases, 2020;63(1):4-9.
• Bolbrinker J, Touis LZ, Gohlke H, Weisser B, Kreutz R. European guidelines on lifestyle changes for management of hypertension. Herz, 2018;43(4):352-8.
• Poulter NR, Borghi C, Parati G, Pathak A, Toli D, Williams B, Schmieder RE. Medication adherence in hypertension. Journal of Hypertension, 2020;38(4):579-87.
• Jamsheed S, Koul RK, Pukhta MA, Farhat S. Knowledge, attitude, and practices of hypertensive patients attending outpatient department of a tertiary care hospital. International Journal of Life Sciences, Biotechnology and Pharma Research, 2024;13(2): 97-103.
• Arslantaş EE, Sevinç N, Çetinkaya F, Günay O, Aykut M. Hipertansif Kişilerin Hipertansiyon Konusundaki Tutum ve Davranışları. Ege Tıp Dergisi, 2019;58(4):319-29.
• Toprak D, Demir S. Treatment choices of hypertensive patients in Turkey. Behavioral Medicine, 2007;33(1):5-10.
• Ackermann RT, Mulrow CD, Ramirez G, Gardner CD, Morbidoni L, Lawrence VA. Garlic shows promise for improving some cardiovascular risk factors. Archives of Internal Medicine, 2001;161(6):813-24.
• Adibelli Z, Dilek M, Akpolat T. Lemon juice as an alternative therapy in hypertension in Turkey. International Journal of Cardiology, 2009;135(2):e58-e9.
• Ellis LR, Zulfiqar S, Holmes M, Marshall L, Dye L, Boesch C. A systematic review and meta-analysis of the effects of Hibiscus sabdariffa on blood pressure and cardiometabolic markers. Nutrition Reviews, 2022;80(6):1723-37.
• Efe D, Akça N, Kiper S, Aydın G, Gümüş K. Hipertansiyonu Olan Bireylerin Kan Basıncını Düşürmeye Yönelik Kullandıkları Destekleyici Yöntemler. Spatula DD, 2012;2(4):207-12.
• Onbaşlı D, Çelik GY, Ceylan A, Dal A. Türkiye’de Eczanelerde Bulunan Bitkisel İlaçlar. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2019;6(1):18-31.
• Öztürk YE, Dömbekci HA, Ünal S. Geleneksel Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Kullanımı. Bütünleyici ve Anadolu Tıbbı Dergisi, 2020;1(3):23-35.