A Rum Cemetery in Sinop from The Last Period of the Ottoman Empire

Yıl 2022, , 476 - 484, 30.09.2022

Sanem Soylu Yılmaz

https://doi.org/10.5152/JTRI.2022.2230107

Öz

At the Balatlar Church in Sinop, under the chairmanship of Prof. Dr. Gülgün Köroğlu, archaeological excavations
have been ongoing since 2010. A result of the excavations, it was found that the building was built during the
Roman Imperial period as a Imperial bath. By the 5th century Imperial bath has been converted to a church.
Although it has been interrupted in some periods the church/monastery and around was used as a cemetery
till first quarter of 20.th century. During the archaeological excavations grave finds obtained from 19.– first
quarter of 20.century, important results of showing the burial traditions of the Greek community as well as the
practices of everyday life and the effects of social transformations in this period. In this context, it has been
aimed to evaluate the burial traditions and cultural changes of the Greek community that lived in Sinop in the
last periods of the Ottoman Empire.

Anahtar Kelimeler

Grave, Rum, Sinop, Ottoman

Osmanlı’nın Son Döneminden Sinop’ta Bir Rum Mezarlığı

Öz

Sinop şehrinin merkezinde yer alan Balatlar Kilisesinde 2010 yılından beri sürmekte olan arkeolojik kazılar Prof.
Dr. Gülgün Köroğlu başkanlığında devam etmektedir. Kazılar neticesinde yapılar topluluğunun Roma İmparatorluk
döneminde inşa edilmiş olduğu ve 5.yüzyıl itibariyle kiliseye dönüştürüldüğü anlaşılmıştır. Kiliseye dönüştürüldüğü
tarihten itibaren bazı dönemlerde farklı amaçlarla kullanılmış olsa da 20.yüzyılın ilk çeyreğine
dek kilise/manastır ve yapıların etrafı mezarlık alanı olmuştur. Yapılan arkeolojik kazılardan şehir mezarlığı olarak
kullanıldığı son döneme ait mezarlar ve bu mezarlardan elde edilen buluntular ortaya çıkartılmıştır. Mezar
buluntuları 20.yüzyılın ilk çeyreğine kadar Rum cemaatinin mezar geleneklerini olduğu kadar gündelik yaşam
pratiklerini, toplumsal dönüşümlerin etkilerini göstermesi açısından önemli sonuçlar ortaya koymaktadır. Bu
çalışma Osmanlı’nın son dönemlerinde Sinop’ta yaşamış olan Rum cemaatinin mezar geleneklerini ve dönemin
kültürel değişimlerini, mezar buluntuları üzerinden değerlendirmeye amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mezar, Rum, Sinop, Osmanlı

Kaynakça

• Hekim, H. Ç. (2019). Sinop Balatlar Kilisesi Mezar Buluntusu Tekstillerinin Yapısal Analizi ve Belgelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Anabilim Dalı.
• Hetto, O., Köroğlu, G., & Çorağan, N. (2022). Sinop Balatlar Kilisesi’nden Refrigerium Konulu Mozaik Pano ve Bizans İkonografisindeki Yeri. Art-Sanat Dergisi, 193-217. [Crossref]
• Ivison, E. A. (1993). Mortuary Practices in Byzantium (950-1453) An Archaelogical Contribution. (Yüksek Lisans Tezi), Universiy of Birmingham.
• İpekçioğlu, G. (2018). Sinop Balatlar Yapı Topluluğu’nda Ortaya Çıkarılan Avrupa Seramiklerinin Batı Karadeniz Ticaret Ağı İçerisindeki Yeri. Sanat Tarihi Dergisi, 27(2), 331-347. [Crossref]
• Köroğlu, G. (2010). 2010 Yılı Sinop Balatlar Kilisesi Kazıları. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 33. Kazı Sonuçları Toplantısı, 65-76.
• Köroğlu, G. (2011). Sinop Balatlar Kilisesi 2010 ve 2011 Yılı Kazı Çalışmaları. XV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu, 19-21.
• Köroğlu, G. (2015). Sinop Balatlar Kilisesi Kazıları. Sinop İli Değerleri Sempozyumu Bildirileri, 47-54.
• Küçük, C. (2020). Osmanlı İmparatorluğu'nda "Millet Sistemi" ve Tanzimat. İçinde (ed. H. İnalcık, & M. Seyitdanlıoğlu) Tanzimat Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu. (20. Baskı), Türkiye İşbankası Kültür Yayınları, 421-461.
• Ortaylı, İ. (2020). Tanzimat Adamı ve Tanzimat Toplumu. İçinde (ed. H. İnalcık, & M. Seyitdanlıoğlu) Tanzimat Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu. (20. Baskı), Türkiye İşbankası Kültür Yayınları, 421-461.
• Os, N. V. (2002). Milli Kıyafet: Müslüman Osmanlı Kadını ve Kıyafetinin Milliyeti. İçinde Türkler (14. Cilt). Yeni Türkiye Yayınları, 236-260.
• Sözlü Tarih Arşivi. Atina: Küçük Asya Araştırmaları Merkezi.
• Yılmaz, S. (2022). Hristiyan Mezar Gelenekleri Sinop Balatlar Kilisesi Örneği 5.-20. Yüzyıllar. Nobel Bilimsel Yayınları.
• Κιτρομηλιδησ, Π. (2016). η Eξοδοσ,μαρτυριεσ απο τον δυτικο παραλιο ποντο και την παφλαγονια. Atina: κεντρο μικρασιατικων σπουδων.
• Πρωτοσ, Τ. (1990). Iστορια, λαογραφια και πολιτισμοσ του ποντου. Atina: μαλλιαρησπαιδεια.