Halkbilimi ve Metaverse İlişkisi Bağlamında Metaetikverse

Yıl 2023, , 126 - 139, 26.05.2023

Sacide Çobanoğlu

https://doi.org/10.5152/JTRI.2023.22182

Öz

İçinde bulunduğumuz çağda 5.0 Toplum modelini deneyimlenilmekte ve nesnelerin interneti, arayüzler, büyük veri, robotikler aşamalarıyla geçilecek 6.0 Toplum döneminin alt yapısı hazırlanmaktadır. Bu dönemde geçilecek, yeni çevrimiçi yaşam biçimi ise Dijital Büyük Patlama: Metaverse! olarak adlandırılmaktadır. İnsanlığı prototip avatarlarla geçiş yapılacak evrenlerde, sürdürülecekleri renkli hayatlar, yepyeni deneyimler beklemektedir. Ülkemiz bu değişim ve dönüşüm sürecinin dışında kalmamalı, kültür metaverse’leri kurarak bu sürece katılmalıdır. Dijital teknolojilerin geliştirilmesinde fen bilimlerinin, teknolojilerin bireyler üzerindeki kültürel, sosyolojik, psikolojik etkilerini tespit edilmesinde de sosyal bilimlerin çalışmalarına ihtiyaç vardır. Halkbilimi eğitim kapsamında kültürün tanımı, içeriği, işlevi; kültürel sondaj, farklı kültürleri mukayese, analiz ve sentez konuları yer almaktadır. Bu bakımdan Kültürel ergonomi sürecin yaşanacağı bu yeni dijital yapılanmada; kültür içerikli metaverse’ler tasarlamak halkbilimi disiplininin ve halkbilimcilerin araştırma alanları dahilindedir. Türk Kültür Metaverse’lerini yapılandıracak eğitimli kadroda Türk Halkbilimcilere büyük ihtiyaç duyulacaktır. Bu çalışmada Dijital Büyük Patlama: Metaverse! kavramı, halkbilimsel bakış açısı doğrultusunda, fen bilimleri ve sosyal bilimlerin senteziyle incelenecektir. Metaverse (evren ötesi) kavramının dünyaya, ülkemize ve Türk Halkbilimcilerine olumlu/olumsuz etkileri araştırılacak, tartışılacaktır. Çalışmamız, metaverse’ü halkbilimsel bakış açısı doğrultusunda inceleyen ilk çalışma olarak; dijital çağın oyun kuruculuğu görevini üstlenecek Türk halkbilimcilerin ulaşacakları yeni hedeflere dikkat çekmek amacını taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Metaetikverse, Metaverse, Halkbilimsel Metaetik Kuram, Kültürel Ergonomi, Kültürel Etik Kod

Metaeticverse in the Context of the Relationship of Folk Science and Metaverse

Öz

The era we are in is the 5.0 Society model. With the internet of things, interfaces and robotics stages, 6.0 Society is preparing the infrastructure of the period. In this era, the Digital Big Bang: Metaverse! will happen. In the universes to be passed with avatars, new lives await humanity. Our country should participate in the process and create cultural metaverses. In this new way of life, both natural sciences and social sciences are needed. Cultural issues are included in the scope of folklore education. In this respect, in this structuring where the cultural ergonomics process will be experienced; It is the duty of folklorists to design metaverses with cultural content. There will be a great need for Turkish Folklorists in this staff. In our study, this new concept will be examined with the synthesis of natural sciences and social sciences from a folklore point of view. The positive/negative effects of the concept of metaverse (beyond the universe) will be investigated. It aims to draw attention to the new goals that Turkish folklorists, the playmaker of the digital age, will reach.

Anahtar Kelimeler

Metaethicsverse, Metaverse, Folklore Metaetic Theory, Cultural Ergonomics, Cultural Ethical Code

Kaynakça

• Altun, D. (2021). Sanal ve Arttırılmış Gerçeklikle Dönüşen Yeni Nesil Sosyal Medya Mecrası: Metaverse. Uluslararası İşletme ve Pazarlama Kongresi, Doğuş Üniversitesi: İstanbul, s. 167–168.
• Aouf, R. S. (2021). Adidas to enter the metaverse with first NFT products. https ://ww w.dez een.c om/20 21/12 /19/a didas -ente r-met avers e-fir st-nftproducts desig n/ (Erişim Tarihi: 11.04.2022).
• Bersin, J. (2021). What ıs the metaverse? Facebook’s Strategy And How Microsoft, Disney, and Amazon Could Win. https ://jo shber sin.c om/20 21/11 /what-is-t he metav erse- and-h ow-mi croso ft-di sney- and-a mazon -coul d-win / (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• Choi, D. Y., & Kang, J. H. (2019). Introduction: The Future of Jobs in an Increasingly Autonomous Economy. Journal of Management Inquiry.
• Çobanoğlu, Ö. (1999). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemlerine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çobanoğlu, S. (2021a). Halkbilimi Bağlamında Dede Korkut Hikâyeleri’nin Halk Felsefesi ve Metaetiksel Çözümlemesi. Doktora Tezi, Yıldırım BeyazıtÜniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ankara, C. I, s. 1–814.
• Çobanoğlu, S. (2021b). Halkbilimi Bağlamında Dede Korkut Hikâyeleri’nin Halk Felsefesi ve Metaetiksel Çözümlemesi. Doktora Tezi, Yıldırım Beyazıt
• Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Ankara, C. II, s. 814-1771.
• Çobanoğlu, S. (2022a). Halkbilimi ve Metaverse Yeni Dünyaların Beşiğinde. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Çobanoğlu, S. (2022b). Mitoloji Araştırmaları III, (Ed. İbrahim Gümüş) İçinde, “Halkbilimsel Metaetik Kuram Bağlamında Dede Korkut Hikâyeleri’nda ‘Söz
• Vermek Verdiği Sözü Tutmak’ Olumlu Etik Değeri’nin Mitolojik Arka Planı”, Pradigma Akademi, s. 31–68.
• Çobanoğlu, S. (2022c). Halkbilimsel Metaetik Kuram ile ‘Kendini Övmek ve Kibirli Olmak Olumsuz Etik Değerleri’nin Halkbilimsel Temellendirmesi. Avrasya
• Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 10(30), 168–192.
• Çobanoğlu, Sacide. (2022d). “Halkbilimsel Metaetik Kuram Çerçevesinde Halk Felsefesinde Sağlıklı Olmak Olumlu Etik Değerinin Dede Korkut Örneklemi”,
• Motif Vakfi Halk Kültüründe Sağlık Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, (Ed. Prof. Dr. Ömür Ceylan), Kapadokya Üniversitesi, s. 525, 538.
• Duan, H., Li, J., Fan, S., Lin, Z., Wu, X., & Cai, W. (2021). Metaverse for social good: A university campus prototype. In Proceedings of the 29th ACM International Conference on Multimedia. 153–161.
• Durğun, S. (2015). Kuantum Teorisi’nin Sartre’ın Varoluşçuluğu Üzerine Etkileri. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 24, 151–176.
• Elazığ Hakimiyet (2022), İlk metaverse kent Harput, https ://el azigh akimi yetha ber.c om/il k-met avers e-ken t-har put/6 4879/ (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• En Son Haber (2022). Cumhurbaşkanı Erdoğan, ‘Forum Metaverse’ toplantısında konuştu. enson haber.com/ gundem/cumhurbaskani-erdogan-forummetaverse-toplantisinda-konustu. (Erişim Tarihi: 21.03.2022).
• Filizöz, B., & Orhan, U. (2018). İnsan Kaynakları Yönetimi Bağlamında Endüstri 4.0: Bir Yazın Çalışması. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 110–117.
• Freund, J. (1997). Beşerî Bilim Teorileri. (Çev. Bahaeddin Yediyıldız), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII Dizi-Sa. 116.
• Gronstedt, A., & Ramos, M. (2014). Learning through transmedia storytelling (Vol. 1401). Association for Talent Development.
• Gülen, S., & Dönmez, İ. (2021). Sosyal Bilimlerde Geleceğin Meslekleri. Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 13–21.
• Hawking, S. (2014). Grand desing. Stem Cell Universe Stephen Hawkıng, Blu TV. https://www.blutv.com/diziler/yabanci/stephen-hawk ings- granddesign/1-sezon/1/2-bolum-izle. (Erişim Tarihi: 22.03.2022).
• Helmer, O., & Brown, B., & Gordon, T. (1966). Social Technology, Basic Books, New York, London.
• Hick, J. (1985). Evil and The God of Love. London, Macmillan.
• Hobbes, T. (2020). Leviathan, (Çev. Semih Lim), Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
• Holloway-Attaway. L., & Vipsjö., L. (2020). Using Augmented Reality, Gaming Technologies, and Transmedial Storytelling to Develop and Co-design Local
• Cultural Heritage Experiences. F. Liarokapis, A. Voulodimos, N. Doulamis & A. Doulamis içinde Visual Computing for Cultural Heritage. Springer, Cham. (p. 177–204).
• Kim, J. G. (2021). A Study on Metaverse Culture Contents Matching Platform. International Journal of Advanced Culture Technology, 9(3), 232–237.
• Kuş, O. (2021). Metaverse: ‘Dijital Büyük Patlama’da Fırsatlar ve Endişelere Yönelik Algılar. Intermedia International e-Journal, 8(15), 245–266.
• Lawler, R. (2021). Nike just bought a virtual shoe company that makes NFTs and sneakers ‘for the metaverse’. https ://ww w.the verge .com/ 22833 369/nike-r tfkt- nftsn eaker -shoe -meta verse -comp a/ (Erişim Tarihi: 11.04.2022).
• Nils J. Nilsson. (2018). Yapay Zekâ Geçmişi ve Geleceği. (Çev. Mehmet Doğan), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Ning, H., & Wang, H., & Lin, Y., & Wang, W., & Dhelim, S., & Farha, F. & Daneshmand, M., (2021). A Surve on Metaverse: The State-of-the-art, Technologies,Applications, and Challenges. Computers an Society, 1–34.
• Şeker, M. E., & Çilingir, L. (2021). Gerard’t Hooft’da Determinizm ve Özgür İrade. Temaşa Felsefe Dergisi, 13, 112–130.
• Şener, E. (2022). Metaverse’e yönelik son gelişmeler ve metaverse’ü geliştiren yerli girişimler, Hürriyet.com. https ://ww w.hur riyet .com. tr/te knolo ji/ya zarlar/erg i-sen er/me taver see-y oneli k-son -geli smele r-ve- metav erseu -geli stire n-yer li-gi risim ler-4 20409 14. (Erişim Tarihi: 14.04.2022).
• Truly, A. (02.01.2022). How google ıs trying to boost ıtself ınto the metaverse. https ://sc reenr ant.c om/go ogle- inves ting- metav erse- how/ (Erişim Tarihi:10.04.2022).
• Turizm Günlüğü (2020). Detech Holding, yeni nesil dijital müzecilik platformunu tanıttı, Turkey. https ://ww w.tur izmgu nlugu .com/ 2020/ 02/04 /dete chholding-ege- bagli kaya- tour- key/ (Erişim Tarihi: 11.04.2022).
• WebTekno (2022). Influencer merkezli metaverse projesi metafluence, yeni bir çağın kapılarını aralıyor. https ://ww w.web tekno .com/ influ encermetaverse -meta fluen ce-h1 19877 .html /; (Erişim Tarihi: 12.04.2022).
• Zuckerberg, M., & Heath, A. (2021). Mark Zuckerberg on why Facebook is rebranding to Meta. The Verge. (Erişim Tarihi: 09.02.2022).