Somut Olmayan Kültürel Miras Olarak Yöresel Yemeklerin Metaforik İncelenmesi: Çanakkale Örneği

Yıl 2023, Sayı: 76, 32 - 38, 25.01.2023

Gencay Saatcı Savsa

https://doi.org/10.5152/JTRI.2023.220613

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma ile somut olmayan kültürel miras olarak Çanakkale yöresel yemeklerinin metaforik olarak incelenmesi ve Çanakkale yöresel yemeklerinin bilinirliğinin artması ile öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Çanakkale’de yerel halkın yöresel yemekler ile geliştirmiş oldukları metaforların belirlenmesi için nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler 16 Ekim 2021-20 Ekim 2021 tarihleri arasında toplanmıştır. Katılımcılardan toplanan verilerin analizleri toplam 75 adet veri formu üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bulgulara göre katılımcıların çoğunluğu erkek, evli, lisans mezunu ve 36-50 yaş aralığındadır. Çanakkale mutfağına yönelik olarak ortaya çıkan metafor kategorileri toplam altı başlık altında toplanmıştır. Bu başlıklar; doğa, renk, yiyecek, hayvan, antik simge ve bitki olarak tespit edilmiştir. Doğa ile ilgili geliştiren metaforlarda, çoğunlukla gökkuşağı kelimesi kullanılmıştır. Renkler ile ilgili geliştirilmiş olan metaforlarda; yeşil renk ağırlıklı olarak tekrarlanırken ortaya çıkan diğer renkler de mavi, beyaz ve turkuazdır. Yiyecekler ile ilgili geliştirilen metaforlar sırasıyla; üzüm, şarap, zeytin, kabak çiçeği ve gelincik olarak tespit edilmiştir. Son olarak Çanakkale’de yaşayan yerel halkın Çanakkale mutfağına ilişkin olarak geliştirmiş oldukları metaforlar değerlendirildiğinde en fazla geliştirilen metaforlar; Truva atı, yeşil ve balık olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Somut Olmayan Kültürel Miras, Çanakkale Mutfağı, Yöresel Yemek, Metafor, Intangible Cultural Heritage, Çanakkale Cuisine, Local Food, Metaphor

Metaphorical Analysis of Local Foods as an Intangible Cultural Heritage: The Case of Çanakkale

Öz

With this study, it is aimed to metaphorically examine the local dishes of Çanakkale as an intangible cultural heritage and to emphasize the importance of Çanakkale local dishes with the increase in awareness. Qualitative research method was used to determine the metaphors developed by the local people with local dishes in Çanakkale. Data were collected between 16 October 2021 and 20 October 2021. The analysis of the data collected from the participants was carried out on a total of 75 data forms. According to the findings, the majority of the participants were male, married, undergraduate graduate and in the age range of 36-50. The metaphor categories of the participants about Çanakkale cuisine were gathered under a total of six titles. These titles are; nature, color, food, animal, ancient symbol and plant. Finally, when the metaphors developed by the local people living in Çanakkale regarding Çanakkale cuisine are evaluated, the most developed metaphors are; Trojan horse has been identified as green and fish.

Anahtar Kelimeler

Somut Olmayan Kültürel Miras, Çanakkale Mutfağı, Yöresel Yemek, Metafor, Intangible Cultural Heritage, Çanakkale Cuisine, Local Food, Metaphor

Kaynakça

• Altunsaban, S., Yay, Ö., & Erdem, Ö. (2016). Yöresel Mutfak Kavramına İlişkin Şeflerin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi (Antalya Örneği). II. Rize Turizm Sempozyumu, 2016, 237-261.
• Atak, O., Tatar, S. & Tunaseli A. (2017). Kültürel Miras Oluşumunda Festivallerin Yeri ve Önemi: Fethiye Müzik Köyü Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1396-1409. [Crossref]
• Björk, P., & Kauppinen-Räisänen, H. (2016). “Local Food: A Source for Destination Attraction”. International Journal of Contemporary Hospitality Manage¬ment, 28(1), 177-194. [Crossref]
• Bozok, D., & Kahraman, K. (2015). Kırsal Turizmde Yöresel Yemek Kültürünün Rolü: Balıkesir. International Journal of Social and Economic Sciences, 5(1), 85-90.
• Cohen, E., & Avieli, N. (2004). Food in Tourism: Attraction and Impediment. Annals of Tourism Research, 31(4), 755-778. [Crossref]
• Correia, A., Oom do Valle, P., & Moço, C. (2007). Modeling Motivations and Perceptions of Portuguese Tourists. Journal of Business Research, 60, 76-80. [Crossref]
• Çalışkan, V., & Koç, H. (2012). Türkiye’de Coğrafi İşaretlerin Dağılış Özelliklerinin ve Coğrafi İşaret Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28), 193-214.
• Çanakkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2021). Yöresel Yemekler. https://canakkale.ktb.gov.tr/TR-70471/yoresel-yemekler.html
• Enright, M. J., & Newton, J. (2005). Determinants of Tourism Destination Competitiveness in Asia Pacific: Comprehensiveness and Universality. Journal of Travel Research, 43(4), 339-350. [Crossref]
• Everett, S., & Aitchison C. (2008). The Role of Food Tourism in Sustaining Regional Identity: A Case Study of Cornwall, South West England. Journal of Sustainable Tourism, 16(2), 150-167. [Crossref]
• Fox, R. (2007). Reinventing the Gastronomic Identity of Croatian Tourist Destinations. Hospitality Management, 26(3), 546-559. [Crossref]
• Giovannucci, D., Barham, E., & Pirog, R. (2010). Defining and Marketing “Local” Foods: Geographical Indications for US Products. The Journal of World Intellectual Property 13(2), 94-120. [Crossref]
• Güler, S. (2010). Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 24-30.
• Gürçayır Teke, S. (2013). Geleneksel Tarzlar, Modern Modeller: Resmî, Resmî Olmayan Eğitim ve Somut Olmayan Kültürel Miras. Millî Folklor, 100(Kış), 31-39.
• Horng, J.S., & Tsai, C. T. (2010). Government Websites For Promoting East Asian Culinary Tourism: A Cross-National Analysis. Tourism Management, 31(1), 74-85. [Crossref]
• Inwood, S., Sharp, J., Moore, R., & Stinner, D. (2008). Restaurants, Chefs and Local Foods: Insights Drawn From Application of a Diffusion of Innovation Framework. Agriculture and Human Values, 26(3), 177-191. [Crossref]
• Karaca, O. B. (2016). Geleneksel Peynirlerimizin Gastronomi Turizmindeki Önemi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(2), 17-39. [Crossref]
• Karakul, Ö. (2007). Tarihi Çevrelerde Halk Mimarisi: Somut Olmayan Kültürel Mirasın Yaşama Mekânları. Milli Folklor, 75 (Güz), 151-163.
• Koca, N. (2004). Çanakkale’de Zeytin Yetiştiriciliğinin Coğrafi Esasları. Marmara Coğrafya Dergisi, 9, 119-139.
• Lang, M., Stanton, J., & Qu Y. (2014). Consumers’ Evolving Definition and Expectations For Local Foods. British Food Journal, 116(11), 1808-1820. [Crossref]
• Mitchell, R., & Hall, C. M. (2006). Wine Tourism Research: The State of Play. Tourism Review International, 9(4), 307-332. [Crossref]
• Narin, M., & İnanöz N. (2016). Yöresel Gıda Ürünlerinin Kırsal Kalkınmaya Etkisi: Savaştepe/Sarıbeyler Üzerinde Bir Pilot Çalışma. International Journal of Social and Economic Sciences, 6(2), 81-88.
• Oğuz, M. Ö. (2013). Terim Olarak Somut Olmayan Kültürel Miras. Milli Folklor, 100(Kış), 5-13.
• Okumuş, B., Okumuş, F., & McKercherc B. (2007). Incorporating Local and International Cuisines in the Marketing of Tourism Destinations: The Cases of Hong Kong and Turkey. Tourism Management 28, 253-261. [Crossref]
• Özmen, R. (2019). Destinasyon Çekiciliği Olarak Gastronomi Turizmi: Çanakkale Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Raji, M. N. A., Karim, S. A., Arshad, M. M., & Ishak, F. A. C. (2018). Community Development Through Food Tourism: Exploring the Utilization of Local Food as Community Development at Rural Destination in Malaysia. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(10), 937-951. [Crossref]
• Santich, B. (2004). The Study of Gastronomy and Its Relevance to Hospitality Education and Training. International Journal of Hospitality Management, 23(1), 15-24. [Crossref]
• Sukenti, K., Hakim, L., Indriyani, S., Purwanto, Y., & Matthews, P. J. (2016). Ethnobotanical Study on Local Cuisine of The Sasak Tribe in Lombok Island, Indonesia. Journal of Ethnic Foods, 1-12. [Crossref]
• Taştan, E. (2018). Çanakkale Sofrası. Vizyon Basımevi.
• Tikkanen, I. (2007). Maslow ́s Hierarchy and Food Tourist in Finland: Five Cases. British Food Journal, 109 (9), 721-734. [Crossref]
• Türk Patent ve Marka Kurumu (2021) Cografi İşaretler. https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=17.
• Türker, A., & Çelik, İ. (2012). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Turistik Ürün Olarak Geliştirilmesine Yönelik Alternatif Öneriler. Yeni Fikir Dergisi, 4(9), 86-98.
• Yolcu, M. A. (2018). Geleneksel Ekolojik Bilgi Bağlamında Çanakkale Halk Botaniği. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, 16(24), 63-77. [Crossref]