Özbek Türklerinin Hayatında Pazarların Yeri

Yıl 2023, Sayı: 76, 39 - 44, 25.01.2023

Filiz Kırbaşoğlu

https://doi.org/10.5152/JTRI.2023.22170

Öz

Özbek Türkleri’nin hayatında pazarlar bir hayli önemlidir. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de halk pazarları önemser. Bu yüzden pazarlar için söylenmiş atasözleri de vardır. Şehirlerde çeşitli pazarlar bulunmaktadır. Taşkent, Semerkant, Buhara, Hive, Andican, Nemangen, Fergana, Kokand, Urgenç ve diğer şehirler. Örneğin Taşkent’te; Çarsu, Beş Ağaç, Alaybazar, Mirabad Pazarı, Askıya, Ferhat Pazarı, Parkent Pazarı, Kuyluk Pazarı gibi semt pazarları vardır. Halkın çoğunluğu dar gelirli olduğu için buralardan alışveriş yapmayı tercih ederler. İnsanlar, evlerinde, bağ bahçelerinde ürettikleri ürünleri, malzemeleri bu pazarlarda satarlar. Tarım, Özbekistan ekonomisinin önemli bir sektörüdür. Ülkede pamuk ve tahıl en çok görülen ürünlerdir. Tarım, işgücünün %26’sını istihdam etmektedir. Pazarlarda her türlü satışlar görülür. Ev eşyası, giyecek, sebze-meyve, kitap vs. Ayrıca oralarda pişirilen veya evlerde hazırlanıp satılan bazı yiyecekler de görülür. Özellikle şaşlık, samsa, Özbek pilavı sevilerek yenilen yiyeceklerdendir. Pazarlarda ilginç durumlarla da karşılaşılır. Alıcı ve satıcılar arasındaki pazarlık tartışmaları bir hayli renklidir. Özellikle et satışları görülmeye değerdir. Bunların yanında ayrıca düğünler için de çeşitli şeyler satılmaktadır. Çünkü düğünler her toplumda olduğu gibi Özbek Türklerinin hayatında da önemlidir. Halk nazara, kötü enerjilere inandığı için bazı çarelere başvurur. Bunlardan biri üzerlik tohumudur. Pazarlardan üzerlik tohumu alınır. Her sabah birçok evde üzerlik tütsüsü yapılır. Pazar kenarlarında küçük aile sirklerinin gösteri yaptıkları da görülür. Böyle yerler onlar için geçim kaynaklarından biridir. Satışlarını yapan veya o günkü ihtiyacını temin edebilmiş insanların yorgun bir şekilde pazarlardan döndükleri gözlemlenir. Bu pazarların dışında bir de ev pazarı dedikleri Pazar vardır. Burada kiralık ya da satılık evlerle ilgili bilgiler verilir. Bu bilgileri de ev sahiplerinin kendilerinden ya da onların görevlendirdikleri kişilerden almak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Pazarlar, Özbek Türkleri, Tarım, Yiyecek, Ev Pazarı, Markets, Uzbek Turks, Agriculture, Food, Home Market

The Place of Markets in the Life of Uzbek Turks

Öz

Markets are very important in the life of Uzbek Turks. Today, as in the past, public markets care. That’s why there are proverbs fort the markets. There are several markets in the cities. Tashkent, Semerkant, Buhara, Hive, Andican, Nemangen, Fergana, Kokand, Urgenç and other cities. For example there are neighborhood markets such as Çarsu, Beş Ağaç, Alaybazar, Mirabad Market, Askıya, Ferhat Market, Parkent Market and Kuyluk Market in Tashkent. Low-income people prefer to shop here. People sell the products and materials they produce in their homes and vineyards in these markets. Agriculture is an important sector of the economy of Uzbekistan. Cotton and grain are the most common products in the country. Agriculture employs 26% of the workforce. All kinds of sales are seen in the markets. Household, goods, clothes, vegetables and fruits, boks, etc. There are also some foods that are prepared at home or cooked and sold there. Especially shashlik, samsa, Uzbek pilaf are among the food that are loved and eaten. Interesting situations are also encountered in the markets. Bargaining discussions between buyers and sellers are quite colorful. Especially meat sales are worth seeing. In addition to these, various thing are also sold for weddings. Because it is important in the life of Uzbek Turks, as it is in every society. People resort to some remedies because they believe in evil energies. One of them is mulberry seed. Harmony seeds are bought from the markets. Incense is made in many homes every morning. Small family circuses are also seen performing on the market sides. Such places are one of the sources of livelihood for them. It is observed that people who made their sales or were able to meet their current needs return from the markets tiredly. Apart from these markets, there is also the market they call the home market. Here, information about houses for rent or sale is given. It is possible to obtain this information from the homeowners themselves or from the people they designate.

Anahtar Kelimeler

Pazarlar, Özbek Türkleri, Tarım, Yiyecek, Ev Pazarı, Markets, Uzbek Turks, Agriculture, Food, Home Market

Kaynakça

• Özbekistan Pazar Bilgileri. (2022) T.C. Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü.
• Osmanova, O. (2005), Özbek Düğünlerindeki Örf-Adetler (Çev. Yuldus Musahanov). Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 20, 111-117.
• Toygar, K., & Berkok, N. (1997). Kardeş Mutfaklar Türk Dünyası Yemeklerinden Örnekler. Konuk yayınevi.
• Özbekistan’ın Yemek Kültürü ve En Meşhur Özbek Yemekleri. URL 1: https://turktoyu.com/ozbekistanın-yemek-kulturu-ve-en-meshur-yemekleri (20 Aralık 2022)