The Military–Political Dimension of The Thirty Years’ War

Yıl 2024, Sayı: 79, 62 - 69, 31.01.2024

Kenan Şahin

https://doi.org/10.5152/JTRI.2024.23295

Öz

The Thirty Years’ War, which represented the peak of the conflicts of religion, dynastic rivalry, and regional expansion in Europe between 1618 and 1648, was a turning point in terms of military and political results. Complex conflicts involving multiple stages, each with its own goals and strategies, have devastated the European continent. The Thirty Years’ War, in which the parties frequently resorted to mercenary practice, witnessed field battles in which infantry, cavalry, and artillery played vital roles. As the conflicts progressed, there was a struggle for political and regional supremacy that would go beyond the tension created by religious differences and affect the structures and perceptions of modern states, sovereignty, and standing armies with their changing alliances. This article aims to analyze the military and political dimensions of the Thirty Years’ War, which was the source of opposing ideas in terms of its political consequences. The article shows that although actors are in an advantageous position after these wars, the power competition does not end, and military balance of power policies continue in Europe due to the limited options that have emerged. In this context, the prominent military role of the Thirty Years’ War is the increase in the influence of the standing armies in the system, thus leading to the prominence of the great powers in the next stage. First, the reasons that led to the conflicts will be emphasized, and the course of the wars will be analyzed based on the political and military strategic elements of the period, according to the parties’ participation in the conflicts. Finally, the social consequences of the wars will be evaluated along with the long-term effects of the period.

Anahtar Kelimeler

Thirty Years’ War, European History, Sovereign-Equality, Standing Armies, Mercenaries

Otuz Yıl Savaşları’nın Askerî-Politik Boyutu

Öz

Avrupa’da din, hanedan rekabeti ve bölgesel genişleme çatışmalarının zirvesini temsil eden Otuz Yıl Savaşları hem askerî hem de siyasi sonuçları itibariyle bir dönüm noktasıdır. Her biri kendi hedef ve stratejilerine sahip birden çok aşamayı barındıran karmaşık çatışmalar Avrupa kıtası üzerinde yıkıcı etkiler bırakmıştır. Tarafların paralı askerlik uygulamasına sıklıkla başvurduğu Otuz Yıl Savaşları, piyade, süvari ve topçuların hayati roller oynadığı meydan savaşlarına sahne olmuştur. Çatışmalar ilerledikçe dini farklılıkların yarattığı gerilimin ötesine geçerek değişen ittifaklarıyla modern devletler, egemenlik ile daimî ordulara dair yapı ve algıları etkileyecek siyasi ve bölgesel üstünlük mücadelesi yaşanmıştır. Bu makalenin amacı, siyasal sonuçları itibariyle karşıt fikirlere kaynaklık eden Otuz Yıl Savaşları’nın askerî ile politik boyutunu analiz etmektir. Makalede bu savaşlar sonrasında avantajlı konumda olan aktörler olsa da iktidar rekabetinin son bulmadığı, ortaya çıkan kısıtlı seçenekler nedeniyle Avrupa’da askerî güç dengesi politikalarının devam ettiği gösterilmektedir. Bu çerçevede Otuz Yıl Savaşlarının öne çıkan askerî rolü, daimî orduların sistemdeki etkisinin artması, bu nedenle de sonraki aşamada büyük güçlerin öne çıkmasına yol açmasıdır. Öncelikle çatışmalara yol açan nedenler üzerinde durulacak, tarafların çatışmalara katılma durumlarına göre savaşların seyri dönemin siyasi ve askerî stratejik unsurları üzerinden tahlil edilecektir. Son olarak, savaşların geçtiği dönemin uzun vadeli etkileriyle birlikte toplumsal sonuçları değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Otuz Yıl Savaşları, Avrupa Tarihi, Egemen-Eşitlik, Daimî Ordular, Paralı Askerler.

Kaynakça

• Asch, R. G. (2003). “Otuz Yıl Savaşları Dönemi”, Jeremy Black (Ed.), Top, Tüfek ve Süngü; Yeni Çağda Savaş Sanatı (çev. Yavuz Alogan), Kitap Yayınevi, İstanbul, 52-75.
• Asch, R. G. (1997). The Thirty Years War: The Holy Roman Empire and Europe, 1618-48, Macmillan Publishers Limited, New York.
• Baykal, B. S. (1988). Yeni Zamanda Avrupa Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
• Bireley, R. (1976). “The Peace of Prague (1635) and the Counterreformation in Germany”, The Journal of Modern History, 48 (1), s31-70.
• Bonney, R. (2002). Essential Histories The Thirty Years War 1618-1648, Osprey Publishing, Oxford.
• Brown, C. ve Kirsten A. (2006). Uluslararası İlişkileri Anlamak (çev. A. Oyacıoğlu), Yayın Odası, İstanbul.
• Cooper, J. P., der. (1971). The New Cambridge Modern History: Volume 4, The Decline of Spain and the Thirty Years War, 1609-48/49, Cambridge University Press, Cambridge.
• Çoşar, F. M. (2000). Din Savaşları, Büke Yayıncılık, İstanbul.
• Falk, R. A. (2005). Dünya Düzeni Nereye? Amerikan Emperyal Jeopolitikası (çev. Neşenur Domaniç, Nusret Arhan), Metis Yayınları, İstanbul.
• Fulbrook, M. (2008). Almanya’nın Kısa Tarihi (çev. Sabri Gürses), Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 4. Baskı, İstanbul.
• Griffiths, M. ve ark. (2008). International Relations: The Key Concepts, Second Edition, Routledge, London, New York.
• Gutmann, M. P. (1988). “The Origins of the Thirty Years' War”, The Journal of Interdisciplinary History, 18(4), The Origin and Prevention of Major Wars, 749–770.
• Jorgensen, C. ve ark. (2006). Fighting Techniques of the Early Modern World: Equipment, Combat Skills, and Tactics 1500-1763, St. Martin's Press, New York.
• Kamen, H. (1968). “The Economic and Social Consequences of the Thirty Years' War”, Past & Present, S. 39, s. 44–61.
• Knutsen, T. L. (2006). Uluslararası İlişkiler Teorisi Tarihi (çev. Mehmet Özay), Açılım Kitap, İstanbul.
• Lee, S. J. (2009). Avrupa Tarihinden Kesitler 1494–1789 (çev. Ertürk Demirel), Dost Kitapevi, 3. Baskı, Ankara.
• Mckay, D. & Scott, H. M. (2011). Büyük Devletlerin Yükselişi, 1648–1815 (çev. Eşref Bengi Özbilen), Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Mortimer, G. (2004). Eyewitness Accounts of the Thirty Years War 1618–48, Palgrave Macmillan, New York.
• Münkler, H. (2010). Yeni Savaşlar (çev. Zehra Aksu Yılmazer), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Osiander, A. (2001). “Sovereignty, International Relations, and the Westphalian Myth”, International Organization, 55 (2), 251–287.
• Özlük, E. (2012). Uluslararası İlişkilerde Devlet: Tanım, Teori ve Devlet İstisnacılığı, Çizgi Yayınevi, Konya.
• Parker, G. der. (1997). The Thirty Years' War, Second Edition, Routledge, London, New York.
• Parker, G. (2014). Cambridge Savaş Tarihi (çev. Füsun Tayanç ve Tunç Tayanç), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Poggi, G. (2005). Modern Devletin Gelişimi, Sosyolojik Bir Yaklaşım, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, İstanbul.
• Polišenský, J. V. (1954). “The Thirty Years' War”, Past & Present, S. 6, s. 34–43.
• Rabb, T. K. (1962). “The Effects of the Thirty Years' War on the German Economy”, The Journal of Modern History, 34 (1), 40–51.
• Ringmar, E. (1996). Identity, Interest and Action: A Cultural Explanation of Sweden’s Intervention in the Thirty Years War, Cambridge University Press, Cambridge.
• Sander, O. (2003). Siyasi Tarih: İlk Çağlardan 1918’e, İmge Kitapevi, 11. Baskı, Ankara.
• Sutherland, N. M. (1992). “The Origins of the Thirty Years War and the Structure of European Politics”, The English Historical Review, C. 107, S. 424, 587–625.
• Tallett, F. (2017). “Batı Avrupa’da Askerler, 1500’ler-1790”, Erik Jan Zürcher, der., Askerlik “İşi” Askerî İşgücünün Karşılaştırılmalı Tarihi 1500-2000, İletişim Yayınları, İstanbul, s.131-162.
• Teschke, B. (2003). The Myth of 1648: Class, Geopolitics and the Making of Modern International Relations, Verso, London, New York.
• Tilly, C. (2001). Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu:990–1992 (çev. Kudret Emiroğlu), İmge Kitapevi, Ankara.
• Wilson, P. H. (2008). “The Causes of the Thirty Years War 1618–48”, English Historical Review, C. CXXIII, S. 502, s. 554-586.