Images of Social and Cultural Life in Turkey as Represented by Turkish TV Series (Bosnia and Herzegovina, Jordan, and Kyrgyzstan Samples)

Yıl 2024, Sayı: 79, 152 - 166, 31.01.2024

Erhan Hancığaz , Himmet Hülür

https://doi.org/10.5152/JTRI.2024.23276

Öz

In today’s world, where globalization is rapidly taking effect, mass media in general and television series in particular affect viewers directly or indirectly. In this changing and developing process, the media affects people of all ages, genders and professions in a more or less direct or indirect way. In this context, Turkish TV series become more meaningful as a soft power. The aim of this study is to measure the perceptions of viewers about social and cultural life in Turkey formed by Turkish TV series that reach millions of viewers in nearly one hundred and fifty countries around the world. The cross-sectional survey model method was used in the study and the data were obtained through questionnaire technique. Therefore, a survey was conducted in three countries in different geographies, namely, Jordan in the Middle East, Bosnia and Herzegovina in the Balkans, and Kyrgyzstan in Asia. With the results of the research, the perceptions of the participants about the social and cultural life in Turkey formed through Turkish TV series were analyzed. According to the findings, it was investigated how Turkish TV series in Jordan, Bosnia and Herzegovina, and Kyrgyzstan affect perceptions of social and cultural life in Turkey. In this context, viewers’ perceptions of the personality traits of Turks, their interactions with Turks and Turkey, the source of information about Turks and Turkey, the culture that Turks are seen as close to, and Turkey's role as a model for Muslim countries were discussed in the context of intercultural communication.

Anahtar Kelimeler

Turkish Series, Turkish Perception, Audience Research, Intercultural Communication, Communication Sociology

Türk Dizileri Üzerinden Türkiye'de Toplumsal ve Kültürel Yaşama Yönelik Algılar (Bosna Hersek, Ürdün ve Kırgızistan Örnekleri)

Öz

Küreselleşmenin hızlı bir şekilde etkisini gösterdiği günümüzde, genelde kitle iletişim araçları, özelde ise televizyon dizileri izleyicileri doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkilemektedir. Değişen ve gelişen bu süreç içinde medya, her yaştan, her cinsten, her meslek grubundan insanı, az ya da çok, doğrudan veya dolaylı bir şekilde etkilemektedir. Bu bağlamda Türk dizleri bir yumuşak güç olarak daha anlamlı hâle gelmektedir. Bu çalışmanın amacı dünyada yüz elliye yakın ülkede, milyonlarca izleyiciye ulaşan Türk dizilerinin izleyiciler üzerinde oluşturduğu Türkiye'deki toplumsal ve kültürel yaşama yönelik algıları ölçebilmektir. Kesitsel tarama modeli yöntemi kullanılan araştırmada veriler anket tekniği ile elde edilmiştir. Bundan dolayı Ortadoğu’da Ürdün, Balkanlar’da Bosna Hersek, Asya’da Kırgızistan olmak üzere farklı coğrafyalardaki üç ülkede anket çalışması yapılmıştır. Araştırma sonuçları ile katılımcılarda Türk dizleri üzerinden oluşan Türkiye'deki toplumsal ve kültürel yaşama yönelik algılar analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; Ürdün’de, Bosna Hersek’te ve Kırgızistan’da Türk dizlerinin Türkiye’de toplumsal ve kültürel yaşama dair algıları nasıl etkilediği araştırılmıştır. Bu bağlamda, izleyiciler açısından Türklerin kişilik özelliklerine yönelik algıları, Türkler ve Türkiye ile etkileşimleri, Türkler ve Türkiye ile ilgili bilgilerin alındığı kaynak, Türklerin yakın görüldüğü kültür ve Türkiye’nin Müslüman ülkeler için model olma özelliği başlıkları, kültürlerarası iletişim bağlamında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Dizileri, Türk Algısı, İzleyici Araştırmaları, Kültürlerarası İletişim, İletişim Sosyolojisi

Kaynakça

• Abisel, N. (1995). Popüler Sinema ve Türler. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Akbulut, H. (2008). Kadına Melodram Yakışır. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Akyürek, S. (2012). Kazakistan’da Türkiye ve Türk Algısı. İstanbul: Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• Aljammazi, A. & Asil, H. (2017). The Influence of Turkısh TV Dramas on Saudi Consumers’ Perceptıons, Attitudes and Purchase Intentions Toward Turkish Products. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7(1), 206–224.
• Alver, F. (2003). Basında Yabancı Tasarımı ve Yabancı Düşmanlığı. İstanbul: Der Yayınları.
• Anas, O. (2011). Turkey’s Soft Power Challenges in the Arab World. Journal of Academic Inquiries, (6)2, 233–258. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/17781
• Başar, U. (2020). İran Toplumu ve Türk Televizyon Dizileri. Ankara: İran Araştırmaları Merkezi Yayınları.
• Bhutto, F. (2019, 13 Eylül). How Turkish TV is Taking Over the World. The Guardian. Erişim adresi: https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2019/sep/13/turkish-tvmagnificent-century-dizi-taking-over-world
• Bilgiç, S. & Akyürek, S. (2012). Kazakistan’da Türkiye ve Türk Algısı. İstanbul: Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• Bolton, K.(2010). Constructing the Global Vernacular: American English and the Media. K. Bolton & J. Olsson (Ed.), Media, popular culture, and the American century (s. 125–153). Stockholm: Falth-Hassler.
• Busby, G. & Klug, J. (2001). Movie-Induced Tourism: The Challenge of Measurement and Other Issues. Journal of Vacation Marketing, 7(4), 316–332.
• Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür-Ağ Toplumunun Yükselişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chalaby, J. K. (2005). Towards an Understanding of Media Transnationalism. J.K. Chalabay (Ed.), Transnational television worldwide-towards a new media order (s. 1–13). London: I. B. Tauris.
• Deniz, A. Ç. (2010). Gümüş Dizisinin Arap Kamuoyuna Etkileri Bir Sosyal Medya İncelemesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (3)1, 50–67. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/issue/21651/232770
• Dimbleby, R. & Burton, G. (1998). More Than Words An Introduction to Communication. New York: Routledge.
• Giddens, A. (2010). Modernite ve Bireysel Kimlik (Ü. Tatlıcan, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Gilboa, E. (2008). Searching for a Theory of Public Diplomacy. The Annals of The American Academy of Political and Social Science, (616)1, 55–77.
• Haag Van Den, E. (1957). Of Happiness and of Despair We Have No Measure. R. B. Manning & D. White (Ed.), Mass culture the popular arts ın America (s.504–537). New York: Free Press.
• Heinz K. 2000. Changing Turkey: Challenges to Europe and the United States. Washington DC: Brookings Institute Press.
• Hemerijck, A.C. (2004). The European Union, Turkey and Islam. Amsterdam: University Press.
• İnan, E. (2017, Ocak). İzzet Pinto: Dünyaya Melodram Satıyoruz. Episode Dergi, 1, 36–37.
• Kalın, İ. (2016). İslam ve Batı. Ankara: İsam Yayınları.
• Kartarı, A. (2001). Farklılıklarla Yaşamak Kültürlerarası İletişim. Ankara: Ürün Yayınları.
• Kartarı, A. (2016). Kültür, Farklılık ve İletişim Kültürlerarası İletişimin Kavramsal Dayanakları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kırca, S. (2004, Mayıs). Medya Ürünlerinin Küresel Yayılımı, Yerelleştirilmesi: Ulusaşırı Kimliklerin Yaratılması. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 15, 173–184.
• Kimmelman, M. (2022, 16 Haziran). Turks put twist in racy soaps. The New York Times. Erişim adresi: https://www.nytimes.com/2 010/06/18/arts/18abroad.html
• Kurtuluş, K. (1998). Pazarlama Araştırmaları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
• Lundby, K. & Ronning, H. (2002). Medya Kültür İletişim: Medya Kültürü Aracılığıyla Modernliğin Yorumlanışı. S. İrvan (Ed.), Medya, Kültür Siyaset, Ankara: Alp Yayınevi. 5-29.
• Morley, D. & Robins, K. (2011). Kimlik Mekânları (Çev. E. Zeybekoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mutlu, E. (1995). Televizyonda Program Yapımı. Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Nye, J. S. (1990). The Changing Nature of World Power. Political Science Quarterly, 105(2), 177–192.
• Nye, J. S. (2004). Soft Power: The Means to Success in World Politics, New York: PublicAffairs.
• Nye, J. S. (2008). Public Diplomacy and Soft Power. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 616(1), 94–109.
• Oskay, Ü. (2000). Yıkanmak İstemeyen Çocuklar Olalım. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Önder, H. B. (2014). Hükümetlerin Uluslararası Hedef Kitlelere Ulaşmalarında Stratejik Halkla İlişkiler Faaliyetlerinin Etkisi: Alman Toplumunda Türkiye Algısı Üzerine (2010–2013) Ampirik Bir Araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi], İstanbul.
• Özön, N. (2000). Sinema Televizyon Video, Bilgisayarlı Sinema Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Rohd, D. (2013). Beyond War: Reimagining America's Role and Ambitions in a New Middle East. New York: Penguin.
• Sinclair, J. (2009). Latin America’s Impact on World Television Markets. G. Turner & J. Tay (Ed.), Television Studies After TV.New York: Routledge. (141–149).
• Suudi medya kuruluşu MBC’nin dizi yasağı “Türkiye karşıtlığını körükledi”. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-43372733 . Erişim tarihi:13.03.2022.
• Taşpınar, Ö. (2003). An Uneven Fit? The Turkish Model and the Arab World. Washington: Brookings Institution.
• Tuna, H. (2017). Medikal Turizm Kapsamında Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tercih Nedenleri Üzerinde Türk Dış Politikasının Etkisi ve Türkiye Algısı [Yayımlanmamış doktora tezi, Düzce Üniversitesi], Düzce.
• Verlegh, P. W. (2001). Country-of-Origin Effects on Consumer Product Evaluations [Yayımlanmamış doktora tezi, Wageningen Üniversitesi], Wageningen.
• Wang, H., & Lu, Y. C. (2008). The Conception of Soft Power and Its Policy Implications: A Comparative Study of China and Taiwan. Journal of Contemporary China, 17(56), 425–447.
• Yalsızuçanlar, S. (2019, 15 Mart). Türk Dizileri Dünya Pazarında. Erişim adresi: https://www.sde.org.tr/degerlendirme/sd-degerlendirme-turk-dizileri-dunya-pazarinda-analizi-967001
• Yanardağoğlu, E. & Karam I. N. (2013). The Fever That Hit Arab Satellite Television: Audience Perceptions of Turkish TV Series. Identities Global Studies in Culture and Power, (20)5, 561–579.
• Yeşil, B. (2015). Transnationalization of Turkish Dramas: Exploring the Convergence of Local and Global Market Imperatives. Global Media and Communication, (11)1, 43–60.
• Yiğit, A. (2013). Turkish Drama in the Middle East: Secularism and Cultural Influence. IEMed. Mediterranean Yearbook, 291–294.
• Yörük, Z., & Vatikiotis, P. (2013). Soft Power or Illusion of Hegemony: The Case of the Turkish Soap Opera ”Colonialism”. International Journal of Communication, 7, 2361–2385. Erişim adresi: https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/1880/1007
• Zhang, L. (2015). Stereotypes of Chinese by American College Students: Media Use and Perceived Realism. International Journal of Communication, 9, 1–20. Erişim adresi: https://ijoc.org/index.php/ijoc/article/view/1826/1282