Presupposition and Presupposition Triggers in the National Anthem

Yıl 2024, Sayı: 80, 188 - 201, 21.05.2024

Yusuf Söylemez , Berrin Kasımoğlu Dönmez

https://doi.org/10.62425/turcology.1487491

Öz

The existence of common knowledge between the speaker/writer and the speaker/listener/reader is necessary for the health and continuity of communication. While this information is sometimes explicitly stated in the utterance, it is usually not explicitly stated. The implicit knowledge known by the sender and the receiver during the construction of the utterance is called presupposition. Presupposition can be defined as "all the information that the speaker does not explicitly mention in the utterance, but which emerges depending on the lexical and syntactic structure of the utterance and which the listener accepts that he/she knows for certain". Presuppositions are usually classified according to their triggers. A presupposition trigger is each lexical unit or structure in the utterance that is the source of the presupposition.
This study discusses the presuppositions and triggers of these presuppositions in the National Anthem, which is the national anthem of the Turkish nation and has an important place for the Turkish nation. The study aims to determine the presuppositions and presupposition triggers of this text, which contains the common memory of a nation from the time of the National Struggle to the present day, and to emphasize the messages the poem conveys through presuppositions as well as its carrier of historical and cultural codes. In the study, the entire National Anthem was analyzed. The study was conducted according to qualitative research methods. The data of the study were collected by document analysis method and the data obtained were analyzed by descriptive analysis method. Existential (69), lexical (50), structural (6), non-factual (3), and counter-factual (2) presuppositions were identified in the National Anthem. In the emergence of presuppositions, it was seen that external reference (2), post-reference (10), and pre-reference (1) were utilized. The consensual presupposition trigger (24) is the most frequently observed in the emergence of the lexical presupposition, which is the most common type of presupposition after the existential presupposition. Identifying the presupposition in the presuppositions provided by consensual presupposition triggers requires a command of all aspects of the society to which the word or text belongs. The presuppositions generated by this trigger can be the subject of a separate study.

Anahtar Kelimeler

National Anthem, presupposition, presupposition trigger.

İstiklâl Marşı’nda Önvarsayım ve Önvarsayım Tetikleyicileri

Öz

Sözce oluşturan/konuşan/yazar ve sözceye maruz kalan/dinleyen/okur arasında ortak bilgi birikiminin olması iletişimin sağlığı ve devamlılığı için gereklidir. Bu bilgiler kimi zaman sözce içinde açıkça söylenirken çoğu zaman açıkça söylenmemektedir. Sözce oluşturulurken göndericinin ve alıcının bildiği örtük bilgiye önvarsayım denir. Önvarsayım “konuşmacının sözcesinde açıkça dile getirmediği fakat sözcedeki sözlüksel ve sözdizimsel yapıya bağlı olarak ortaya çıkan, dinleyenin de kesin olarak bildiğini kabul ettiği bütün bilgiler” şeklinde tanımlanabilir. Önvarsayımlar genellikle tetikleyicilerine göre sınıflandırılır. Önvarsayım tetikleyicisi sözce içinde önvarsayım durumuna kaynaklık eden her bir söz birimi veya yapıdır.
Bu çalışmada, Türk milletinin millî marşı ve Türk milleti için önemli bir yere sahip İstiklâl Marşı’ndaki önvarsayımlar ve bu önvarsayımların tetikleyicileri ele alınmıştır. Çalışmanın amacı, Millî Mücadele zamanından günümüze içinde bir milletin ortak hafızasını barındıran bu metnin önvarsayımlarını ve önvarsayım tetikleyicilerini belirleyerek şiirin önvarsayımlar aracılığıyla verdiği mesajlar yanında, tarihsel ve kültürel kodları taşıyıcılığı üzerinde durmaktır. Çalışmada İstiklâl Marşı’nın tamamı incelenmiştir. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerine göre yürütülmüştür. Araştırmanın verileri doküman incelemesi yöntemiyle toplanmış, elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. İstiklâl Marşı’nda varoluşsal (69), sözlüksel (50), yapısal (6), olgusal olmayan (3) ve karşı olgusal (2) önvarsayım tespit edilmiştir. Önvarsayımların ortaya çıkmasında dış gönderim (2), art gönderim (10) ve ön gönderimden (1) yararlanıldığı görülmüştür. Varoluşsal önvarsayımdan sonra en sık rastlanan önvarsayım türü olan sözlüksel önvarsayımın ortaya çıkmasında uzlaşımsal önvarsayım tetikleyicisi (24) en sık gözlenen tetikleyicidir. Uzlaşımsal önvarsayım tetikleyicilerinin sağladığı önvarsayımlarda önvarsayımın tespit edilmesi, sözcenin ya da metnin ait olduğu toplumun tüm yönlerine hâkim olmayı gerektirmektedir. Bu tetikleyicinin ortaya çıkardığı önvarsayımlar ayrı bir çalışmanın konusu olabilir.

Anahtar Kelimeler

İstiklâl Marşı, önvarsayım, önvarsayım tetikleyicisi.

Kaynakça

• Açıkgöz, Ö. (2000). Türk Müslümanlığı. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
• Aksan, D. (2015). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. TDK Yayınları.
• Aksan, D. (2021). Anlambilim, anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi. Bilgi Yayınevi.
• Alan, N. (2022). Vesîletü’n-Necât’ta bağımsız gönderim ögeleri. Disiplinlerarası Dil Araştırmaları Dergisi, 5, 1-17.
• Aydın, H. (2011). “Dilde en az çaba ilkesi” üzerine. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi (IJSES), 1(1), 1-6.
• Beaver, D. I., Geurts, B. & Denlinger, K. (2021). Presupposition. Edward N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopaedia of Philosophy, (Spring 2021 Edition) içinde (s.1-68).
• Brinton, L. J., & Brinton, D. M. (2010). The linguistic structure of modern English. Philadelphia John Benjamin’s Publishing Company.
• Çetin, E. (2022). Osmanlı bayraklarında ay ve ay yıldız. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, (83), 81-105.
• Demirci, K. (2015). En az çaba yasası ve Kazak Türkçesindeki yaygın örnekleri. Bilig, Kış (72), 25-42.
• Gemalmaz, E. (1982). Standart Türkiye Türkçesi (STT)’nin formanlarının enformatif değerleri ve du değerlerin ihtiyaç halinde bu dilin gelişimine muhtemel etkileri. Erzurum.
• Günay, V.D. (2007). Metin bilgisi. Multilingual Yayınları.
• Günay, V.D. (2018). Söylem çözümlemesi. Papatya Yayıncılık Eğitim.
• Güneş, A. (2021). Eleştirel söylem analizi çerçevesinde metin çözümlemesi: İstiklâl Marşı örneği. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 152-168.
• İmer, K., Kocaman, A. ve Özsoy, A. S. (2011). Dilbilim sözlüğü. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Karaağaç, G. (2015). Türkçenin ses bilgisi. Kesit Yayınları.
• Karaca, H. (2021). En az çaba yasasının dil alanlarında işleyişi. Turkish Studies-Language, 161(1), 359-370.
• Karaoğlu: (2021). Risâletü’n-Nushiyye’de önvarsayım tetikleyicilerinin çözümlenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (Özel sayı), e-ISSN: 2667-8683.
• Karttunen, L. (2016). Presupposition: What went wrong?. Proceedings of Salt, 26, 705-731.
• Khaleel, L. M. (2010). An analysis of presupposition triggers in English journalistic texts. J. Of College of Education for Women, 21(2), 523-551.
• Kıran, Z. (2002). Dilbilime giriş. Seçkin.
• Korkut, E. (2012). Bile: Kullanım değerleri bile kullanımında önvarsayımlar ve imalı anlamlar. Turkish Studies, 7(4), 145-162.
• Koşaner, Ö., & Oktar, L. (2006). Önvarsayım tetikleyicileri olarak önce ve sonra. Y. Çotuksöken & N. Yalçın (Ed.), XX. Dilbilim Kurultayı Bildirileri içinde (s.381-391). TC. Maltepe Üniversitesi Yayınları.
• Kumova, Metin: (2008). Türkçede kullanılan işlev kelimelerin Zipf 1. Kanunu esasında değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(2), 467-475.
• Levinson: C. (2008). Pragmatics. New York: Cambridge University Press.
• Meibauer, J. (2001). Pragmatik. Tübingen: Stauffenberg Einführungen.
• Polat, M. (2020). Is The semantics-pragmatics distinction a stipulative distinction? Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(3), 885-904.
• Sander, T. (2021). Understanding Frege’s nation of presupposition. Synthese, 199, 12603-12624.
• Saltuklu, Z. (2019). Türklerin devlet anlayışı. AUSBD, 2(4), 2-12.
• Simons, M. (2006). Presupposition without common ground. Carnegie Mellon University, September, 1-26.
• Simons, M. (2010). Presupposing. Carnegie Mellon University, June, 1-19.
• Wolf, U. (1985). Eigennamen: Dokumentation einer kontroverse. Berlin: Suhrkamp.
• Yılmaz, E. (2014). Temel dilbilgisi terimleri sözlüğü. Pegem Akademi.
• Simons, M. (2021). Önvarsayım (Presupposition) konusuna edimbilimsel yaklaşım. A. Celepoğlu, A. Doğan, A. Gençtürk Demirel, M. N. Doğan ve R. Özyürek (Ed.), XVI. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri Kitabı içinde (112-118)
• Yule, G. (1996). Pragmatics. Oxford University Press.
• https://www.tccb.gov.tr/assets/dosya/istiklalmarsi_metin.pdf E.T: 22.08.2023
• https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-meal-2/tevbe-suresi-9/ayet-111/kuran yolu-meali-5 E.T: 29.08.2023.
• https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/safa.celebi/133717/Metin%20Bilgisi%20Kavramlar%C4%B1.pdf E.T: 01.09.2023.