Identity Construction in Circassian Exile Stories

Yıl 2018, , 62 - 76, 30.12.2018

Zeynep Aksoy

https://doi.org/10.17829/turcom.459552

Cited By: 3

Öz

Circassians, estimated as over a million, were forced to migrate to the land of Ottoman Empire in the
aftermath of the Caucasian War in nineteenth century. Today, approximately two and a half million
Circassians live in Turkey. The narratives such as myths, tales and heroic stories about the 1864 Great Exile,
which are transmitted orally from one generation to another, hold an important place for Circassians. This study aims to evaluate Circassian stories about the exile told by the first generations within the framework
of cultural trauma and diasporic identity. The scope of the study embraces seven stories in the book
entitled Historical Memories and Stories published in 2014 by Caucasian Research Culture and Solidarity
Foundation. Using the method of thematic analysis, the study demonstrates that the trauma of exile in the
examined stories is formed around four main themes, namely “defeat and despair”, “human and nature”,
“Xabze-Circassian customs” and “Circassian language”. The trauma of exile remains as the constitutive
element of Circassian diasporic identity, and it is repeated around common themes in order to sustain the
identity. In this respect, this paper discusses constituting and sustaining the Circassian diasporic identity
through keeping the cultural trauma alive in stories.

 

Anahtar Kelimeler

Circassian Exile, the Trauma of Exile, Cultural Trauma, Diasporic Identity, Collective Memory

Çerkes Sürgünü Hikayelerinde Kimliğin İnşası

Öz

On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında sona eren Kafkas-Rus Savaşları’nın sonucunda bir milyondan fazla Çerkes Osmanlı İmparatorluğu topraklarına göç etmek zorunda kalmıştır. Bugün Türkiye’de iki buçuk milyona yakın Çerkes yaşamaktadır. Çerkes toplumu için sözlü olarak nesilden nesle aktarılan 1864 Büyük Sürgünü ile ilgili mit, masal ve kahramanlık hikayeleri gibi tüm anlatıların oldukça önemli bir yeri vardır. Bu çalışma, Çerkes sürgünü ile ilgili ilk kuşaklar tarafından anlatılan hikayeleri kültürel travma ve diasporik kimlik kavramları çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın kapsamını Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı (Kaf-Dav) tarafından 2014 yılında yayımlanan Tarihi Anılar ve Öyküler adlı kitapta yer alan yedi adet hikaye oluşturmaktadır. Tematik analiz yönteminin kullanıldığı çalışma, incelenen hikayelerde sürgün travmasının “yenilgi ve çaresizlik”, “insan ve tabiat”, “Xabze-Çerkes gelenekleri” ve “Çerkes dili” olarak belirlenen dört ana tema etrafında kurulduğunu göstermektedir. Sürgün travması Çerkes diasporik kimliğinin kurucu unsuru durumundadır ve kimliğin sürdürülmesi için ortak temalar etrafında tekrar edilmektedir. Bu bağlamda makale, kültürel travmanın hikayelerde yaşatılması yoluyla Çerkes diasporik kimliğinin inşa edilmesini ve sürdürülmesini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çerkes Sürgünü, sürgün travması, kültürel travma, diasporik kimlik, kolektif bellek

Kaynakça

• Aksoy, E. (2018). Benim adım 1864: Çerkes hikayeleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Alexander, J. C. (2002). On the social construction of moral universals: the Holocaust' from war crime to trauma drama. European Journal of Social Theory, 5(1), 5-85.
• Alexander, J. C. (2004). Toward a theory of cultural trauma. Everman, R., Giesen, B., Smelser, N. ve Sztompka, P. (Haz.), Cultural trauma and collective identity içinde (s. 1-30). Berkeley, CA: University of California Press.
• Anderson, B. (2014). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. (İ. Savaşır, Çev.). 7. basım, İstanbul: Metis Yayınları (orijinal basım 1991)
• Assmann, J. (1995). Collective memory and cultural identity. New German Critique, (65), 125-133.
• Assmann, J. (2006). Form as a mnemonic device: Cultural texts and cultural memory. Richard A. Horsley, Jonathan A. Draper ve John Miles Foley (Ed.), Performing the gospel. orality, memory, and mark: Essays dedicated to Werner Kelber içinde (ss. 67-82).
• Fortress: Minneapolis. http://archiv.ub.uniheidelberg.de/propylaeumdok/1829/1/ Assmann_Form_as_a_mnemonic_device_2006.pdf adresinden 4 Ekim 017 tarihinde edinilmiştir.
• Assmann, J. (2008). Communicative and cultural memory. Astrid Erll ve Ansgar Nünning (Ed.), Cultural memory studies: An international and interdisciplinary handbook içinde (s. 109-118). http://archiv.ub.uniheidelberg.de/propylaeumdok/1774/1/Assmann_ Communicative_and_cultural_memory_2008.pdf adresinden 4 Ekim 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Azaryahu, M. ve Kellerman, A. (1999). Symbolic places of national history and revival: a study in Zionist mythical geography. Transactions of the institute of British geographers, 24(1), 109-123.
• Besleney, Z. A. (2016), Türkiye’de Çerkes diasporasının siyasi tarihi. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bolat, G. (2013). Kavram tartışmaları etrafında 21 Mayıs 1864 Çerkes sürgünü. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 121-142.
• Bilgin, N. (2013). Tarih ve kolektif bellek. İstanbul: Bağlam.
• Bram, C. (1999). Circassian re-immigration to the Caucasus. W S. Weil (Ed.), Routes and roots: Emigration in a global perspective içinde (s. 205–222). Jerusalem: Magnes. http://www.circassianworld.com/pdf/ChenBram.pdf adresinden 22 Ocak 2018 tarihinde edinilmiştir.
• Brubaker, R. (2005). The ‘diaspora’ diaspora. Ethnic and Racial Studies, 28(1), 1-19.
• Clifford, J. (1994). Diasporas. Cultural Anthropology, 9(3), 302-338.
• Cohen, R. (1996). Diasporas and the nation-state: From victims to challengers. International Affairs, 72(3), 507-520.
• Cohen, R. (2008). Global diasporas: An introduction. Routledge.
• Connerton, P. (2011). How societies remember? J. K. Olick, V. Vinitzky-Seroussi ve D. Levy (Ed.), The collective memory reader içinde (s. 338-342). New York. Oxford University Press.
• Demir, G. ve Bolat, S. (2017). Çerkezler’de kimlik ve aidiyet. Sosyoloji Konferansları, 55(1), 1-42.
• Eyerman, R. (2001). Cultural trauma: Slavery and the formation of African American identity. Cambridge University Press.
• Fereday, J. ve Muir-Cochrane, E. (2006). Demonstrating rigor using thematic analysis: A hybrid approach of inductive and deductive coding and theme development. International Journal of Qualitative Methods, 5(1), 80-92.
• Halbwachs, M. (1992). On collective memory (L. A. Coser, Ed.), Chicago: University of Chicago Press.
• Hall, S. (1990). Cultural identity and diaspora. Jonathan Rutherford (Ed.), Identity: community, culture, difference içinde (s. 222-237), London: Lawrence & Wishart. http://sites.middlebury.edu/nydiasporaworkshop/files/2011/04/D-OA-HallStuart-CulturalIdentityandDiaspora.pdf adresinden 19 Şubat 2018 tarihinde edinilmiştir.
• Jaimoukha, A. (2001). The Circassians: A handbook. Curzon Press, UK.
• Kafkas-Rus Savaşı’nın 100 yılı (2013). Atlas Tarih Dergisi, 24, Doğan Burda Dergi Yayıncılık.
• Kalaycı, İ. (2015). Tarih, kültür ve iktisat açısından Çerkesya (Çerkesler). Avrasya Etüdleri, 47(1), 71-111.
• Kaya, A. (2005). Cultural reification in Circassian diaspora: Stereotypes, prejudices and ethnic relations. Journal of Ethnic and Migration Studies, 31(1), 129-149.
• Kaya, A. (2011), Türkiye’de Çerkesler: Diasporada geleneğin yeniden icadı, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Keyman, E. F. (2007). Türkiye’de kimlik sorunları ve demokratikleşme. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 41, 217-230.
• Misztal, B. (2003). Theories of social remembering. Maidenhead, UK: McGraw-Hill Education.
• Olick, J. K. (1999). Collective memory: The two cultures. Sociological theory, 17(3), 333-348.
• Papşu, M. (2013). Boyun eğmeyen insanların ülkesi: Kafkasya. Atlas Tarih, 24, 8-19.
• Popular Memory Group (2011). Popular memory: theory, politics, method. J. K. Olick, V. Vinitzky-Seroussi ve D. Levy (Ed.), The collective memory reader içinde (ss. 254-260). New York. Oxford University Press.
• Riessman, C. K. (2005). Narrative analysis. Narrative, memory and everyday life içinde (s. 1-7). Huddersfield: University of Huddersfield.
• Safran, W. (1991). Diasporas in modern societies: Myths of homeland and return. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 1(1), 83-99.
• Safran, W. (2005). The Jewish diaspora in a comparative and theoretical perspective. Israel Studies, 10(1), 36-60.
• Sevda, P. (2011). Farklılıklar siyaseti, “Yeniden Çerkesleşme” ve 1970’ler – II. Jıneps, 29. https://www.jinepsgazetesi.com/-11748.html adresinden 19 Eylül 2017 tarihinde edinilmiştir.
• Shi, Y. (2005). Identity construction of the Chinese diaspora, ethnic media use, community formation, and the possibility of social activism. Continuum, 19(1), 55-72.
• Thomson, A. (1990). Anzac memories: Putting popular memory theory into practice in Australia. Oral History, 18(1), 25-31.
• Tölölyan, K. (1991). The nation-state and its others: in lieu of a preface. Diaspora: A Journal of Transnational Studies, 1(1), 3-7.