Representation of Gender Roles and Media: The Case of TRT Children’s Magazine

Yıl 2020, , 19 - 45, 30.06.2020

Kübra Güran Yiğitbaşı , Sevim Sarıçam

https://doi.org/10.17829/turcom.677923

Cited By: 4

Öz

The periodicals that target children in Turkey have been published with commercial concerns in a wide range of forms such as promotional products, newspaper supplements, children’s literature, and publications of various state institutions in line with their public-services; and are usually based on popular cartoon characters in the West. This study focuses on TRT Cocuk Dergisi (TRT Children’s Magazine) which has been published by TRT Cocuk TV (TRT Children’s TV), one of the TV channels broadcasting as a part of the Turkish Radio and Television Corporation that is a public institution. The content of the magazine is structured around both informative and fun pastime activities. In this context, the main question that the study seeks to answer is how TRT Children’s Magazine establishes and reflects gender roles. Consideringthat the messages received via various media tools have major impacts on children’s socialization processes, the study critically analyses how gender roles are constructed and represented by TRT Children’s Magazine. Since through media children can learn their society’s cultural values, embrace and integrate them into their everyday practices, it is extremely important to critically study the contents of the aforementioned magazine by paying due attention to the models and constructs children are repeatedly exposed to. Therefore, qualitative content analysis method was used in the study. Based on the issues that have been analyzed, this study highlights and concludes that the majority of the role models offered by the publication are male characters and that the content of the magazine consistently maintains the gender roles assigned by traditions.

Anahtar Kelimeler

TRT Children’s Magazine, Public Publishing, Gender Roles, Role Model, Traditional Gender Roles

Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Temsili ve Medya: TRT Çocuk Dergisi Örneği

Öz

Çocuklara yönelik olan süreli yayınlar, ülkemizde ticari bir yaklaşımla Batılı popüler çizgi karakterlere ve çeşitli promosyonlara dayanan dergiler, gazetelerin çocuk dergileri, çocuk edebiyatı dergileri ya da kamu kurumlarının kendi hizmet alanlarına yönelik yayınlanan çocuk dergileri şeklinde çeşitlilik göstermektedir. Çalışmanın konusu olan TRT Çocuk Dergisi, bir kamu kurumu olan TRT’nin kanallarından TRT Çocuk tarafından yayınlanmaktadır. Dergide, çocuk okurun boş zamanını verimli bir biçimde geçirmesi ve eğlenceli bir yolla çeşitli bilgiler edinmesine yönelik içerikler bulunmaktadır. Bununla birlikte, çocuğun medya araçlarından aldığı mesajların, onun toplumsallaşma sürecine de etki ettiği bilinmektedir. Bu bağlamda, çalışmanın cevap aradığı temel soru, TRT Çocuk Dergisi’nde toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl kurulduğu ve yansıtıldığıdır. Çocuk hedef kitlenin toplumsallaşma sürecinde medyanın da etkisiyle, yaşadığı toplumun kültür ve değerlerini öğrenerek, benimsemesi ve davranışlarına yansıtması söz konusu olacaktır. Bu nedenle, ülkemizin çocuk kitleye yönelik yayın yapan kamu yayıncısı TRT’ye bağlı bir çocuk dergisinde bu kalıp ve modellerin ne şekilde kurulduğu ve çocukların bu bağlamda ne şekilde içeriklere maruz kaldığı önem taşımaktadır. Çalışmada nitel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada incelenen sayılardan yola çıkılarak, dergide rol model olarak temsil edilen kişilerin, çok büyük bir oranla erkek karakterlerden oluştuğu, içeriklerde yer verilen temsillerde de geleneksel kadın ve erkek rollerinin devam ettirildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

TRT Çocuk Dergisi, Kamu Yayıncılığı, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Rol Model, Geleneksel Cinsiyet Rolleri

Kaynakça

• Akbaş, E. ve Atasü Topçuoğlu, R.(2009). Modern çocukluk paradigmasının oluşumu-eleştirel bir değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 20(1), 95-103. Aziz, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Balcı, E. ve Sel, B. (2017). İlkokul ‚Türkçe ders kitaplarında yer alan çocuk edebiyatı ürünlerinde toplumsal cinsiyet eşitsizliğine ilişkin bir araştırma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 723-740. Binark, M. ve Gencel Bek, M. (2010). Eleştirel medya okuryazarlığı. İstanbul: Kalkedon Yayınları. Çınar, P. (2015). Resimli çocuk kitaplarında giyimiyle kadın karakterler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(48), 1-18. Dural Tasouji, C. (2009). Kamu hizmet yayıncılığı ve çocuk programları: TRT Çocuk. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi SBE. Gümüşoğlu, F. (2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 39-50. Güran Yiğitbaşı, K. (2014). Türkiye’de çocuk dergiciliği: TRT Çocuk Dergisi örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 37-56. İnal, K. (2015). Türkiye’de çocukluk: nereye!. S. İçin Akçalı (Ed.). Çocuk ve Medya içinde (ss.13-47). Ankara: Nobel. Kılıcı, Ş.(2009). Tüketim toplumunun bir formu olarak çizgi filmlerde çocukluk ve toplumsal cinsiyet temsilleri: Barbie, Bratz ve Winx Club. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi SBE. Kuruoğlu, H. ve Akçora, E.(2017). Türkiye'de televizyon ana haber bültenlerinde haber öznesi olarak kadın kimliklerinin kıyaslamalı incelenmesi - 2001 ve 2016. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi (AKAR), 2(4), 1-2. Kuyucu, M. (10-12 Ekim 2016). Çocuk dergilerinde içerik çeşitliliği: TRT Çocuk Dergisi Örneği. Proceedings of ADVED 2016 2nd International Conference on Advances in Education and Social Sciences, İstanbul, 150-167. Mora, N. (2005). Kitle iletişim araçlarında yeniden üretilen cinsiyetçilik ve topluma yansıması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(2), 1-7. Oğuzkan, A. F.(2001). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık, Özsoy, M. ve Taşdelen, E.Ş. (2016). Pepee çizgi dizisinde toplumsal cinsiyet rollerinin üretimi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 42, 252-265. Postman, N.(2014). Çocukluğun yokoluşu. K. İnal (Çev.). İstanbul: İmge Kitabevi. Saygın Sarbay, Z.(2015). Çelik ile Çeliknaz’ın reklam kokan aşkı: Arçelik reklamlarında toplumsal cinsiyet rolleri. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 1(2), 95-114. Sever, S. ve Aslan C.( 05-07 Ekim 2011). Çocuk edebiyatı yapıtlarında karakter çerçevesinin oluşturulmasında cinsiyet rollerinin sunuluşu. Çocuk Edebiyatı Sempozyumu III, Ankara, 691-704. Söğüt, F. (2019).Yeni medya ve temsil: internet gazeteciliğinde toplumsal cinsiyet kimliklerinin sunumu. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 31, 212-231. Şimşek, H. (2013). Eğitim ve oyun bağlamında 19. yüzyılda Türk çocukluk anlayışında değişmeler. Değerler Eğitimi Dergisi, 25, 215-249. Şirin, M.(2000). (Hzl.). 99 Soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları. TRT Çocuk Resmi İnternet Sayfası. Hakkımızda. 26 Aralık 2016 tarihinde http://www.trtcocuk.net.tr/ kurumsal/trt-cocuk-misyon adresinden edinilmiştir. TRT Çocuk Resmi İnternet Sayfası. TRT Çocuk Yayın İlke ve Standartları. 26 Aralık 2016 tarihinde http://www.trtcocuk.net.tr/kurumsal/trt-cocuk-yayin-ilkeleri-standartlari adresinden edinilmiştir. Yeşilay (2016). (Hzl.). Yeşilcan’ın maceraları. TRT Çocuk Dergisi, 75, 24-25 Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.