The Reflections of Turkey’s Energy Policies on Russian Press: The Case of Nezavisimaya Gazeta

Yıl 2018, Sayı: 31, 134 - 152, 30.12.2018

Aynura Hagverdiyeva , Nurşen Mazıcı

https://doi.org/10.17829/turcom.499529

Cited By: 1

Öz

This study focuses on the reflections of Turkey’s energy policies on the Russian press in the case of
Nezavisimiya Gazeta. Total 142 articles were examined in the context of the study which took place in
the Nezavisimaya Gazeta between 2000 and 2015 in relation to the international energy projects with a
participation of Turkey. Teun van Dijk’s “Critical Discourse Analysis” method was applied to the study,
the objective of which was to reveal how the Russian media addressed to the subject of the Turkey’s energy
policies and what kind of a discourse it created in the energy news taken place in the Nezavisimaya Gazeta. By means of the conducted study it was revealed that the Russian newspaper Nezavisimaya Gazeta didn’t
demonstrate an unbiased position in preparing the news related to Turkey’s energy policies, and the subject
was considered from the aspect parallel to the point of view of the officials, represented in the Russian
government. As a consequence, the discourse performs the function of ideological state apparatus by
reproducing the dominant ideology.

 

Anahtar Kelimeler

Turkey, Russia, the Russian Press, Nezavisimaya Gazeta, Energy Policy, Petroleum, Natural Gas

Türkiye’nin Enerji Politikalarının Rus Basınına Yansımaları: Nezavisimaya Gazeta Örneği

Öz

Bu çalışmada Nezavisimaya Gazeta örneğinde Türkiye’nin enerji politikalarının Rus basınındaki
yansımalarına odaklanılmıştır. Çalışma kapsamında Nezavisimaya Gazeta’da 2000-2015 tarihleri arasında
yer alan ve Türkiye’nin katılımcısı olduğu uluslararası enerji projeleriyle ilgili toplam 142 haber incelenmiştir.
Amacı, Türkiye’nin enerji politikaları konusunun Rus basını tarafından nasıl ele alındığını ve Nezavisimaya
Gazeta’da yer alan enerji haberlerinde nasıl bir söylem oluşturulduğunu ortaya koymak olan çalışmada,
Teun van Dijk’ın Eleştirel Söylem Analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan çalışmayla Nezavisimaya
Gazeta’nın Türkiye’nin enerji politikalarıyla ilgili haber yapımında tarafsız bir duruş sergileyemediği,
konuya Rusya hükümetinin resmi bakış açısına paralel bir perspektiften baktığı ve sonuç olarak ideolojik
devlet aygıtı işlevini yerine getirerek egemen ideolojiyi yeniden ürettiği ortaya konulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Rusya, Rus Basını, Nezavisimaya Gazeta, Enerji Politikaları, Petrol, Doğal Gaz

Kaynakça

• Angermüller, J. (2006). Avrupa’da söylem çözümlemesi. K. Yoğurtçu (Çev.). 28.01.2018 tarihinde http://www. academia.edu/16774530/Avrupada_S%C3%B6ylem_%C3%87%C3%B6z%C3%BCmlemesi-Johannes_ Angerm%C3%BCller adresinden edinilmiştir. Aralarına kara kedi girmek. (t.y.) Güncel Türkçe Sözlük. 10.01.2018 tarihinde http://www.tdk.gov. tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&kelime=aralar%C4%B1na%20kara%20kedi%20 girmek&cesit=20&guid=TDK.GTS.55d340c2913568.28965980 adresinden edinilmiştir. Bal, İ. (2008). ABD politikaları ve Türkiye. Ankara: Lalezar Kitapevi. Baykal, N. (2010). 6’ya 5’mi, 10’a 1 mi?: Politik söylem çözümlemesi. Dilbilim Araştırmaları Dergisi, s. 1-17. Bayram, A. (2014). Rusça-Türkçe sözlük. İstanbul: Alfa Yayınları. Beat, M. (2001). Türk-Rus ilişkileri – 1991-2001. Stratejik Analiz, 2(19), s. 117-130. Brzezinski, Z. (1998). Büyük satranç tahtası: Amerika’nin önceliği ve bunun jeostratejik gerekleri. E. Dikbaş ve E. Kocabıyık (Çev.). İstanbul: Sabah Kitapları. Büyükkantarcıoğlu, S. N. (2012). Söylem incelemelerinde eleştirel dilbilimsel boyut: Eleştirel söylem çözümlemesi ve ötesi. Ö. Özer (Ed.), Haberi eleştirmek: Araştırma alanlarına göre eleştirel haber çalışmaları içinde. Konya: Literatürk. Çeçen, A. (2017). Avrasya’da Türkiye ve Rusya. 7. Uluslararası Karadeniz Sempozyumu: “Türk-Rus İlişkileri” içinde (s. 42-47). 12.05.2018 tarihinde http://karasam.giresun.edu.tr/fileadmin/user_upload/duyurular_ pics/2018/karasam_I.CILT.pdf adresinden edinilmiştir. van Dijk, T. (1988). News As Discourse. 13.01.2018 tarihinde http://www.discourses.org/ OldBooks/Teun%20 A%20van%20Dijk%20-20News%20as%20Discourse.pdf adresinden edinilmiştir. van Dijk, T. (2015). Söylem ve ideoloji: Çokalanlı bir yaklaşım. B. Çoban ve Z. Özarslan (Haz.), Söylem ve İdeoloji: Mitoloji, Din, İdeoloji içinde (s. 15-97). İstanbul: Su Yayınları. van Dijk, T. (2018). Haberlerin söylem olarak disiplinlerarası incelenmesi. 10.01.2018 tarihinde http://www. nefretsoylemi.org/resimler/200911199701959490.pdf adresinden edinilmiştir. Doğan, A. (2014). Sözlü ve yazılı çeviri odaklı söylem çözümlemesi. Ankara: Siyasal Kitabevi. Doğan, D. M. (2005). Büyük Türkçe sözlük: Türkçe Osmanlıca yabancı dillerden Türkçeye geçen ve en çok kullanılan kelimeler. İstanbul: Pınar Yayınları. Dokuzlar, B. (2006). Dünya güç dengesinde yeni silah doğalgaz: Orta Asya’dan-Avrupa’ya. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. Doster, B. (2014). Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığının Türkiye-Rusya ilişkilerine etkileri. 05.12.2016 tarihinde http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-327-2014122946guvenlik_kongresi_ bildirileri-38.pdf adresinden edinilmiştir. Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi. (2007). Petrol ve Doğal Gaz Çalışma Grubu Raporu. Ankara. 17.03.2016 tarihinde https://www.dunyaenerji.org.tr/wp-content/uploads/2017/10/dogalgaz_ raporu_304.pdf adresinden edinilmiştir. Efegil, E. (2000). Washington’un Hazar Havzası politikası ve Türkiye. Avrasya Dosyası, 6(2), s. 187-203. Erşen, E. (2011). Turkish-Russian relations in the new century. Ö. Z. Oktav (Ed.), Turkey in the 21st century: Quest for a new foreign policy içinde (s. 95-114). Burlington: Ashgate. Evre, B. (2009). Söylem analizine yönelik farklı yaklaşımlar. İ. Parlak (Ed.), Medyada gerçekliğin inşası: Türk medya söylemine bir bakış içinde (s. 107-152). Konya: Çizgi. Fairclough, N. (1989). Language and power. Londra ve New York: Longman. Fairclough, N. (2004). Analysing discourse: Textual analysis for social research. Londra ve New York: Routledge. Fairclough, N. (2015). Dil ve ideoloji. B. Çoban ve Z. Özarslan (Haz.), Söylem ve ideoloji Gazel, F. (2004). Mavi Akım: Avrasya’da çözümsüzlüğün öyküsü. İstanbul: Metis Yayıncılık. Gazprom. (2016). Mavi Akım. 14.03.2016 tarihinde http://www.gazprom.ru/about/production/projects/ pipelines /active/blue-stream adresinden edinilmiştir. Gürler, A. Y. (2017). Avrasya’da Türkiye ve Rusya. 7. Uluslararası Karadeniz Sempozyumu: “Türk-Rus İlişkileri” içinde (s. 28-35). 12.05.2018 tarihinde http://karasam.giresun.edu.tr/fileadmin/user_upload/duyurular_ pics/2018/karasam_I.CILT.pdf adresinden edinilmiştir. Herman, E. S. (2004). Kelime hileleri ve propaganda. N. Chomsky, E. S. Herman, D. Peterson ve J. Podor (Ed.), Medyanın kamuoyu imalatı: Medyanın tekelleşmesi, kitlelerin yönlendirilişi ve zorunlu itaat içinde (s. 76- 89). İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi. Hasanov, A. (2012). Jeopolitik: Teorileri, metodolojisi, aktörleri, tarihi, karakteristiği, kavramları. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı. Hüseynov, A. (2003, 4 Nisan). Bakü ile Ankara’nın arasından Irak kedisi geçti. Nezavisimaya Gazeta, s. 8. İlk sayımız iyi oldu. (1990, 24 Aralık). Kommersant. 21.12.2017 tarihinde https://www.kommersant.ru/ doc/266939 adresinden edinilmiştir. İnceoğlu, G. Y ve Çomak, A. N. (2009). Metin çözümlemeleri. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Keskin, E. Z. (2004). Türkiye’de haber incelemelerinde van Dijk yöntemi. Ç. Dursun (Der.), Haber, hakikat ve iktidar ilişkisi içinde (s. 391-405). İstanbul: Kesit. Kulikov, S. (2009, 18 Haziran). Türk hayal kırıklığı. Nezavisimaya Gazeta, s. 12. Kulebi, A. (2018). İhmal edilmiş seçenek: Türk Avrasyacılığı. 10.05.2018 tarihinde http://savunmavestrateji. blogcu.com/ihmal-edilmis-secenek-turk-avrasyaciligi-ali-kulebi/478945 adresinden edinilmiştir. Memmedov, S. (2012, 26 Haziran). Bakü Nabucco’yu Gömdü. Nezavisimaya Gazeta, s. 8. Nabucco projesi nedir? Ne değildir? (2009, 12 Temmuz). NTV. 11 Nisan 2016 tarihinde http://www.ntv.com.tr/ dunya/nabucco-projesi-nedir-nedegildir,J5DBIv_eD02BGGYaWBWN8w adresinden edinilmiştir. Oğan, S. (2003). Mavi Akım Projesi: Bir enerji stratejisi ve stratejisizliği örneği. Stradigma Strateji ve Analiz E-Dergisi, (7). 26.04.2016 tarihinde http://www. emreozgur.com/Mavi.pdf adresinden edinilmiştir. Oğan, S. (2007). Enerji stratejisinden mahrum bir ülke. 28.04.2018 tarihinde http://www.turksam.org/tr/makale- detay/503-enerji-stratejisinden-mahrum-bir-ulke adresinden edinilmiştir. Orlov, D, (2003, 26 Aralık). Sam Amca için boru. Nezavizimaya Gazeta, s. 8. Özder, A. (2013). Avrasya kavramı ve önemi. Avrasya İncelemeleri Dergisi, 2(2), (s. 65-88). Özer, U. (2012). Soğuk Savaş sonrası dönemde TBMM milletvekillerinin gözünden Türkiye-Rusya Federasyonu ilişkileri. Y. Okay (Ed.), Türk-Rus ilişkileri üzerine makaleler içinde (s. 87-114). İstanbul: Doğu Kitabevi. Pamir, N. A. (2001). Dünyada ve Türkiye’de enerji güvenliği. Stratejik Analiz, 1(12), s. 77-87. Pavlyuk, İ. (2002, 18 Eylül). Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı’nın inşasına başlanıldı. Podrobnostı. 10.03.2015 tarihinde http://podrobnosti.ua/36745-nachalos-stroitelstvo-truboprovoda-baku-tbilisi-dzhejhan.html adresinden edinilmiştir. Rusya Federasyonu Devlet İstatistik Kurumu. (2015). Rakamlarla Rusya, Rusya Federasyonu önemli malların ihracatı raporu. 14.12.2017 tarihinde http://www.gks.ru/bgd/ regl/b15_11/IssWWW.exe/Stg/d02/27-15. htm adresinden edinilmiştir. Şahin, K. (2016). Rusya Federasyonu enerji sektörünün yapısı, sektörde yaşanan gelişmeler ve Rusya Federasyonu’nun G-8 başkanlığı. 29.03.2016 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/rusya-federasyonu- enerji-sektorunun-yapisi_-sektorde-yasanan-gelismeler-ve-rusya-federasyonu_nun-g-8-baskanligi-. tr.mfa adresinden edinilmiştir. T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2016). Türkiye’nin enerji profili ve stratejisi. 23.02.2016 tarihinde http://www.mfa.gov. tr/turkiye_nin-enerji-stratejisi.tr.mfa adresinden edinilmiştir. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2016). Uluslararası boru hatları ve boru hattı projeleri. 11.04.2016 tarihinde http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Uluslararasi-Boru-Hatlari-ve-Boru-Hatti-Projeleri adresinden edinilmiştir. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2017a). Petrol. 14.12.2017 tarihinde http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/ Sayfalar/Petrol adresinden edinilmiştir. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2017b). Doğal Gaz. 14.12.2017 tarihinde http://www. enerji.gov.tr/ tr-TR/Sayfalar/Dogal-Gaz adresinden edinilmiştir. T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. (2018). Doğal gaz boru hatları ve projeleri: Rusya-Türkiye doğal gaz boru hattı (Batı hattı). 11.02.2018 tarihinde http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/Dogal-Gaz-Boru- Hatlari-ve-Projeleri adresinden edinilmiştir. Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte çift haneli büyüdü. (2017, 11 Aralık). Deutsche Welle Türkçe. 10.04.2018 tarihinde http://www.dw.com/tr/türkiye-ekonomisi-üçüncü-çeyrekte-çift-haneli-büyüdü/a-41737486 adresinden edinilmiştir. Türkiye Petrolleri. (2015). Ham petrol ve doğalgaz sektör raporu 2015. 26.04.2016 tarihinde http://www.enerji. gov.tr/File/?path=ROOT%2F1%2FDocuments%2FSekt%C3%B6r+Raporu%2FHP_DG_SEKTOR_ RPR.pdf adresinden edinilmiştir. Türkiye Petrolleri. (2016). Ham petrol ve doğalgaz raporu 2016. 10.01.18 tarihinde http://www.enerji.gov.tr/ File/?path=ROOT%2F1%2FDocuments%2FSekt%C3%B6r%20Raporu%2FTP_HAM_PETROL- DOGAL_GAZ_SEKTOR_RAPORU__2015.pdf adresinden edinilmiştir. Uncle Sam. (t.y.). Cambridge Online Dictionary. 26.03.2017 tarihinde http://dictionary.cambridge.org/ dictionary/english/uncle-sam adresinden edinilmiştir. Ülkü, G. (2004). Söylem çözümlemesinde yöntem sorunu ve van Dijk yöntemi. Ç. Dursun (Der.), Haber, hakikat ve iktidar ilişkisi içinde (s. 371-391). İstanbul: Kesit Tanıtım Ltd.şti. Ültanır, M. Ö. (1997). Türkiye’nin enerji politikalarının oluşturulmasında enerji enstitüsüne ve enerji şurasına gerek vardır. Türkiye 7. Enerji Kongresi. Enerji Politikaları ve Planlama, Cilt 1 içinde (s. 55-70). Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Yılmaz, S. (2015). Yeni Avrasyacılık ve Rusya. Soyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, (34), s. 111-120. 10.05.2018 tarihinde http://dergipark.gov.tr/download/article-file/452480 adresinden edinilmiştir