Defending the “Field”: An analysis of the “October 5, 2020 Eksi Sozluk Boycott” in the Context of Bourdieu’s Field Theory

Yıl 2023, Sayı: 44, 109 - 126, 27.12.2023

Mahmut Akgül

https://doi.org/10.17829/turcom.1195823

Öz

This study aims to explain the struggle practices in Eksi Sozluk by making use of the concept of ‘field’ which is one of the key concepts of Pierre Bourdieu. Mentioning many types of cumulative capital in society,Bourdieu adds that there are many fields with different types of capital as well as returns from these types of capital. Every field capable of capital accumulation is a place to be fought for. As in every field where the capital is gathered, the struggle between the actors continues in Ekşi Sözlük. In order to explain the struggles in the field, this research analyzes an administrator’s unconventional decision to admit one of his relatives as an author in the dictionary. In the research, it is aimed to reveal the arguments of struggle used by dictionary writers while protesting the practice under the title of “October 5, 2020 Ekşi Sözlük Boycott”. In this context, structured in-depth interviews were conducted with 18 authors participating in the boycott and the collected data were interpreted with thematic analysis method. Based on the data obtained, it was concluded that concepts such as intellectual accumulation, ability to adapt to the dictionary habitat, respect for fundamental rights and freedoms in the dictionary environment, which is a cultural capital sub-area, are frequently used in defense strategies. Another conclusion reached in the dictionary environment is that the main strategy that is maintained is more of a protection strategy.

Anahtar Kelimeler

Pierre Bourdieu, Field, Eksi Sozluk, 5 October Boycott, New Media

“Alan”ı Savunmak: “5 Ekim 2020 Ekşi Sözlük Boykotu”nun Bourdieu’nün Alan Teorisi Bağlamında İncelenmesi

Öz

Bu araştırma Pierre Bourdieu’nün anahtar kavramlarından biri olan “alan” kavramından yararlanarak Ekşi Sözlük’teki mücadele pratiklerini açıklamayı amaçlamaktadır. Toplumda kümülatif birçok sermaye türünden söz eden Bourdieu, farklı sermaye türleri olduğu gibi bu sermaye türlerinin getirisi olan çok sayıda da alan olduğunu ilave etmektedir. Sermaye birikimi yapma yeteneğine sahip her alan, uğruna mücadele edilmesi gereken yerdir. Sermayenin toplandığı her alanda olduğu gibi, Ekşi Sözlük’te de aktörler arasında mücadele sürüp gitmektedir. Alandaki mücadeleyi açıklamak için yapılan araştırmaya, bir sözlük yöneticisinin yakınını teamüllere aykırı bir şekilde yazar yapması konu edilmiştir. Araştırmada sözlük yazarlarının “5 Ekim 2020 Ekşi Sözlük Boykotu” başlığı altında uygulamayı protesto ederken başvurduğu mücadele argümanlarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu bağlamda boykota katılan 18 yazarla yapılandırılmış derinlemesine görüşme yapılmış ve toplanan veriler tema analizi yöntemi ile yorumlanmıştır. Elde edilen verilerden yola çıkarak kültürel sermaye alt alanı olan sözlük ortamında entelektüel birikim, sözlük habitatına uyum sağlama becerisi, temel hak ve özgürlüklere saygı gibi kavramlara savunma stratejilerinde sıkça başvurulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sözlük ortamında ulaşılan bir diğer sonuç ise sürdürülen temel stratejinin daha çok koruma stratejisi olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Pierre Bourdieu, Alan, Ekşi Sözlük, 5 Ekim Boykotu, Yeni Medya

Kaynakça

• Alan savunması nedir? (t. y.). Dersimiz. 20.04.2021 tarihinde https://www.dersimiz.com/terimler-sozlugu/alan- savunmasi-nedir-ne-demek-35870 adresinden edinilmiştir.
• Alp, H. (2016). Çingenelere yönelik nefret söyleminin Ekşi Sözlük’te yeniden üretilmesi. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 3(2), 143-172. https://doi.org/10.24955/ilef.305520
• Aslantürk, G., & Turgut, H. (2015). 8284 vakası: Ekşi Sözlük’te cinsiyetçi kamusallığın yeniden üretilmesi. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 2(1), 45-76. https://doi.org/10.24955/ilef.305267
• Bolin, G. (2012). The forms of value: Problems of convertibility in field theory. TripleC, 10, 33-41. https://doi. org/10.31269/triplec.v10i1.340
• Bourdieu, P. (1993). The field of cultural production. Columbia University Press.
• Bourdieu, P. (1995). Pratik nedenler: Eylem kuramı üzerine (H. Tufan, Çev.). Kesit Yayıncılık. Bourdieu, P. (1997a). Televizyon üzerine (T. Ilgaz, Çev.). YKY.
• Bourdieu, P. (1997b). Toplumbilim sorunları (I. Ergüden, Çev.). Kesit Yayıncılık.
• Bourdieu, P. (2006). Sanatın kuralları (N. K. Selvi, Çev.). YKY.
• Bourdieu, P. (2009). Language and symbolic power (G. Raymond, Çev.). Polity Press.
• Bourdieu, P. (2015a). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi (O. Fırat Şanman & A. Günce Berkut, Çev.). Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (2015b). Bilimin toplumsal kullanımları: Bilimsel alanın klinik bir sosyolojisi için (L. Ünsaldı, Çev.). Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (2016). Seçilmiş metinler (L. Ünsaldı, Çev.). Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P., & Wacquant, L. (2016). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev.). İletişim. Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Çelik, H. (2018). Yeni medyayı Bourdieu açısından okumak. İletişim Çalışmaları Dergisi, 18, 10-25.
• Ekşi sözlük. (t. y.). 06.09.2021 tarihinde https://eksisozluk.com/2020-yilinda-eksi-sozlukte-olan-biten—6781198 adresinden edinilmiştir.
• Friedland, R. (2009). The endless fields of Pierre Bourdieu. Organization, 16(6), 887-917. https://doi. org/10.1177/135.050.8409341115
• Gartman, D. (2002). Bourdieu’s theory of cultural change: Explication, application, critique. Sociological Theory, 20(2), 255-277. https://doi.org/10.1111/1467-9558.00162
• Göker, E. (2016). Araştırma tasarımı açısından Pierre Bourdieu’nün sanat sosyolojisi. G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı, & Ü. Tatlıcan (Ed.), Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi içinde (ss. 525-558). İletişim Yayınları.
• Gürel, E., & Yakin, M. (2013). Ekşi Sözlük: Postmodern elektronik kültür. Selçuk İletişim, 4(4), 203-219. https:// doi.org/10.18094/si.36509
• Habernediyor.com. (t. y.). Ekşi sözlük. https://www.habernediyor.com/. 20.10.2021 tarihinde https://www. habernediyor.com/bilim-teknoloji/eksi-sozluk-h48424.html adresinden edinilmiştir.
• Hartley, J. M., Willig, I., & Waltorp, K. (2015). Field theory approaches to new media practices: An introduction and some theoretical considerations. MedieKultur, 31(58), 1-12. https://doi.org/10.7146/mediekultur. v31i58.20671
• Ignatow, G., & Robinson, L. (2017). Pierre Bourdieu: Theorizing the digital. Information, Communication & Society, 20(7), 950-966. https://doi.org/10.1080/1369118X.2017.130.1519
• Jourdain, A., & Naulin, S. (2016). Pierre Bourdieu’nün kuramı ve sosyolojik kullanımları (Ö. Elitez, Çev.). İletişim Yayınları.
• Kaya, A. (2016). Pierre Bourdieu’nün pratik kuramının kilidi: Alan kavramı. G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı, & Ü.Tatlıcan (Ed.), Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi içinde (ss. 397-420). İletişim Yayınları.
• Ntv.com. (2015). Sedat Kapanoğlu Ekşi Sözlük’ten ayrıldı (SSG kimdir). 04.01.2023 tarihinde https://www.ntv. com.tr/teknoloji/sedat-kapanoglu-eksi-sozlukten-ayrildi,pbJFt7UWoEiMlYG8iW1Rcw adresinden edinilmiştir.
• Palabıyık, A. (2011). Pierre Bourdieu sosyolojisinde “habitus”, “sermaye” ve “alan” üzerine. Liberal Düşünce Dergisi, 62, 1-21.
• Pena (2019, Şubat 15). Ekşi Sözlük 20. yıl belgeseli 1. bölüm: Başlangıç [Video]. YouTube. https://www.youtube. com/watch?v=tENkclsn4JY
• Petrikas, M. (2019). Bourdieusian concepts and the field of theatre criticism. Nordic Theatre Studies, 31(1), 38- 57. https://doi.org/10.7146/nts.v31i1.112999
• Schultz, I. (2008). Context in newsroom ethnography: Reflexive sociology and the concepts of journalistic field, news habitus and newsroom capital. Forskning. 27.10.2022 tarihinde https://forskning.ruc.dk/en/ publications/context-in-newsroom-ethnography-reflexive-sociology-and-the-conce adresinden edinilmiştir.
• Shammas, V. L., & Sandberg, S. (2016). Habitus, capital, and conflict: Bringing bourdieusian field theory to criminology. Criminology & Criminal Justice, 16(2), 195-213. https://doi.org/10.1177/174.889.5815603774
• Steinmetz, G. (2016). Social fields, subfields and social spaces at the scale of empires: Explaining the colonial state and colonial sociology. The Sociological Review, 64(2_suppl), 98-123. https://doi.org/10.1111/2059-7932.12004
• Swartz, D. (2013). Kültür ve iktidar: Pierre Bourdieu’nün sosyolojisi (E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları.
• Ülken, F. B., & Yüce, N. (2020). Yeni medyada kadın bedenine yönelik ayrımcılık: Ekşi Sözlük örneği. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 40-79.
• Wacquant, L. (2016). Pierre Bourdieu: Hayatı, eserleri ve entelektüel gelişimi. G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı, & Ü. Tatlıcan (Ed.), Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi içinde, (ss. 53-76). İletişim Yayınları.
• Yel, A. M. (2016). Bourdieu ve din alanı: Sermaye, iktidar, modernlik. G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı, & Ü. Tatlıcan (Ed.), Ocak ve zanaat: Pierre Bourdieu derlemesi içinde (ss. 559-580). İletişim Yayınları.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin.
• Yüce, E. (2007). Simgesel seçkinler ve habitus: Hürriyet Gazetesi’nde köşe yazarlığı [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.