The Relation Between Work- Family Conflict and Career Continuity: An Evaluation on Female Tour Guides

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 48 - 63, 30.06.2021

Nilgün Demirel Yurdanur Yumuk Necdet Hacıoğlu

https://doi.org/10.34090/tured.842129

Öz

Purpose and Importance: The main purpose of this research is to reveal the relationship between female tourist guides' perception about work-family conflict and tendency of career continuity. It is necessary to focus on the problems of female tour guides because the number of female tour guides is less than male ones in Turkey; tour guiding is considered as a male profession and female tour guides experience work-family conflict due to multiple roles of female tour guides and therefore they cannot pursue tour guiding as a career.

Methodology: Qualitative research method and phenomenology were used as a research design in accordance with the purpose of research. The snowball sampling method, one of the purposive sampling methods, was selected to determine the participants. Data, obtained through semi-structured interview, face-to-face and telephone interviews were evaluated with MAXQDA (demo) qualitative data analysis program. Content analysis was utilized as a data analysis strategy.

Findings: As the result of descriptive analyses, female tourist guides mostly mentioned about the sub-themes of children and spouses. It was fond that female tourist guides experienced more tension-based conflict at low level. It was determined that they experienced more family-work conflicts and family responsibilities preceded work-related responsibilities. As the result of relational analysis, it was revealed that they wanted to pursue their careers through the support of spouses who were tourist guides or worked in the tourism sector. However, some female tour guides stated that they didn’t want to pursue tour guiding as a career because of having no time for children, not keeping family relations in balance and going on long term tours etc.

Originality/Value: This research is thought to contribute to the literature and the sector due to few studies on tourist guides, which especially deal with the problems of female tourist guides in terms of work-family conflict and career continuity.

Limitations: The most important limitation of the research constituted that it was only conducted on married and female tour guides, working actively in Turkey.

Implications: In researches carried out in social sciences, it is accepted that the phenomenon of "culture" is an extremely important factor affecting the research result. For this reason, it is thought that repeating the research in Western cultures where a woman is defined differently from a man may change the result of research. It is important to be employed more tour guides by travel agencies in terms of going on tours by turns and so having more time for families.

Anahtar Kelimeler

Work family conflict, career continuity, female tour guides

İş-Aile Rol Çatışması ve Kariyer Devamlılığı İlişkisi: Kadın Turist Rehberleri Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Amaç ve Önem: Araştırmanın temel amacı evli kadın turist rehberlerinin iş-aile rol çatışması algıları ile kariyer devamlılığı eğilimleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Türkiye’de seyahat acentelerine bağlı veya bağımsız olarak çalışan kadın turist rehberlerinin sayısının erkek turist rehberlerine oranla az olması, turist rehberliği mesleğinin erkek mesleği olarak görülmesi ve kadın turist rehberlerinin üstlendikleri çoklu roller gereği iş-aile çatışması yaşamaları ve bu nedenle mesleklerini devam ettirememeleri kadın turist rehberlerinin sorunları üzerine odaklanmayı gerekli kılmaktadır.

Yöntem: Araştırmada amaca uygun olarak nitel (kalitatif) araştırma yöntemi ve olgu bilim (fenomenoloji) araştırma deseni kullanılmıştır. Örneklemin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan kartopu örnekleme tercih edilmiştir. Yarı yapılandırılmış mülakat formu aracılığı ile yüz yüze ve telefonla görüşmeler sonucu elde edilen veri, MAXQDA (demo) nitel veri analiz programı ile değerlendirilmiştir. Veri analiz stratejisi olarak içerik analizinden yararlanılmıştır.

Bulgular: Betimsel analizler sonucunda kadın turist rehberlerinin en çok bahsettiği alt tema çocuklar ve eş olarak saptanmıştır. Kadın turist rehberlerinin daha çok düşük düzeyde gerilim temelli çatışma yaşadıkları ortaya konmuştur. Çoğunlukla aile-iş çatışmasının yaşandığı, ailevi sorumlulukların iş ile ilgili sorumlulukların önüne geçtiği belirlenmiştir. İlişkisel analiz sonucunda eşi turizm sektöründe çalışan veya turist rehberi olan kadın turist rehberlerinin kariyerlerini sürdürmek istedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bazı kadın turist rehberleri ise çocuklarına yeterince vakit ayıramamak, ailevi ilişkilerini dengede tutamamak veya uzun süreli turlara çıkmak gibi nedenlerle kariyerlerini sürdürmek istemediklerini belirtmişlerdir.

Özgünlük/Bilimsel Katkı: Turist rehberliği üzerine yapılan ve özellikle kadın turist rehberlerinin sorunlarını iş aile çatışması ve kariyer devamlılığı ilişkisi açısından ele alan çalışmaların yetersizliği nedeniyle araştırmanın literatüre ve sektöre önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.

Sınırlılıklar: Araştırmaya yalnızca Türkiye’deki eylemli kadın ve evli turist rehberlerinin dâhil edilmiş olması araştırmanın en önemli kısıtını oluşturmaktadır.

Uygulanabilirlik: Sosyal bilimlerde gerçekleştirilen araştırmalarda “kültür” olgusunun araştırma sonucunu etkileyen son derece önemli bir faktör olduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle, araştırmanın kadına farklı anlamlar yüklendiği Batı kültürlerinde tekrar edilmesinin araştırma sonucunu değiştirebileceği düşünülmektedir. Seyahat acentelerinin daha fazla sayıda turist rehberi çalıştırmalarının kadın turist rehberlerinin dönüşümlü olarak turlara çıkmaları ve böylece ailelerine daha fazla zaman ayırabilmeleri açısından önemli olduğu kabul edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İş-aile çatışması, kariyer devamlılığı, kadın turist rehberleri

Kaynakça

• Acun, A. (2016). İş aile çatışması ve turist rehberlerinin işten ayrılma niyetlerine etkisi. (Tez No. 442865) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp.
• Acuner, Ş. A. (2019). Kadın çalışanların kariyer geliştirme sürecinde karşılaştıkları sorunlar. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 23, 35-52.
• Adak, N. (2007). Kadınların ikilemi: İş ve aile yaşamı. Sosyoloji Dergisi, 17.
• Ahipaşaoğlu, S. (2006). Turizmde rehberlik. (2. Baskı). Gazi Kitabevi.
• Altıok Gürel, P. (2018). İş-yaşam dengesini sağlayan faktörlerin kadın akademisyenler için belirlenmesi: Lojistik regresyon analizi. Kadın Araştırmaları Dergisi, 16, 31-44.
• Arslan, A., & Şimşek, G. (2018). Kadın turist rehberlerinin yaşadıkları mesleki sorunlar: Aydın turist rehberleri örneği. Journal of Travel & Tourism Research, 13, 23-49.
• Arthur, M. B., Arthur, M. B., Hall, D. T., & Lawrence, B. S. (Eds.). (1989). Handbook of career theory. Cambridge University Press.
• Aycan, Z. & Eskin, M. (2005). Relative contributions of childcare, spousal support, and organizational support in reducing work–family conflict for men and women: The case of Turkey. Sex Roles, 53, 7/8, 453-471.
• Ayoğul, H, (2017). Kadın çalışanların kariyer engelleri: Eskişehir’de bir araştırma (Tez No. 463479) [Yüksek lisans tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi] YÖK Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp
• Berg, B. L., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (H. Aydın, Çev.) Eğitim Yayınevi.
• Chen, H. , Ayoun, B. & Eyoun, K. (2018). Work-family conflict and turnover intentions: A study comparing China and U.S. hotel employees. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 17(2), 247–269.
• Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çev.: Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir). Siyasal Kitabevi.
• Demirbulat, Ö. G. (2014). Profesyonel turist rehberliği mesleğinin aile yaşantısı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir inceleme. Turizm ve Araştırma Dergisi, 3(2), 21-41.
• Doğan, H., Üngüren, E., & Kesgin, D. D. (2010). Meslek ve aile yaşamı ilişkisi: Profesyonel turist rehberlerine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 5(20).
• Eser, S. (2018). Meslek olarak turist rehberliği. Turist rehberliği içinde (Ed: S. Eser, S. Şahin ve A.C. Çakıcı) s. 25-46. Detay Yayıncılık.
• Eşitti, B. (2018). Konaklama işletmelerinde iş değerlerinin işten ayrılma niyetine etkileri: iş-aile-iş çatışmasının aracı rolü. Verimlilik Dergisi, 3, 235-257.
• Ezzedeen, S. R., & Ritchey, K. G. (2009). Career advancement and family balance strategies of executive women. Gender in management: An International Journal, 24(6), 388-411.
• Frone, M. R. & Rice, R. W. (1987). Work-Family Conflict: The Effect of Job and Family Involvement. Journal of Occupational Behaviour, 8(1), 45-53.
• Gamor, E., Amissah, E. F., Amissah, A. & Nartey, E. (2018). Factors of work-family conflict in the hospitality industry in Ghana. Journal of Human Resources in Hospitality & Tourism, 17(4), 482–501.
• Greenhaus, J. H. & Beutell, N. J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. The Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Güzel, B. ve Özgül, E. (2014). Turizm işletmelerinde iş-aile yaşamı çatışması, Editör (Ş. A. Tükeltürk, N. Ş. Perçin ve B. Güzel), Turizm işletmelerinde çalışan ilişkileri yönetimi (405-422), Detay Yayıncılık.
• Helmy, O. S. (2018). Work-Family conflict and family-work conflict on employees turnover intentions in the tourism industry. International Journal of Heritage, Tourism and Hospitality, 12(2/2), 400-410.
• http://tureb.org.tr/tr/RehberIstatistik/ (Erişim Tarihi: 05.03.2020).
• https://sozluk.gov.tr/?kelime=an (Erişim Tarihi: 05.03.2020).
• https://www.etymonline.com/word/career (Erişim Tarihi: 05.03.2020).
• Kara, E. (2018). İş-aile çatışmasının işten ayrılma niyeti üzerine etkisini belirlemeye yönelik turizm sektöründe bir araştırma: Edremit Körfezi örneği. İdealkent – Kent Araştırmaları Dergisi, 24, 733-750.
• Kargiglioğlu, Ş. & Özer, E. Z. (2018). Toplumsal roller ve kadın. Turizm ve kadın içinde; Editörler Gül Erkol Bayram, Ali Turan Bayram ve Özlem Altunöz Sürücü. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, M. (2014). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri, Detay Yayıncılık.
• Köroğlu, Ö. , Şahin, S. & Tetik, N. (2007). Turizm sektöründe bayan çalışanların sorunları: Bayan profesyonel turist rehberlerinin karşılaştıkları sorunları belirlemeye yönelik sınırlı bir örneklem üzerinde araştırma. 1. Ulusal Turizm Kongresi, Sakarya. Detay Yayıncılık.
• Kulualp, H. G. & Savaşkan, Y. (2019). İş-aile çatışmasının kadın çalışanların demografik özellikleri açısından değerlendirilmesi (ss. 198-218). Econder I. Uluslararası İktisat, İşletme ve Sosyal Bilimler Kongresi Bildiri E-Kitabı. 18 - 20 Ekim 2019, Karabük.
• Masadeh, M., Al-Ababneh, M., Al-Sabi, S., & Allah, M. H. (2018). Female tourist guides in Jordan: Why so few?. European Journal of Social Sciences, 56(2), 89-102.
• Netemeyer, G. Richard., Boles, S. James. & McMurrian, R. (1996). Development and validation of work family conflict and family work conflict scales. Journal of Applied Psychology, 81(4), 400-410.
• Parasuraman, S. & Greenhaus, J. H. (2002). Toward reducing some critical gaps in work–family research. Human Resource Management Review 12, 299–312.
• Patton, W. (2013). Conceptualising women’s working lives: Moving the boundaries of discourse (Vol. 5). Springer Science & Business Media.
• Savaşkan, Y., & Kulualp, G. H. (2019). Kadın çalışanlarda iş-aile çatışması, duygusal emek ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki. International Journal of Economic & Administrative Studies, 25, 215-234.
• Seçilmiş, C., & Kılıç, İ. (2017). Örgütsel güven, iş-aile çatışması ve işten ayrılma niyeti ilişkisinin belirlenmesi: Seyahat acentelerinde bir uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 4(1), 65-79.
• Tükeltürk, Ş. A., & Perçin, N. Ş. (2008). Turizm sektöründe kadın çalışanların karşılaştıkları kariyer engelleri ve cam tavan sendromu: Cam tavanı kırmaya yönelik stratejiler. Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 113-128.
• Vong, L.T. & Tang, W.S. (2017). The mediating effect of work–family conflict in the relationship between job stress and intent to stay: The case of tourism and hospitality workers in Macau. Journal of Human Resources In Hospitality & Tourism,16(1), 39–55.
• White, B. (1995). The career development of successful women. Women in Management Review.
• Yang, Y & Peng, M. M. (2018). Impacts of work–family conflict on female hospitality employees’ job outcomes. Journal of China Tourism Research,14(4), 428–444.
• Zengin, B., Erkol, G. & Eker, N. (2014). Rehberlik mesleğinde bir engel olarak cinsiyet ayrımcılığı: Bayan turist rehberleri üzerine bir araştırma, 15. Ulusal Turizm Kongresi, 1144-1159.