Yöresel Ürünlerin Kültür Turizminin Gelişimindeki Rolü: Mardin İli Örneği

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 144 - 155, 31.07.2022

Şeyhmus Demircan Gülden Kurt Hüseyin Çeken Çağla Özer

Öz

Turizm sektörü, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli gelir kaynaklarından biri olarak dikkat çekmektedir. Türkiye gibi
gelişmekte olan ülkeler sahip oldukları doğal, kültürel ve tarihi kaynakları ile cazibe merkezi haline gelmiştir. Özellikle geleneksel
dokunun korunduğu, tarihi ve kültürel çevreye sahip olan Mardin ili son zamanlarda yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline
gelmiştir. Turizm talep miktarının her geçen yıl arttığı Mardin ilinde sahip olunan ve ekonomik değer ifade eden somut olmayan
kültürel varlıkların, yöre halkının gelir kaynağına katkısı, doğrudan veya dolaylı şekilde istihdam yaratması yerel kalkınma
açısından da önem arz etmektedir. Bu çalışma Mardin il merkezi ve Midyat ilçesinde yöresel ürün satan esnaflar ve yiyecek içecek
işletmelerinde çalışan 9 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış mülakat
tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda yöresel ürünlerin ekonomik açıdan yöreye katkı sağladığı sonucuna varılmıştır.
Ancak, katılımcılar yöresel ürünlerin ulusal ve uluslararası alanda tanıtımının yetersiz olduğu ve aynı zamanda personellerin de
bu konuda yetersiz olduğuna vurgu yapmışlardır. Araştırmada dikkat çeken bir diğer husus yörede yer alan otellerin menülerinde
sadece organizasyon günlerinde yöresel ürünlere yer verilmesi olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Değer, Gastronomi, Yöresel Yemekler, Kültür Turizmi, Mardin.

Kaynakça

• Akengin, G., Büyükyazıcı, M., & Demir, T. (2021). Midyat Telkâri Ustaları, Türk Akademik Araştırmalar Dergisi, 6 (2): 752-771.
• Avcıkurt, C. (1995). Turizmde Tanıtma ve Satış Geliştirme. Değişim Yayınları, Balıkesir. Can, M. (2009). Kültürel Miras ve Müzecilik. (Çalışma Raporu). Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Demircan, Ş. & Çeken, H. (2017). “Kültürel Mirasın İnanç Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi: Midyat Örneği”. UTKM Uluslararası Turizm ve Kültürel Miras Kongresi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, 05-08 Ekim 2017.
• Eser, S., Dalgın, T. & Çeken, H. (2010). Sürdürülebilir Kültür Turizmi: Efes Örneği, Ege Coğrafya Dergisi, 19 (2) s. 27-34.
• Güler, O., Benli, S., Akdağ, G. & Çakıcı, A.C (2016). What Is Your Favourite Local Food Menu: Application of Conjoint Analysis on the Eastern Mediterranean Cuisine of Turkey. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4 (3), 38-52. ISSN:2147-8775, doi: 10.21325/jotags.2016.41.
• Gümüş, A. (2013). Mardin Mutfağı Kültürel Zenginlikle Yoğrulan Tatlar. Gastronomi, 152-156. Hereduc (2005). Heritage in the Classroom: A Practical Manuel for Teachers. Ed: V. De Troyer, Garant Uitgevers N V Publisher.
• Kahraman, A. S. (2019). Kültür Turizmi-Yerel Ekonomik Kalkınma İlişkisi, Beypazarı Ve Safranbolu Örnekleri. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Karadağ, L. (2016). “Türkiye’de Sürdürülebilir Turizm için Uygulanabilecek Alternatif Turizm Türleri”, “Sürdürülebilir Turizm (Temel Kavramlar ve İlkeler), Ed: Hüseyin Çeken, Detay Yayıncılık: Ankara. Kızılırmak, İ. & Kurtuldu, H. (2005). Kültürel Turizmin Önemi ve Tüketici Tercihlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, s.100-200.
• Kuşoğlu, M. Z. (2014). Türk Sanatında Gümüş, İBB Yayınları, İstanbul. Lordkipanidze, M., Brezet, H. & Backman, M. (2005). “The Entepreneurship Factor in Sustainable Tourism Development”. Journal Cleaner Production, Volume: 23 (3), 787-798.
• Nuryanti, W. (1996). Heritage and Postmodern Tourism, Annals of Tourism Research, 23 (2): 249-260. Okano, H. & Samson, D. (2010). Cultural Urban Branding and Creative Cities: A Theoretical Framework for Promoting Creativity in the Public Spaces, Cities the International Journal of Urban Policy and Planning, 27 (1), s. 10-15.
• Özer, Ç. (2019). A monographic research on the Assyrian culinary culture in Turkey. Journal of Ethnic Foods. pp: 6:26 https://doi.org/10.1186/s42779-019-0036-0
• Sadık, G. (2021). Kültürel Mirasın Turizm Açısından Ekonomik Değerinin Belirlenmesi: Bergama Çok Katmanlı Peyzaj Alanı Çalışması. T.C. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Şahin, G. (2019). Türk Kültür Coğrafyasından Özel Bir Örnek: Türk Sabunları, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2), s. 371-404.
• Şengül, S. & Türkay, O. (2016). Akdeniz Mutfak Kültürünün Gastronomi Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4/Special Issue1, 86-99.
• Toprak, L., Güngör, A.Ç & Gürbüz, S. (2018). ‘‘Mardin Geleneksel Yemekleri ve Bu Yemeklerde Kullanılan Gıda Maddeleri’’. Zeugma I. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresi. 13-16 Eylül 2018 Gaziantep.
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (2001). İnsanlığın sözlü ve somut olmayan mirası başyapıtları ilânı. https://www.unesco.org.tr/Pages/323/19 adresinden erişilmiştir. Uygur Meydan, S. & Baykan, E. (2007). Kültür Turizmi ve Turizmin Kültürel Varlıklar Üzerindeki Etkileri, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, s. 1-20.
• Yarış, A. (2014). Mardin’de Gastronomi Turizmi: Turist Görüşlerine İlişkin Bir Uygulama, Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Anabilim Dalı Gastronomi Turizmi Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mardin.
• Yılmaz, Y. (2019). Mardin İlinin Film Turizmi Potansiyelinin Değerlendirilmesi. T.C. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Batman.