SAHİP OLDUĞU DEĞERLER SİSTEMİ, TOPLUMSAL KATKILARI İLE EĞİTSEL BOYUTLARI AÇISINDAN SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS OLARAK AHİLİK FELSEFESİ

Yıl 2022, Cilt 2, Sayı 3, 117 - 134, 29.12.2022

Oğuz DİKER

Öz

İslam inanışı, Türk kültürünün birleşimi ile yaşadığı toprakların kadim değerlerin çerçevesinde şekillenen Ahilik felsefesi ve bu felsefe çerçevesinde ortaya çıkan Ahilik sistemi bir gelenek ve dolayısıyla somut olmayan kültürel miras unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Ahilik, bir sistem ve bu sistem çerçevesinde toplumsal yaşamın bir düzenleyicisi olarak var olduğu süre içerisinde, Anadolu topraklarında, günümüzde bile sürdürülebilirlik açsından ulaşılması arzulanan birçok değeri kültürün parçaları haline getirmiştir. Bu bağlamda ele alındığında Ahilik geleneğinin ortaya çıkmasını sağlayan temel değerler sistemi ile Ahilik felsefesinin incelenmesi önem arz etmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı sahip olduğu değerler sistemi ile toplumsal katkıları ve eğitsel boyutları açısından somut olmayan kültürel miras olarak Ahilik felsefesinin incelenmesidir. Çalışma nitel araştırma tekniklerinden kaynak taraması yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Ahilik değerler sistemi, Ahilik felsefesi ile bunların toplumsal katkıları ve eğitsel boyutlarını içeren ikincil veriler taranarak elde edilen veriler araştırma amacı çerçevesinde değerlendirilmiş ve sonuçlar ortaya konulmuştur. Araştırma sonuçları değerlendirildiğinde Ahiliğin değerler sistemi olarak ve Ahilik felsefi açıdan, toplumsal sistemde; sosyal ilişkiler, din ve vicdan ilişkileri ile ekonomik ilişkiler açısından düzenleyici birçok katkılarının olduğu, bunun yanında sosyal adalet, sevgi, sorumluluk, hoşgörü, duyarlılık, dürüstlük, iyilik, çalışkanlık, üretkenlik gibi değerleri kültürün parçası haline getirdiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahilik, Ahilik değerler sistemi, Ahilik felsefesi, Ahilik eğitimi, somut olmayan kültürel miras

Kaynakça

• Akgül, D. (2017). Ahilik Kültüründeki Etik İlkelerin Günümüz İşletmelerine Yansımaları: Kırşehir İli Örneği. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 8-26.
• Andaç, F. (1994). Osmanlı Döneminde Ahilik Teşkilatı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (11), 1-14.
• Atalay, O. (2001). Kur'an'da Sosyal Grup İfade Eden Kavramlar. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, (16), 197-231.
• Aydoğan, E., Delibaş, M. B. (2017). Ahilik Kurumu ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(1), 1-11.
• Bakır, S. (2014). Bir Eğitim Kurumu Olarak Ahilik ve Hülya Taş’ın “Günümüz Bursa Esnafında Ahilik Kültüründen İzler” Adlı Eseri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (Teke) Dergisi, 3(1), 406-415.
• Çoban, M. (2018). Değerler Eğitimi ve Ahilik İlkeleri, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 87-102.
• Demirpolat, A., Akça, G. (2004). Ahilik ve Türk Sosyo-Kültürel Hayatına Katkıları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 355-376.
• Diker, O., Deniz, T. (2016). Coğrafya ve Tarih Perspektifinden Somut Kültürel Miras ve Türkiye. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Diker, O. (2019). Somut Olmayan Kültürel Miras ile İlişkisi Bağlamında Etnik Turizm. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (1), 671-684.
• Düşükcan, M.,Başdaş, O. (2019). Ahilik İlke ve Uygulamalarının Günümüz Kobi’lerine Yansıması: Elazığ İli Örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), 866-881.
• Günay, A. (2003). Ahilikte Mesleki ve Sosyal Dayanışma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Gündüz, A. Y., Kaya, Mehmet, Aydemir, C. (2012). Ahilik Teşkilatında ve Günümüzde Tüketicilerin Korunmasına Yönelik Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 37-54.
• Kantarcı, Z (2007). İş Etiği Ve Ahilik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eruzurum.
• Kaya, U. (2013). Değerler Eğitiminde Bir Meslek Teşkilâtı: Ahilik. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 41-69.
• Kızıler, H. (2015). Osmanlı Toplumunun Sosyal Dinamiklerinden Ahilik Kurumu. Itobiad: Journal Of The Human & Social Science Researches, 4(2).408-423.
• Mengütay, G (2018). Türk İslam Medeniyetinde Kalite Anlayışı Açısından Ahilik, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Özerkmen, N. (2004). Ahiliğin Tarihsel–Toplumsal Temelleri Ve Temel Toplumsal Fonksiyonları–Sosyolojik Yaklaşım. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 44(2).57-78.
• Sancakli, S. (2010). Ahilik Ahlâkının Oluşumunda Hadislerin Etkisi. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-28.