XIX. Yüzyıl Şairi Trabzonlu Avnî ve Divan’ları

Yıl 2005, Sayı: 9, 113 - 131, 01.01.2005

Fatma Sabiha Kutlar

Öz

XIX. yüzyılda Divan şiirinin halk şiiri üzerindeki etkisi giderek artmış ve halk şiiri dil, vezin ve nazım şekilleri bakımından Divan şiirine biraz daha yaklaşmıştır. Divan şiiri tarzında yazan halk şairlerinin XIX. yüzyıldaki temsilcilerinden biri de Trabzonlu Avnî’dir. Tek cilt halinde basılan iki küçük Divan’ında yer alan şiirlerinin büyük kısmında İlâhî aşkı anlatan Avnî’nin şiire, şekil ve muhteva bakımından herhangi bir yenilik getirdiği ve başarılı bir şair olduğu söylenemez

Anahtar Kelimeler

Avnî, Divan Şiiri, Halk Şiiri, XIX. Yüzyıl, Trabzon

Kaynakça

• AKBAYAR, Nuri, (2001), Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• AVNÎ Osman, (1303), Dîvârı-ı Avnî, Yayımlayan: Asâkir-i Şâhâne Ser-çavuşlarından Rüşdî Efendi.
• DEHHUDÂ, Ali Ekber, Lugat-nâme, Intişârât-i Dânişgâh-i Tahran, (CD).
• DİLÇİN, Cem, (1983), Örneklerle Türk Şür Bilgisi, Ankara: TDK.
• ERGUN, Sadedin Nüzhet Türk Şairleri II, İstanbul: Zaman Kitaphanesi. (Tarihsiz).
• ERTOP, Konur, (1969), “Divan Edebiyatının Halk Edebiyatına Etkisi”,Türk Dili, XIX: 436- 447.
• İBN ARABÎ, (2000), Harflerin İlmi, (Çeviren: Mahmut Kanık), Bursa: Asa Kitabevi.
• İNAL, İbnü’l-emin Mahmud Kemal, (1999), Son Asır Türk Şairleri (Kemâlü ’ş-Şuarâ) I, (Hazırlayan: Müjgân Cunbur), Ankara: AKM.
• İPEKTEN, Halûk, İSEN, Mustafa, (1997), Basılı Divanlar Katoloğu, Ankara: Akçağ.
• İSEN, Mustafa, HORATA, Osman, (2002), ‘Tarihî Gelişim”, Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara, Grafıker Yayınları: 150-170.
• İSEN, Mustafa, KURNAZ, Cemal, (1992), “XIX. Yüzyıl Divan Şiiri”, Türk Dünyası El Kitabı III, Edebiyat, Ankara, TKAE Yayınları: 208-223.
• KURNAZ, Cemal, (1997), Türküden Gazele, Halk ve Divan Şiirinin Müşterekleri Üzerine Bir Deneme, Ankara: Akçağ.
• SCHIMMEL, Annemarie, (2000), Sayıların Gizemi, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• STEİNGASS, F., (1988), Persian-English Dictionary,London: Routledge.
• ŞEMÎSÂ, Sîrûs, (1369), Ferheng-i Telmîhât, Tahran: İntişârât-i Ferdovs.
• TÖKEL, Dursun Ali, (2003), Divan Şiirinde Harf Simgeciliği, Ankara: Hece.
• ULUDAĞ, Süleyman, (1991), Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Marifet Yayınlan.
• URAZ, Murat, (1933), Halk Edebiyatı Şiir ve Dil Örnekleri,İstanbul: Suhulet Kütüphanesi.
• YENİKALE, Ahmet, (2002), Divan Tertibine Farklı Bir Yaklaşım: Hüsn-i Hakikî - Hüsn-i Mecazî, İlmî Araştırmalar 14: 209-219.
• YILMAZ, Mehmet, (1992), Edebiyatımızda İslâmî Kaynaklı Sözler (Ansiklopedik Sözlük), İstanbul: Enderun Kitabevi.
• YİĞİT, Mehmet, (1990), “Hurufîlik ve Fazlullah Hurûfî”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi I, 1: 73-88.
• YÜKSEL, Murat, (1993), Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri I, Osmanlı Dönemi, Trabzon: Yunus Dergisi Yayınlan.