Hıristiyan Karamanlı Türkleri ve Karamanlı Ağzı Üzerine

Yıl 2006, Sayı: 11, 3 - 18, 01.01.2006

Ferruh Ağca

Öz

Karamanlılar, 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar yoğun olarak Orta ve güney Anadolu’da yaşayan Hıristiyan Türklerdir. 1924 yılında Yunanistan ile yapılan nüfus mübadelesi sonucunda, Yunanistan’a gönderilen Karamanlılar, bugün neredeyse asimile olmuşlardır. Bu makalenin konusunu, Karamanlıların kimlikleri ve kökenleri, Karamanlı ağzıyla 17.-20. yüzyıllar arasında meydana getirilen eserler ve Karamanlı ağzının belirgin yazım, ses ve şekil özellikleri oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Hıristiyan Türkler, Karamanlı Türkleri, Karamanlı ağzı

On Christian Karamans and their dialect

Öz

Karamans are Christian Turks who lived in the middle and southern Anatolia until the first quarter of the twentieth century. The Karamans who were sent to Greece during the population Exchange in 1924 are nearly assimilated. The identity of the Karamans and their origin, the work of art in the Karamanli significant characteristics of the Karamanli dialect constitute the topic of this article

Anahtar Kelimeler

Christian Turks, Karamanli Turks, Karamanli dialect

Kaynakça

• AC Ahd-ı Cedid, İstanbolda, 1905.
• AG Hikâye-yi Âşık Garip, İstanbolda, 1872.
• AĞCA, Ferruh, (2000), Karamanlı Türkçesi Morfolojisi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış).
• ANHEGGER, Robert, (1988), “Evangelinos Misaelidis ve Türkçe Konuşan Dindaşları”, Tarih ve Toplum 50, Şubat.
• ANZERLİOĞLU, Yonca, (2002), “Ortodoks Karamanlılar”, Türk Kültürü, S: XL/468: 214-228.
• --------------------------, (2003), Karamanlı Ortodoks Türkler, Ankara.
• BALTA, Evangelia, Karamanlidika, Additions, (1584-1900) Bibliographie Analytique, Atina 1987; Karamanlidika, XXe siècle, Bibliographie Analytique, Atina 1987.
• ------------------------, (1989), “Karamanlıca (Karamanlidika) Basılı Eserler”, (Çev: Andonis Zikas), Tarih ve Toplum, C: II, S: 62: 57-59.
• ------------------------, (1996), “Une Revue Gréco-Karamanlie à la Veille des Guerres Balkanıques”, Journal of Turkish Studies (TUBA) 20: 188-211.
• ------------------------, (1998), “Karamanlıca Kitapların Dönemlere Göre İncelenmesi ve Konularına Göre Sınıflandırılması”, (Çev: Erol Üyepazarcı), Müteferrika 1998-1, S. 13: 3-19.
• CAMİ, Baykurt, (1932), Osmanlı Ülkesinde Hıristiyan Türkler, II. Baskı, İstanbul. CİHANGİR, Erol, (1996), Papa Eftim’in Muhtıraları ve Bağımsız Türk Ortadoks Patrikhanesi, Turan Yay, İstanbul, 1996.
• DERNSCHWAM, Hans, (1992), İstanbul ve Anadoluya Seyahat Günlüğü, (Çev: Yaşar Ören), Kültür Bakanlığı yay., Ankara.
• ECKMANN, Janos, (1950b), “Yunan Harfli Karamanlı İmlâsı Hakkında”, Türk Dili ve Tarihi Hakkında Araştırmalar, F. Köprülü’ün Doğumunun 60. Yıldönümünü Kutlamak İçin, Ankara: 28-31.
• ----------------------, (1988), “Karamanlıcada Birkaç Gerundium Terkibi”, TKA, S. XXVI/I, Ankara: 89-94.
• ----------------------, (1991), “Karamanlı Edebiyatı”, (Çev: Rezzan Algül), Türk Dünyası Edebiyatı, Haz: Halil Açıkgöz, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yay: 20-37.
• ERDAL, Marcel, (1988), “The Turkic Nagy-Szent-Miklos Inscription in Greek Letters” AOH XLII/2-3: 221-234.
• ERÖZ, Mehmet, (1983), Hıristiyanlaşan Türkler, Ankara.
• EYİCE, Semavi, (1975), “Anadolu’da “Karamanlıca” Kitâbeler (Grek Harfleriyle Türkçe kitâbeler)”, Belleten XXXIX/153: 25-48.
• -------------------, (1980), “Anadolu’da “Karamanlıca” Kitâbeler (Grek Harfleriyle Türkçe kitâbeler) II”, Belleten XLIV/176: 683-696.
• -------------------, (1977), “Rum Harfleriyle Türkçe (Karamanlıca) Bir Nevşehir Salnâmesi (Yıllığı)” Fındıkoğlu Armağanı, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, İstanbul: 77-102.
• GÖKÇE, Faruk, (2000), Karay Türklerinin Fonetiği, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış).
• GÜNGÖR, Harun, (1998), “Karamanlıca Bir Kitabe”, Türk Bodun Bilimi Araştırmaları, Kayseri.
• --------------------, (2000), “Niğde-Nevşehir Yöresinde Karamanlıca Kitabeler”, Tarih: Türk Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi, 2000/12-168: 44-46.
• --------------------, Mustafa ARGUNŞAH, (2002), Gagauz Türkleri, Tarih-Dil-Folklor ve Halk Edebiyatı, Kültür Bakanlığı Yay. Ankara.
• İNAN, Abdülkadir, (1987), “Karaman İsminin İntişar Sahasına Dair”, Makaleler ve İncelemeler, TTK yay., Ankara: 8-11.
• JACOB, G., (1898), Zur Grammatik des Vulgör- Türkischen.
• KURAT, Akdes Nimet, (1992), IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, 2. Baskı, Ankara.
• MANOF, Atanas, (1940), “Gagavuzlar”, Varlık Dergisi 160: 421-422.
• MİSAİLİDİS, Evangelinos, (1988), Seyreyle Dünyayı (Temaşa-i Dünya ve Cefakâr u Cefakeş), (Haz: Robert Anhegger-Vedat Günyol), 2. Baskı, İstanbul.
• MOLLOVA, Mefkûre, (1980), “Sur le terme “Karaman” et les recherches sur les karamans”, Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi 8-9 (1979-1980).
• MORAVCSİK, Gyula, (1953), Byzantino Turcica I-II, Spraschte der Türkvölker in den Byzantine Quellen, Leiden.
• ÖZKAN, Nevzat, (1996), Gagavuz Türkçesi Grameri, TDK Yay, Ankara.
• PROKOSCH, Erich, (1993), Osmanische Grabinschriften, Berlin.
• SALAVİLLE, Severien – Eugene DALLEGİO, Karamanlidika, Bibliographie analytiques d’ouvrages en langue turqe imprimés en caractères grecs I, 1584-1850, Atina 1958; II, 1851-1865, Atina 1966; III, 1866-1900, Atina 1974.
• SERTKAYA, Osman Fikri, (2004), “Grek Harfleriyle Yazılmış Anadolu Karamanlı Ağzı Metinleri Üzerine” JTS (TUBA) 28/II: 1-21.
• Şİ Hikâyet-i Şah İsmail, Atina, 1909.
• ZİEME, Peter, (1974), “Zu den nestorianisch-türkisschen Turfantexten”, Sprache, Geschichte und Kultur Der Altaischen Völker Protokollband der XII. Tagung der Permanent International Altaistic Conference, Haz.: Georg Kara- Peter Zieme, Akademie Verlag Berlin: 661-668.