Yağmur Yağdırma Ritüeli Çerçevesinde Ortaköy “Yağmur Duası”

Yıl 2006, Sayı: 12, 76 - 92, 01.06.2006

Özlem Demren

Öz

Bu çalışmada, Ortaköy’de gerçekleştirilen “yağmur duası” geleneği, bir ritüel eylem olarak, yapısal ve işlevsel bağlamda analiz edilmeye çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Ritüel, Türkiye’de ve Orta Asya’da Yağmur Yağdırma Ritüelleri, Yağmur Duası, Ortaköy Yağmur Duası.

Pray of Rain in Ortaköy

Öz

In this paper, the tradition of pray of rain as a ritual act in Ortaköy will be analyzed within their structural and functional contexts

Anahtar Kelimeler

Ritual, Rituals for Rain in Turkey and Central Asia, , Pray of Rain, Pray of Rain in Ortaköy

Kaynakça

• ALAY, Ali, (2004), Doğum yeri ve yılı Kayseri-Yahyalı-Kirazlı Köyü / 1971, mesleği müezzinlik olan, lise mezunu kaynak kişiyle yapılan görüşme notları.
• AND, Metin, (2003), Oyun ve Bügü - Türk Kültüründe Oyun Kavramı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ATALAY, Besim, (1985), Divanü Lugat-it-Türk Tercümesi-III, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• BAŞGÖZ, İlhan, (1986), Folklor Yazıları, İstanbul: Adam Yayınları.
• BORATAV, Pertev Naili, (2003), Yüz Soruda Türk Folkloru, İstanbul: Koç Kültür, Sanat ve Tanıtım Yayınları.
• ÇIBLAK, Nilgün, (2002), “İçel’de Yağmur Yağdırma Törenleri”, Folklor Edebiyat, II, 31: 93-103.
• ÇORUHLU, Yaşar, (2002), Türk Mitolojisinin Anahatları, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• ELİADE, Mircea, (1999), Şamanizm, (Çeviren: İsmet Birkan), Ankara: İmge Yayınevi.
• ................., (2003), Dinler Tarihine Giriş, (Çeviren: Lale Arslan), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• ERATA, Hasan, (1975), “Şalpazarı’nda Yağmur Duası, İnanış ve Adetler”, Türk Folklor Araştırmaları, XVI, 27: 7417.
• ERGİNER, Gürbüz, (1997), Kurban - Kurbanın Kökenleri ve Anadolu’da Kanlı Kurban Ritüelleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• FRAZER, James, (1991), Altın Dal-I, İstanbul: Payel Yayınları.
• GÖZAYDIN, Nevzat, (1991), Folklor Dünyasından, Ankara: Yargı Yayınevi.
• HASSAN, Ümit, (2000), Eski Türk Toplumu Üzerine İncelemeler, İstanbul: Alan Yayınları.
• HOOKE, Samuel Henry, (1995), Ortadoğu Mitolojisi - Mezopotomya, Mısır, Filistin, Hitit, Musevi, Hristiyan Mitosları, (Çeviren: Alâeddin Şenel), Ankara: İmge Yayınları.
• HUIZINGA, Johan, (1995), Homo Ludens - Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme, (Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• İNAN, Abdülkadir, (1987), “Yağmur Duası Çömçe Gelin”, Makaleler ve İncelemeler-I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• ................., (1995), Tarihte ve Bugün Şamanizm - Materyaller ve Araştırmalar, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İŞÇİLER, Salim S., (1961), “Tekirdağ’da Yağmur Duası”, Türk Folklor Araştırmaları, VII, 13: 2479-2480.
• KALAFAT, Yaşar, (1992), “Eski Türk İnançlarının Kars Yöresindeki İzleri”, 4. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri Gelenek Görenek İnanç, Ankara: Ofset Repromat Matbaası, IV: 149-166.
• ................., (1995), “Türkmenistan Halk Sûfizmine Dair Notlar”, Nevruz-Türk Kültüründe Nevruz Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: AKM Yayınları.
• ................., (2000), “Dağıstan Halk İnançları”, Türk Dünyası Araştırmaları, 129: 1-16.
• ................., (2001), Türk Dünyası Halk İnançları Teori ve Metod, Trabzon: Türk Ocakları Trabzon Şubesi Yayınları.
• ................., (2004), Altaylar’dan Anadolu’ya Kamizm - Şamanizm, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• KURUCUOĞLU, Raşit, (2004), Doğum yeri ve yılı Ankara-Ortaköy / 1927, mesleği çiftçilik olan, ilkokul mezunu kaynak kişiyle yapılan görüşme notları.
• LEACH, Maria, (1972), Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend, London: Funk & Wagnalls Publishing Company Inc.
• MALDIBAYEV, İmel, (1997), “Kırgız Halkının Kültürel Menşei”, Uluslararası IV. Türk Kültürü Kongresi Bildirileri (4-7 Kasım), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, IV: 331-336.
• MAMBETKALİYEV, Sultan, (1997), “Şamanizm ve Çocuk Folkloru”, Uluslararası IV. Türk Kültürü Kongresi Bildirileri (4-7 Kasım), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, IV: 337-344.
• OCAK, Ahmet Yaşar, (2000), Alevi ve Bektaşi İnançlarının İslam Öncesi Temelleri, İstanbul: İletişim Yayınları.
• ÖRNEK, Sedat Veyis, (1988), Yüz Soruda İlkellerde Din, Büyü, Sanat, Efsane, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• ÖZKAN, Ali Rafet, (2003), Dinlerde Kurban Kültü, Ankara: Akçağ Yayınları.
• ÖZSAĞDIÇ, Mahir, (1965), “Ürgüp’te Yağmur Duası”, Türk Folklor Araştırmaları, IX, 17: 3815-3816.
• PERRIN, Michel, (2001), Şamanizm, (Çeviren: Bülent Arıbaş), İstanbul: İletişim Yayınları.
• RAPPAPORT, Roy A., (1992), “Ritual”, Folklore, Cultural Performances and Popular Entertainments, (ed Richard Bauman.), Oxford: Oxford Universitiy Pres, 249-260.
• ROUX, Jean-Paul, (1998), Türklerin ve Moğolların Eski Dini, (Çeviren: Aykut Kazancıgil), İstanbul: İşaret Yayınları.
• SCHECHNER, Richard, (1997), “Ritual and Performance”, Companion Encyclopedia of Anthropology, Humanity, Culture and Social Life, (ed Tim Ingold.), London: Routledge Publication, 613-647.
• TURNER, Victor, (1982), From Ritual to Theatre - The Human Seriousness of Play, New York: Paj Publications.
• TÜRK, Hüseyin, (2002), “Yağmur Duası Ritüelleri Motif Bakımından Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Folklor Edebiyat, VIII, 31: 67-91.