Ali’nin Kıssa-i Yusuf’unda Söz Varlığı Üzerine

Yıl 2007, Sayı: 14, 184 - 199, 01.06.2007

Hakan Yaman

Öz

Türkçenin önemli kaynaklarından biri olan Ali’nin Kıssa-ı Yusuf’u dil özellikleri ve yazım tarihinin eskiliğiyle dikkati çekmiştir. Yusuf peygamberin hayatı ilk kez bu eserle Türkçeye girmiştir. Hem kendinden sonraki mesnevi şairlerine öncülük ve örneklik etmiş hem de halk içinde ve asırlar boyu güncelliğini yitirmemiştir. Bu çalışmada Kıssa’nın kelime hazinesi incelenmektedir

Anahtar Kelimeler

Ali, Kıssa-ı Yusuf, söz varlığı

On The Vocabulary In Ali’s Kıssa-ı Yusuf

Öz

Considered as one of the important works in Turkish literature, Story of Yousuf by Ali, has always been of great interest both as a very old text and with regard to its linguistic features. It was with this work that the life of prophet Yousuf was written in Turkish for the first time. The work not only was a model for the later mesnevi poets, but also kept its popularity among people for many ages. This article examines the words used in the story

Anahtar Kelimeler

Ali, "The Story of Yusuf", word stock

Kaynakça

• ALMAZ, Djavad (1960), “Kıssa-i Yusuf Ali-Bulgaro-Tatarskiy Pamyatnik”, Trudı XXV Mejdunarodnogo Kongressa Vostokovedov III, Moskva: 382-388.
• ATALAY, Besim (1943), Divanü Lugat-it-Türk Dizini-Endeks, Ankara: TDK Yayınları.
• BODROGLİGETİ, A. (1966), “On The Prosody Of ‘Alī’s Qissa-i Yūsuf” Acta Orient. Hung. XIX: 79-97.
• BROCKELMANN, Carl (1917), сAlī’s Qissa’i Jūsuf, der Älteste Vorläufer der Osmanischen Literatur, Berlin.
• CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford.
• DOLU, Halide Cemil (1952), “Yūsuf Hikāyesi Hakkında Birkaç Söz ve Bazı Türkçe Nüshalar” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c. IV, İstanbul: 419-445.
• ERTAYLAN, İsmail Hikmet (1948), “Türk Dilinde Yazılan İlk Yusuf ve Züleyha” Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. III, İstanbul: 211-230.
• FAZİLOV, E. (1966), Starouzbekskiy yazık, Tom I, II, Taşkent.
• FLEİSCHER, H. O. (1831), Catalolus Codium Manuscriptorum Orientalium Bibliothecae Regiae Dresdenis, Leipzig.
• GİBB, E. J. W. (1900), A History of Ottoman Poetry, Vol. I, London.
• GRØNBECH, K. (1942), Komanisches Wörterbuch, Türkischer Wortindex Zu Codex Cumanicus, Kopenhagen.
• GRÜNBAUM, M. (1889), “Zu Jussuf und Suleicha” ZDMG, c. XLIII: 1-29.
• HACIYEVA, Z. T. (1987), „Sulu Fäginin ‚Yusif ve Züleyha’ Poemasında Gedim Türk Gatı”, El-yazmalar Hezinesinde, c. VIII, Bakü: 32-37.
• HILSCHER, Eberhard (1956), “Der Biblische Joseph in orientalischen Literaturwerken”, Mitteilungen des Instituts für Orientforschung, Bd. IV, Berlin.
• HİSAMOV, N. Ş. (1979), Poema “Kıssa-i Yusuf” Kulсali, analiz istoçikov syujeta i avtorskogo tvorççetva, Moskova.
• ------------, (2001), Syujet Yusufa Zuleyhi v tyurko-tatarskoy poezii XIII-XV vv. (Problema versiy), Kazan’.
• HOUTSMA, M. Th. (1889), “Ein alttürkisches Gedicht”, ZDMG, c. XLIII: 69-98.
• KOL GALI (1983), Kıssai Yosıf, (Haz. N. Ş. Hisamov), Kazan.
• MERHAN, Aziz (2003), Die Vogelgespraeche Gülşehris und die Anfaenge der türkischen Literatur, Göttingen.
• NÄF, Heinrich (1923), Syrische Joseph-Gedichte, Zürich.
• PERTSCH, W. (1889), Verzeichniss der türkischen Handschriften der Königlichen Bibliothek zu Berlin, Berlin.
• PRİEBATSCH, Hans (1937), Die Josephgeschichte in der Weltliteratur, Eine legenden- geschichtliche Studie, Breslau.
• SAMOİLOWİÇ, A. (1941), “Orta Asya Edebi Dili Tarihine Dair”, (Çev. Abdülkadir İnan), Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları 1940-1941, İstanbul.
• SCHLECHTA-WSSHERD, O. (1889), ‘Jussuf und Suleiche Romantisches Heldengedicht von Firdussi, (Çev. O. Schlechta-Wssherd), Viyana.
• ŞEYH MUHSIN FĀNĪ (1920), Mahdum Kulı Dīvānı, İstanbul .
• TAGIRDJANOV, A. T. (1970), “Vliyanie poemı Firdousi “Yusuf i Zulayha” na “Kissa-i Yusuf” сAli i “Yusuf i Zulayha” Şayyad Hamzı”, Palestinskiy sbornik 21 (84), Leningrad: 46-61.
• TENİŞEV, E. R. (1987), “O Yazıke Poemı Kul Gali «Kıssa-i yusuf»”, Poet-gumanist Kul Gali, Kazan’.
• WEST, Steven L. (1983), “The Qissa-i Yūsuf of сAlī: The First Story of Joseph in Turkic Islamic Literature”, Acta Orientalia A. S. Hung. XXXVII: 69-84.
• XİSAMOV, N. (1997), Qol Ğali Qıyssai Yosıf, Qazan.
• YAMAN, Hakan (2005), Die Yusuf-Legende Nach Dresdener Handschrift, Georg-August Üniversitesi Almanya, (Yayınlanmamış Doktora Tezi)
• ZEYNALOF, F. (1985), “Ali’nin Kıssa-yı Yūsuf’u” (Aktaran S. Çağın), Kardaş Edebiyatlar, Sayı 9, Erzurum: 42-45.