Türkçedeki Çocuk Sözü Gerçekten ‚Domuz Yavrusu’ Mu Demek?

Yıl 2008, Sayı: 15, 3 - 7, 01.01.2008

Milan Adamovıć

Öz

Yaygın görüşe göre çocuk sözcüğü ‘domuz yavrusu’ anlamıyla ortaya çıkmış, zamanla ikinci anlamı olan ‘çocuk’ öne çıkarak diğer anlamı unutulmuştur. Sözcüğün kökenini araştıranlar kök sözcük hususunda fikir birliğinde olup anlam kaymasından söz etmektedirler. Oysa bugün kullandığımız çocuk sözcüğü Anadolu ağızlarında da görülen çağa sözü ile cuk küçültme ekinin kaynaşması sonucunda ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Türkçe, etimoloji, çocuk sözlük biriminin kökeni

Does the Turkish Word ‘Çocuk’ Really Mean ‘Piglet’?

Öz

According to the widely accepted view, the word ‘çocuk’ first appeared with the meaning ‘piglet’, and in time, it acquired its second meaning ‘child’, which then became more dominant. Those who have studied the origins of the word have reached an agreement on its early meaning, and explained the process of meaning change as an example of semantic shift. On the other hand, the word ‘çocuk’, which we use today and appears also in regional Anatolian dialects, has emerged as a result of the contraction of the word ‘çağa’ with the addition of the diminutive suffix -cuk

Anahtar Kelimeler

Turkish, etymology, etymology of the lexeme ‘çocuk’

Kaynakça

• ALEXANDRIDIS, D. (1812) Lexikon tourkikograikikon, Vienna.
• BRANDS, Horst Wilfrid (1973) Studien zum Wortbestand der Turksprachen, Leiden.
• BUDAGOV, Lazar (1869) Sravnitel’nyj slovar’ turecko-tatarskich narečij, Bd. 1, St. Petersburg.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1940) Anadolu Dialektolojisi Üzerine Malzeme, 1, İstanbul.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1943) Anadolu Ağızlarından Toplamalar, İstanbul.
• CAFEROĞLU, Ahmet (1947) „Küçük, çocuk, enik kelimelerinin morfolojik ve semantik değişmelerine dair“, Türk Dili Belleten. Seri III, Nr. 10-11: 6-12.
• Derleme (1939) = Türkiyede Halk Ağzından Söz Derleme Dergisi, 1, İstanbul.
• Derleme (1968) = Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü, 3, Ankara.
• EREN, Hasan (1999) Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara.
• KERESTEDJIAN, Bedros (1891) Materiaux pour un dictionnaire étimologique de langue turque, Constantinople.
• MENGES, Karl Heinrich (1984) „Das Problem der ‚gelehrten Volksetymologie’“, Die slawischen Sprachen, Bd. 6, München.
• MENINSKI, Franciszek Mesgnien (1680) Thesaurus linguarum orientalium, Bd. 1, Wien.
• RÄSÄNEN, Martti (1969) Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki.
• TIETZE, Andreas (2002) Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugati, 1, İstanbul-Wien.
• VÁMBÉRY, Hermann (1867) Ćagataische Sprachstudien, Leipzig