Moğolistan’daki Runik Yazıtlar

Yıl 2010, Sayı: 20, 67 - 81, 01.06.2010

Azzaya Badam

Öz

Bu çalışmada Moğolistan’da bulunan Runik harfli yazıtların listesi, bulundukları yerler ve satır sayıları verilmiştir. Ayrıca, Runik harfli yazıtlar üzerine çalışacaklar için, bu yazıtlarla ilgili yapılmış yayınların bibliyografyası da eklenmiştir

Anahtar Kelimeler

Moğolistan, Runik, Yazıt, Yeni yazıtlar

Runic Inscriptions in Mongolia

Öz

This study provides a list of the runic inscriptions found in Mongolia, their places and the number of verses. Besides, a useful bibliography is given for those who might work on the runic inscriptions

Anahtar Kelimeler

Mongolia, runic, inscription, new inscriptions

Kaynakça

• 1. Аззаяа.Б, Тайхар чулууны руни бичээс, -Acta Historica, Tom.VIII, fasc. 9, УБ., 2007.
• 2. Айдаров Г, Язык Орхонских памятников древнетюркской письменности VIII века, Алма-Ата, 1971.
• 3. Айдаров Г, Язык Орхонского памятника Бильге-кагана, Алма-Ата, 1966.
• 4. Амар А, Монголын товч түүх, Улаанбаатар, 1989.
• 5. Амартүвшин Ч, Баттулга Ц, Ханангийн бууцны бичээс, -Археологийн судлал, Tom XII, fasc.3, Улаанбаатар, 2005.
• 6. Базилхан Б, Эртний тюрк бичээстэй мутрын тэмдэг, - Шинжлэх Ухааны Академийн мэдээ, №1, Улаанбаатар, 1964.
• 7. Базылхан Б, Гурвалжин уулын түрэг бичээс, -Шинжлэх Ухааны Академийн мэдээ, №4, Улаанбаатар, 1969.
• 8. Базылхан Б, Күл-тегиний хөшөөний бичээсийн монгол орчуулга, -Хэл зохиол, XVI боть, 1-19 дэвтэр, Улаанбаатар, 1987.
• 9. Базылхан Б, Күл-тегиний хөшөөний мэлхий чулууны түрэг бичээс, -Хэл зохиол, tom VI, fasc 11, Улаанбаатар, 1969.
• 10. Базылхан Б, Өвөр дөрөлжийн түрэг бичээс, -ШУА-ийн мэдээ, №1, Улаанбаатар, 1969.
• 11. Базылхан Б, Тоньюкукийн түрэг руни бичээс, -Bulletin The IAMS News Information on Mongol Studies, 1993 2(12), 1994 1(13), Улаанбаатар, 1994.
• 12. Базылхан Б, Тэрхийн түрэг бичээс, -Studia Mongolica, Tom.VIII (16), fasc.12, Улаанбаатар, 1980.
• 13. Базылхан Б, Хангидайн хадны түрэг бичээс,- Шинжлэх Ухааны Академийн мэдээ, №4
• 14. Улаанбаатар, 1968.
• 15. Баттулга Ц, Алтай нутаг дахи руни бичгийн дурсгалын судалгааны тойм, - Centre for Mongol Studies National University of Mongolia, Acta Mongolica, Volume 2 (208), Ulaanbaatar, 2003.
• 16. Баттулга Ц, Ар Ханангийн бичээсийг дахин нягтлах нь, -Монголын түүхийн сурвалж судлал: Өнөөгийн байдал, судалгааны зарим асуудал, -МУ Боловсролын Их Сургууль, Түүхийн тэнхим, Улаанбаатар, 2004.
• 17. Баттулга Ц, Бага Ойгорын эртний түрэг бичээс, - Алтан аргамжаа (Altan Argamj), Vol. 2, 2/1998, МУИС, Олон улсын харилцааны дээд сургууль, Улаанбаатар, 1998.
• 18. Баттулга Ц, Бөмбөгөрийн бичээс, -Acta Mongolica, - Centre for Mongol Studies National University of Mongolia, Acta Mongolica, Vol.4 (236), Ulaanbaatar, 2005
• 19. Баттулга Ц, Гурванмандалын бичээсийг дахин нягтлах нь, -Археологийн судлал, Tom.XII, fasc.6, Улаанбаатар, 2005
• 20. Баттулга Ц, Дэл уулын IV бичээс, -Эрдэм шинжилгээний бичиг, МУИС, Монгол судлалын сургууль, Боть XIY (151), V дэвтэр, Улаанбаатар, 1999.
• 21. Баттулга Ц, Дэл уулын Баруун билүүний II, III бичээс, - Археологийн судлал, Tom. XVIII, fasc.1-16, Улаанбаатар, 1998.
• 22. Баттулга Ц, Дэл уулын нэгдүгээр бичээсийг дахин нягтлах нь, - Эрдэм шинжилгээний бичиг, МУИС, Монгол хэл, соѐлын сургууль, Боть XXII (227), Улаанбаатар, 2004.
• 23. Баттулга Ц, Зүрх уулын бичээс, - Эрдэм шинжилгээний бичиг, боть VII, дэвтэр 6, МУИС, Монгол судлалын дээд сургууль, Улаанбаатар, 1998.
• 24. Баттулга Ц, Их бичигтийн бичээс, - МУИС, Монгол судлалын сургууль, Эрдэм шинжилгээний бичиг, боть 10 (122), Улаанбаатар, 1997.
• 25. Баттулга Ц, Монгол Солонгосын эрдэмтдийн хамтарсан “Дэл уулын дурсгалын судалгаа”-ны урьдчилсан дүнгээс, -Монгол Солонгосын хамтарсан эрдэм шинжилгээний III хурал, Улаанбаатар, 2002.
• 26. Баттулга Ц, Монголын руни бичгийн бага дурсгалууд, Тэргүүн дэвтэр, - Corpus Scriptorum, Centre for Turkic Studies, National University of Mongolia, Улаанбаатар, 2005.
• 27. Баттулга Ц, Монголын руни бичгийн дурсгалыг судлах тухайд, - Түүхийн хавсрага ухаан, МУИС, Нийгмийн шинжлэх ухааны сургууль, Түүхийн тэнхим, Улаанбаатар, 2003.
• 28. Баттулга Ц, Олон нуурын түрэг бичээс, -МУИС, Монгол судлалын дээд сургууль, Эрдэм шинжилгээний бичиг, Боть XIII (139), дэвтэр 3, Улаанбаатар, 1995.
• 29. Баттулга Ц, Төмөр Цоргын бичээс, -МУИС, Монгол судлалын дээд сургууль, Эрдэм шинжилгээний бичиг, Боть IX (126), IV дэвтэр, 1997.
• 30. Баттулга Ц, Туньюкукийн гэрэлт хөшөөний судалгаа, -Түүхийн сэтгүүл, Ephemeris Historiae, Academia Doctrinae Mongoli, Tom.IV, fasc.1-23, Улаанбаатар, 2003.
• 31. Баттулга Ц, Тэвшийн бичээсийг дахин нягтлах нь, -Mongolian Journal of Anthropology, Archaeology and Ethnology, The official Journal of National University of Mongolia, Volume 1 No.1(242), Ulaanbaatar, 2005.
• 32. Баттулга Ц, Ханангийн бууцны бичээс, -МУИС, Монгол, хэл, соѐлын сургууль, Монгол судлал эрдэм шинжилгээний б
• 33. Баттулга Ц, Хар Магнайн эртний түрэг бичээс, -Археологийн судлал, Tom.XIX, fasc.11, Улаанбаатар, 1999.
• 34. Баттулга Ц, Шавар ваар дээрх руни бичээс, -Монгол судлалын эрдэм шинжилгээний бичиг, МУИС, Монгол хэл, соѐлын сургууль, БотьXX (194), XXIII дэвтэр, Улаанбаатар, 2003.
• 35. Баттулга Ц, Эрээн Харганатын түрэг бичээс, - Археологийн судлал,Tom.XV, fasc.10, Улаанбаатар, 1995.
• 36. Баттулга Ц, Эрээн Харганатын түрэг бичээсийг дахин нягтлах нь, -The Korean Association for Mongol Studies. Mongolian Studies: 10, Seoul, 2000.
• 37. Баттулга Ц, Шаахарын эртний бичээс, -МУИС, Монгол хэл, соѐлын сургууль, Монгол судлал эрдэм шинжилгээний бичиг, Боть XXY(248), Улаанбаатар, 2005, 36-41 дүгээр тал.
• 38. Баттулга Ц, “Алтан хад”-ны бичээс, -Centre for Mongol Studies, National University of Mongolia, Acta Mongolica, Volume. 5 (246), Улаанбаатар, 2005, 141- 144 дугаар тал.
• 39. Баттулга Ц, Алтан хадны бичээс (урьдчилсан судалгаа), -Mongolian Journal of Anthropology, Archaeology and Ethnology, Official Journal of the National University of Mongolia, Volume 2 No 1.(254), January 2006, 53-59 дугаар тал.
• 40. Battulga Ts, The inscription of Bumbugur, -Монгол судлал эрдэм шинжилгээний бичиг, МУИС, Монгол хэл, соѐлын сургууль, Боть XXVI (226), Улаанбаатар, 2006, 26-30 дугаар тал.
• 41. Баттулга Ц, Сүхбаатар Д, Дэл уулын Жиримийн худгийн бичээс, -МУИС, Нийгмийн шинжлэх ухааны сургууль, Эрдэм шинжилгээний бичиг, Түүх V, № 262 (33), Улаанбаатар, 2006, 15-18 дугаар тал.
• 42. Баттулга Ц, Төрбат Ц, Баярхүү Н, Идэрхангай Т, Тэхтийн голын руни бичээс, - МУБИС, Acta Historica, tom.YII, fasc.1, УБ., 2006, 5-9 дугаар тал.
• 43. Баттулга Ц, Хангидайн хадны бичээсийг дахин нягтлах нь, -МУБИС, Acta Historica, tom.YII, fasc.2, УБ., 2006, 10-15 дугаар тал
• 44. Баттулга Ц, Гэрэлмаа Н, Рашаан хадны түрэг бичээсийн тухай дахин өгүүлэх нь, -МУБИС, Acta Historica, tom.YIII, fasc.8, УБ., 2007, 65-67 дугаар тал.
• 45. Баттулга Ц, Гэрэлмаа Н, Долоогойдойн гэрэлт хөшөөний бичээс, -Монгол судлал: МУИС, МХСС, Эрдэм шинжилгээний бичиг, Tom. XXVII(285), Fasc. XXXIII, УБ., 2007, 262-267 дугаар тал.
• 46. Баттулга Ц, Далан уулын бичээс, -Mongolian journal of Anthropology, Archaeology and Ethnology, Vol. 3, №1(287): 87-89 (2007).
• 47. Баттулга Ц, Гэрэлмаа Н, Цэнхэрмандалын бичээс, -Mongolian journal of Anthropology, Archaeology and Ethnology, Vol. 3, №1(287): 139-143 (2007).
• 48. Баттулга Ц, Очир А, Нумын ясан наалт дээрх бичээс, -Mongolian journal of Anthropology, Archaeology and Ethnology, Vol. 3, №1(287): 223-225 (2007).
• 49. Баттулга Ц, Бигэрийн эртний бичээсүүд, -Хэл зохиол судлал, Tom.1(33), fasc.8, УБ., 2008, тал. 71-82
• 50. Баттулга Ц, Шивээт хайрханы эртний бичээс, -Монгол судлал, МУИС, МХСС, ЭШБ, Боть. XXVIII(294), УБ., 2008, тал. 194-197
• 51. Баттулга Ц, Цахирын бичээс, -Монгол судлал, МУИС, МХСС, ЭШБ, Боть. XXIХ (300), УБ., 2008, тал. 259-265.
• 52. Баяр Д, Баруун Монголд шинээр илэрсэн эртний бичгийн дурсгалууд, -ШУА-ийн мэдээ, № 6, Улаанбаатар, 1990.
• 53. Баяр Д, Мөнхтулга Р, Хүрэлсүх С, Олон нуурын хөндийн дурсгал, -ШУА-ийн мэдээ, №2, Улаанбаатар 2008, тал. 108-118 ичиг, Боть XXIV (243), Улаанбаатар, 2005.
• 54. Баярхүү Н, Шавар тоосгон дээрх бичээсийн тухай, -Mongolian journal of Anthropology, Archaeology and Ethnology, Vol. 3, №1(287), December (2007) : 201- 205
• 55. Баярхүү Н, Ямаан усны хавцлын Ханан хаднаас шинээр илрүүлсэн бичээсүүд, - Оюуны хэлхээ, Боть II (04), Улаанбаатар, 2009, тал. 40-49.
• 56. Болд Л, БНМАУ-д эртний түрэг бичгийн дурсгалыг судалсан байдал, -ШУА-ийн мэдээ, Улаанбаатар, 1986, №3
• 57. Болд Л, БНМАУ-ын нутаг дахь хадны бичээс, Улаанбаатар, 1990.
• 58. Болд Л, Бямбаа Р, Гурван Мандалын түрэг бичээс, - Дорно дахины судлалын асуудал, №1 (18), Улаанбаатар, 1988.
• 59. Болд Л, Орхон бичгийн дурсгал II, Улаанбаатар, 2000.
• 60. Болд Л, Орюк хадны түрэг бичээс (урьдчилсан тайлан), -Дорно дахины судлалын асуудал, №2 (17), Улаанбаатар, 1987.
• 61. Болд Л, Шинээр олдсон түрэг бичээс, - Хэл зохиол, 16-р боть, 1-19 дэвтэр, Улаанбаатар, 1987.
• 62. Болдбаатар Ю, Дэл уулын нэгдүгээр бичээс, -Mongolica Vol.10(31), Улаанбаатар, 2000.
• 63. Болдбаатар Ю, Хар балгасын I руни бичээсийг уншиж тайлах оролдлого, - Монгол хэл шинжлэл,Tom.III (XXV), fasc.1-13, Улаанбаатар, 1997.
• 64. Болдбаатар Ю, Шаахарын түрэг бичээс, -Altaica I, Улаанбаатар, 2001.
• 65. Вандуй Э, Увсын Хар Усны гэрэлт хөшөө, -Шинжлэх ухаан, техник, №3, Улаанбаатар,1958.
• 66. Васильев Д.Д, Графические особенности памятников Хойто- Тамира, - Вопросы восточного литературоведения и текстологии, Москва, 1975.
• 67. Васильев Д.Д, Графический фонд памятников тюркской рунической письменности азиатского ареала, Москва, 1983.
• 68. Войтов В.Е, Онгинский памятник. Проблемы культуроведческой интерпретации, -Советская Тюркология, №3, Москва, 1989.
• 69. Вяткина К.В, Кэнтэйская руническая надпись, -Филология и история Монгольских народов (Памяти академика Б.Я.Владимирцова), Москва, 1958.
• 70. Далай Ч, Монголчуудын бичиг үсгийн түүхийн зарим асуудал, -Шинжлэх Ухааны Академийн мэдээ, № 3, Улаанбаатар, 1961.
• 71. Доржсүрэн Ц, 1956-1957 онд Архангай аймагт археологийн шинжилгээ хийсэн тухай, Улаанбаатар, 1958.
• 72. Доржсүрэн Ц, Долоогодойн булш ба түүний хөшөө, -Шинжлэх ухаан, техник, № 5/6, Улаанбаатар, 1957.
• 73. Доржсүрэн Ц, Шивээт Улаан гэдэг юу вэ?, -Шинжлэх Ухаан, Техник, Улаанбаатар, 1957, №1.
• 74. Каржаубай С, Надпись на скале Арханана,- Хэл зохиол судлал, Tom.XIV, fasc.15, Улаанбаатар, 1980.
• 75. Каржаубай С, Первый памятник Ель-Етмиш Бильге кагана (Тэсинская стела), - Объединенный каганат тюрков в 745-760 годах (по материалам рунических надписей), Астана, 2002.
• 76. Кляшторный С. Г, История Центральной Азии и памятники рунического письма, -Серия “АЗИАТИКА”, Санктпетербург, 2003.
• 77. Кляшторный С.Г, Древнетюркская надпись на каменном изваянии из Чойрэна, - Страны и народы Востока, Вып.22, Кн.2, Москва, 1980.
• 78. Кляшторный С.Г, Древнетюркские рунические памятники как источник по истории средней Азии, Москва, 1964.
• 79. Кляшторный С.Г, Историко-культурное значение Суджинской надписи, - Проблемы Востоковедения, №5, Москва, 1959.
• 80. Кляшторный С.Г, К вопросу о подлинности древнетюркской надписи с именем Чингиз- хана, -Проблемы Востоковедения, № 1, Москва, 1960.
• 81. Кляшторный С.Г, К историографической оценке Уланкомской надписи, - Эпиграфика Востока, Том.XIV, Москва, 1961.
• 82. Кляшторный С.Г, Лившиц В. А, Сэврэйский камень, -Советская тюрклогия, №3, Баку, 1971.
• 83. Кляшторный С.Г, Монета с рунической надписью из Монголии, - Тюркологический сборник 1972, Москва, 1973.
• 84. Кляшторный С.Г, Наскальные рунические надписи Монголии, - Тюркологический сборник 1977, Москва, 1978.
• 85. Кляшторный С.Г, Новые эпиграфические работы в Монголии, -История и культура Центральной Азии, Москва, 1983.
• 86. Кляшторный С.Г, Руническая надпись из Восточной Гоби, -Studia Turcica, Budapest, 1971.
• 87. Кляшторный С.Г, Руническая надпись на каменном изваянии из Чойра, - Проблемы Востоковедения, №5, Москва, 1969.
• 88. Кляшторный С.Г, Терхинская надпись (предварительная публикация), - Советская тюркология, №3, Баку, 1980.
• 89. Кляшторный С.Г, Тэсинская стела (Предварительная публикация),-Советская тюркология, №6, Баку, 1983.
• 90. Кубарев В.Д, “Магеллан” открывет Алтай, -Рабочая трибуна, 1 апреля, 1994 г, №6 (3605).
• 91. Лувсанбалдан Х, Өчүүхэн түрэг бичээс, -ШУА-ийн мэдээ, №4, Улаанбаатар, 1962.
• 92. Лувсандэндэв А, Шинээр олдсон тюрк бичээсийн тухай, Улаанбаатар, 1956.
• 93. Малов С.Е, Памятники древнетюркской письменности Монголии и Киргизии, Москва -Ленинград, 1959.
• 94. Малов С.Е, Енисейская письменность тюрков, Москва-Ленинград,1952.
• 95. Малов С.Е, Новые памятники с турецкими рунами, -Язык и мышление, Том.VIXII, Ленинград, 1936.
• 96. Малов С.Е, Памятники древнетюркской письменности (Тексты и исследования), Москва-Ленинград,1951.
• 97. Мелиоранский П.М, Памятник в честь Кюль-тегина, -Записки Восточного отделения Русского Географического общества, Tom.XII, Санктпетербург, 1899.
• 98. Монгол нутаг дахь түүх соёлын дурсгал (сэдэвчилсэн лавлах), Улаанбаатар, 1999.
• 99. Наделяев В.М, Древнетюркская надпись из Ховд-сомона, МНР, -Бронзовый и железный век Сибири, Новосибирск, 1974.
• 100. Наделяев В.М, Насилов Д.М, Тенишев Э.Р, Щербак А.М, Древнетюркский словарь, Ленинград, 1969.
• 101. Намнандорж О, Арван өдрийн шинжилгээний аялал, - ШУА-ийн мэдээ, №5, Улаанбаатар, 1966.
• 102. Пэрлээ Х, Дорнод Монголын эртний бичиг үсгийн дурсгалын зүйл (Археологийн тэмдэглэлээс), -ШУА-ийн мэдээ, №4, Улаанбаатар, 1974.
• 103. Пэрлээ Х, Карта рунических письмен на территории МНР, -Studia Museologica, Tom.I, fasc.1-8, Улаанбаатар, 1968.
• 104. Пэрлээ Х, Карта рунических письмен на территории МНР,- Эрдэм шинжилгээний өгүүллүүд (эмхэтгэл) II, Улаанбаатар, 2001.
• 105. Пэрлээ Х, Тайхир чулуу, - Studia Archaeologica,Tom.I, fasc.IV, Улаанбаатар, 1960.
• 106. Пэрлээ Х, Эрдэм шинжилгээний өгүүллүүд (эмхитгэл) I- II, Улаанбаатар, 2001.
• 107. Радлов В.В, Атлас древностей Монголии, -Труды Орхонской экспедиции, Вып.1- 4, Санктпетербург, 1892-1889.
• 108. Радлов В.В, Атласъ Древностей Монголiи, Изданный по порученiю Императорской Академiи наукъ, - Труды Орхонской Экспедицiи, Санктпетербургъ, 1892.
• 109. Радлов В.В, Опытъ словарь тюркских наречий. Том. I-IV, Санктпетербургъ.1893, 1899, 1905, 1911.
• 110. Радлов В.В, Предварительный отчет о результатах снаряженной с Высочайшего соизволения Императорской Академией Наук экспедиции для археологического исследования р.Орхона, -1892. Вып.1
• 111. Радлов В.В, Предварительный отчет о результатах экспедиции для археологического исследования бассейна р. Орхона, - Сборник трудов Орхонской экспедиции I, Санкт-Петербург, 1892.
• 112. Радловъ В.В, Мелиоранский П.М, Древнетюркские памятники в Кошо-Цайдаме, - Сборник трудов Орхонской экспедиции , Вып.IV, Санктпетербургъ, 1897.
• 113. Рамстедт Г.И, Как был найден Селенгинский камень, -Труды Троицкосавско Хяхтинского отделения Императорского Русского Географического общества , Том IV, Вып.1, Санктпетербург, 1912.
• 114. Рамстедт Г.И, Перевод надписи Селенгинского камня, -Труды ТроицкосавскоКяхтинского отделения Императорского Русского Геогрфического общества, Том XV, Вып.1, Санкт-Петербург, 1914.
• 115. Ринчен Б, Германы эрдэмтэн Хэйништэй хамт Улиастай, Ховдоор явсан тайлан, ХН.21б, 2 гар зураг, -Шинжлэх Ухааны Академийн Археологийн хүрээлэнгийн гар бичмэлийн сан хөмрөг.
• 116. Самойлович А.Н, Новые тюркские руны из Монголии, -Известия Академии наук СССР, Отделение общественных наук, № 8, Москва, 1934.
• 117. Санжмятав Т, Монголын хадны зураг, Улаанбаатар, 1995.
• 118. Сэр-Оджав Н, БНМАУ-д түрэг бичээсийн дурсгалыг судалж байгаа нь,- Les dessigns pictographiques et les inscriptions sur les rochers et sur les steles en Mongolie, Corpus Scriptorum Mongolorum,Tom.XVI, Fasc 1, Улаанбаатар (Oulanbator), 1968.
• 119. Сэр-Оджав Н, Их Асгатын хөшөөт булш,- ШУА-ийн мэдээ, №1, Улаанбаатар, 1963.
• 120. Сэр-Оджав Н, Шинэ олдсон түүрэг бичээсийн тухай, -Studia Archeologica, Tom.I, fasc.7, Улаанбаатар, 1960.
• 121. Сэр-Оджав Н, Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, илтгэлийн эмхэтгэл, Улаанбаатар, 2003.
• 122. Тенишев Э.Р, Новгородова Э.А, Новые рунические надписи в горах Монгольского Алтая, -История и культура Центральной Азии, Москва, 1983.
• 123. Төрбат Ц, Баяр Д, Цэвээндорж, Баттулга Ц, Баярхүү Н, Идэрхангай Т, Жискар П.Х, Монгол Алтайн археологийн дурсгалууд-1, Улаанбаатар, 2009.
• 124. Төрбат Ц, Батсүх Д, Батбаяр Т, Баярхүү Н, Идэрхангай Т, Хадны оршуулга, - Археологийн судлал, Tom.VI, fasc.14, Улаанбаатар, 2008, тал.274-292.
• 125. Трыярски Э, Новые исследования по древнетюркским памятникам в Монголии и методология издания рунических надписей, -Олон улсын монголч эрдэмтний III их хурал, Том. II, Улаанбаатар, 1973.
• 126. Фэн Цзя-шэн, Руническая надпись из Восточной Монголии (Опыт расшифровки), -Советская этнография, №1, Москва, 1959.
• 127. Харжаубай С, Монгол нутгаас олдсон түрэг бичээсүүд, -Хэл зохиол,16-р боть, 1- 19 дэвтэр, Улаанбаатар, 1987.
• 128. Харжаубай С, Эртний гурван бичээс, -Studia Archaeologica, Tom. VII, fasc.10-18, Улаанбаатар, 1979.
• 129. Харжаубай С, Очир А, Тэсийн гэрэлт хөшөөний шинэ дурсгал, -Шинжлэх ухаан амьдрал, №3, Улаанбаатар, 1977.
• 130. Харжаубай С, Тэсийн гэрэлт хөшөө, -Хэл зохиол судлал,Tom.XIII, fasc.1-25, Улаанбаатар, 1979.
• 131. Хэйниш Э, 1928 онд Хантайшир, Улиастайд явсан тухай, ХН.20а, 1928, - Шинжлэх Ухааны Академийн Археологийн хүрээлэнгийн гар бичмэлийн сан хөмрөг.
• 132. Цэвээндорж Д, Баттулга Ц, Зүүн Оройн өвөлжөөний бичээс, -Археологийн судлал,Tom.XY, fasc.9, Улаанбаатар, 1999.
• 133. Шинэхүү М, Орхон-Сэлэнгийн руни бичгийн шинэ дурсгал, -Археологийн судлал, Tom.VIII, fasc I, Улаанбаатар, 1980.
• 134. Шинэхүү М, Бэгэрийн эртний түрэг бичээс, - Шинжлэх ухаан амьдрал, №1, Улаанбаатар, 1971.
• 135. Шинэхүү М, Даривын эртний түрэг бичээс, -Монголын эртний түүх-соѐлын зарим асуудал,Tom.V, fasc.3-13, Улаанбаатар, 1971.
• 136. Шинэхүү М, Орхон-Енисейн бичиг Монголын малын тамгатай холбогдох нь, - Монголын этнографийн асуудал, Studia Ethnographica, Instituti Historiae Academiae Scientiarum Republicae Populi Mongolici, Tom.V, fasc.I-9, Улаанбаатар, 1977.
• 137. Шинэхүү М, Памятник рунической письменности из Тариата, -Роль кочевых народов в цивилизации Центральной Азии, Улаанбаатар, 1974.
• 138. Шинэхүү М, Тариатын орхон бичгийн шинэ дурсгал, -Studia Archaeologica, Tom.VI, fasc.1, Улаанбаатар,1975.
• 139. Шинэхүү М, Тэсийн эртний түрэг бичээсийг дахин нягталсан нь, -Археологийн судлал,Tom.VII, fаsc.1-9, Улаанбаатар, 1977.
• 140. Шинэхүү М, Хангидайн хадны түрэг бичээсийг дахин нягталсан нь, -Хэл зохиол судлал,Tom.XIII, fasc.1-25, Улаанбаатар, 1979.
• 141. Шинэхүү М, Хутуг уулын эртний түрэг бичээс, -Шинжлэх Ухааны Академийн мэдээ, №4, Улаанбаатар, 1976.
• 142. Шинэхүү М, Цэнхэрмандалын эртний түрэг бичээсийг дахин уншсан нь, - Археологийн судлал,Tom.VII, fasc.1-9, Улаанбаатар, 1977.
• 143. Щербак А.М, Надпись на древнеуйгурском языке из Монголии, - Эпиграфика Востока, Том. XIV, Москва, 1961.
• 144. Эрдэнэбаатар Д, Монгол нутгаас олдсон эртний бичээсүүд, -Ил товчоо сонин, №9 (112), 3-р сар, 1994.
• 145. Battulga Ts, Moğolistan’da yeni bulunan Göktürk yazıtları, -Türk Dili AraĢtırmaları Yıllığı Belleten 2000, Ankara, 2001.
• 146. Cengiz Alyılmaz, Epigrapik belgelemeler ve yüzey araĢtırmaları,-Moğolistan’daki Türk Anıtları Projesi 2001 yılı çalıĢmaları (Work for the Project Turkish Monuments in Mongolia in year 2001), Türk ĠĢbirliği ve Kalkınma Ġdaresi BaĢbakanlığı, Ankara, 2003.
• 147. Clauson G, Some notes on the inscription of Tonuquq, -Studia Turcica, Budapest, 1971.
• 148. Clauson G, The Ongin inscription, -Journal of the Royal Asiatic Sosiety,Pt.3-4, 1957.
• 149. Clauson G,Tryjarsky E, The Inscription at Ikhe Khu-shotu, -Ročnik Orientalisticzny, Vol.XXXIV, Warszawa,1971.
• 150. Giraud R, L’inscription de Bain Tsokt’ Edition critique, Paris, 1961.
• 151. Gül, B, “Moğolistan Halk Cumhuriyetinde Türklük Bilimi”, ÇağdaĢ Türklük AraĢtırmaları Sempozyumu Bildirileri 2003, cilt 2, Ocak 2007..
• 152. Heikel A, Inscriptions de L’Orkhon recueillies par l’expédition ƒinnoise 1890, et publiées par la Société Finno-Ougrienne, Helsingfors, 1892.
• 153. Jacobson E, Kubarev V, Tseveendorj D, Misson Archéologique Francaise en Asie Centrale. Tom.V.6. Répertoire des Pétrogliphes d’asie Centrale Fascicul 6: Mongolie du Nord-Ouest Tsagaan salaa / Baga Oigor. Vol. I. texte et Figures, De Boccard, Paris, 2001.
• 154. Kljaštorniy S.G, Tes âbidesi (ilk neĢri), - Türk Kültürü AraĢtırmaları,Tom.XXIV, № 2, Ankara,1986.
• 155. Kljaštorniy S.G, The Terkhin inscription, - Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Tom. XXXVI, Fasc.1-3, Budapest, 1983.
• 156. Kljaštorniy S.G, The Tes Inscription of the Uighur Bögü Qaghan, - Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Budapest, 1985.
• 157. Kljaštornyj G, Tryjarski E, An Improved Edition of the Arkhanen Inscription, - Rocznik Orientalistyczny,Tom.XLVII, Warszawa, 1990.
• 158. Kotwicz W, Samoilowitch A, Le monument turc d’Ikhe-khuchotu en mongolie centrale, -Rocznik Orientalistyczny, Vol.XIII, Lwow, 1937.
• 159. Lubsangdendüp A, Über eine in der Mongolei neu entdeckte türkische Runeninschrift aus dem 13.Jh, - Ural-altaische Jahrbücher, Wiesbaden, 1960.
• 160. Orkun H.N, Eski Türk Yazıtalrı, Istabul, I-1936, II-1939, III-1940, IY-1941.
• 161. Radloff W, Die alttürkischen Inschriften der Mongolei, Band: 1, Enthält die Lieferungen 1-3, Otto Zeller Verlag ∙ Osnabrück, 1987.
• 162. Radloff W, Die alttürkischen Inschriften der Mongolei, Neue Folge: Grammatische Skizze der alttürkischen Inschriften, Neudruck der Ausgabe St.Petersburg 1897.
• 163. Radloff W, Атлас древностей Монголии, Труды Орхонской экспедиции, (Atlas der Alterthümer der Mongolei. Arbeiten der Orchon-Expedition),- Die alttürkischen Inschrift der Mongolei, St.Petersburg,1. Lieferung 1892; 2.Lieferung 1893; 3. Lieferung 1895; Neue Folge 1897; Zweite Folge 1899 (in 2 vols: Osnabrück 1987).
• 164. Radloff W, Das Denkmal am Ongin, -Die Alttürkischen Inschriften der Mongolei, St.Petersburg 1895; Osnabrück, 1987.
• 165. Radloff W, Die Alttürkischen inschriften der Mongolei, St.Peterburg, 1894 (Osnabrück, 1987).
• 166. Radloff W, Die alttürkischen Inschriften der Mongolei, Zweite Folge, Neudruck der Ausgabe St.Petersburg 1899 (W.Radloff, Die Inschrift des Tonjukuk, Fr.Hirth, Nachworte zur Inschrift des Tonjukuk, W.Barthold, Die alttürkischen Inschriften und die arabischen Quellen).
• 167. Radloff W, Die Inschrift von Iche-As’chete, -Die alttürkischen inschriften der Mongolei, Dritte Lieferung (Verbesserungen, Zusätze und Bemerkungen zu den Denkmälern von Koscho-Zaidam, die übrigen Denkmäler des Orchon-Beckens und die Denkmäler im Flugebiete des Jenissei) Neudruck der Ausgabe St.Petersburg, 1895, (Osnabrück, 1987).
• 168. Radloff W, Die Inschriften am Choito-Tamir, -Die alttürkischen inschriften der Mongolei, Dritte Lieferung (Verbesserungen, Zusätze und Bemerkungen zu den Denkmälern von Koscho-Zaidam, die übrigen Denkmäler des Orchon-Beckens und die Denkmäler im Flugebiete des Jenissei) Neudruck der Ausgabe St.Petersburg, 1895, (Osnabrück, 1987).
• 169. Radloff W, Verbesserungen, Zusätze und Erklärungen zu den Denkmälern von Koscho-Zaidam, -Die Alttürkischen Inschriften der Mongolei, St.Petersburg 1895, (Atlas der Alterthümer der Mongolei.Taf.XI, fig.11 und Taf.XXVI, fig.7); Osnabrück, 1987.
• 170. Radloff W, Vorläufiger Bericht über die Resultate der mit allerhöchster Genehmigung von der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften ausgerüsteten Expedition zur archäologischen Erforschung des Orchon-Beckens, Aus dem Russischen übersetzt von O. Haller, -Bulletin de l’Académie Impériale des Sciences de St. –Pétersbourg, 1894, N S III (XXXV) pp.353-398; Mélanges Asiatiques, X/2, 1892.
• 171. Ramstedt G.J, Granö J.G, und Aalto P, Materialien zu den alttürkiscen Insschriften der Mongolei, -Journal de la Société Finno-Ougrienne, Vol.LX, N 3, Helsinki, 1958. 172. René Giraud, L’inscription de Baïn Tsokto, Paris, 1961.
• 173. Rintchen, Les dessigns pictographiques et les inscriptions sur les rochers et sur les steles en Mongolie, -Corpus Scriptorum Mongolorum,Tom.XVI. fasc.1, Oulanbator, 1968.
• 174. Sertkaya O.F, Köl Tigin’in kitâbesinin dikilmesinin 1250. yıl dönümü dolayısı ile Moğolistan Halk Cumhuriyetindeki Köktürk harfli metinler üzerinde yapılan arkeolojik ve filolojik çalıĢmalara toplu bir bakıĢ, -Türk Kültürü, XXI/234, Ankara, 1982.
• 175. Sertkaya O.F, Cengiz Alyılmaz, Tsendiin Battulga, Moğolistan’daki Türk anıtları projesi albümü (Album of the Turkish monuments in Mongolia), -T.C.BaĢbakanlık, Türk ĠĢbirliği ve Kalkınma Ġdaresi BaĢkanlığı, Ankara, 2001.
• 176. Sertkaya O.F, Die Runen-Inschrift von Čoir, BahĢı Ögdisi Festschrift für Klaus Röhrborn anläβlich seines 60.Geburtstags, Sonderdruck, Türk Dilleri AraĢtırmaları Dizisi:21, Freiburg∙ Ġstanbul, 1998.
• 177. Sertkaya O.F, Fragmente in alttürkischer Runnenschrift aus den Turfan-Funde-Runen. Tamgas und Graffiti aus Aisen und Osteurope, Wiesbaden, 1985. 178. Sertkaya O.F, Göktürk harfli Çoyr Yazıtı, -Orkun, Türkçü Dergi, 5.sayı, Temmuz 1998.
• 179. Sertkaya O.F, Göktürk Tarihinin Meseleleri, Türk Kültürü AraĢtırma Enstitüsü, yayınları: 131, Seri:IV, Sayı: A.40, Ankara, 1995.
• 180. Sertkaya O.F, Göktürk yazıtları, -ORKUN, Mart, 1996.
• 181. Sertkaya O.F, Göktürk yazıtları, Orkun, Türkçe derği, 1.sayı, Mart 1998.
• 182. Sertkaya O.F, Harcavbay.S, Hoyto Tamır (Moğolistan)dan yeni yazıtlar (ön neĢir), - Türk Dili AraĢtırmaları Yıllığı Belleten 2000 , Ankara, 2001.
• 183. Sertkaya O.F, Köl Tigin ve Köl-Ġç-Çor kitabelerinde geçen Oplayu tegmek deyimi üzerine, Göktürk tarihinin meseleleri, Ankara, 1995.
• 184. Sertkaya O.F, Köl Tigin’in ölümünün 1250. yıl dönümü dolayısı ile Moğolistan Halk Cumhuriyetindeki Köktürk harfli metinler üzerinde yapılan arkeolojik ve filolojik çalıĢmalara toplu bir bakıĢ, -Türk Tarih Kurumu Belleten, XLVII/185 (Ocak 1983), Ankara, 1984.
• 185. Talat Tekin, A Grammer of Orkhun Turkic, Indiana University, Bloomington, 1968.
• 186. Talat Tekin, Kuzey Moğolistan’da yeni bir Uygur anıtı: Taryat (Terhin) kitabesi, - Türk Tarih Kurumu Belleten,Tom.XLVI, Sa.184, Ekim 1982, Ankara, 1983.
• 187. Talat Tekin, Nine Notes on the Tes Inscriptıon, - Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Budapest, 1988.
• 188. Talat Tekin, The Tariat (Terkhin) inscription, - Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, Tom. XXXVII (1-3), 1983.
• 189. Talat Tekin, Tunyukuk Yazıtı, Ankara, 1994.
• 190. Thomsen V, Études concernant l’interprétation des inscriptions turques de la Mongolie et de Sibérie, - Mémoires de la Société Finno-Ougrienne XXXVII, Helsinki, 1916.
• 191. Thomsen V, Inscriptions de l’Orkhon déchiffrées, -Mémoires de la Société FinnoOugrienne V, Helsinki, 1896.
• 192. Thomsen V, Étude concernant I'interprétation des inscriptions turques de la Mongolie et de la Sibérie, Journal de la Société Finno-Ougrienne, Helsinki, 1916.
• 193. Tryjarski E, Some Remarks on the Monument of the Orkhon Turks, -Türk Kültürü El Kitabı, Istanbul, 1972.
• 194. Tryjarski E, Aalto P, Two Old Turkic Monuments of Mongolia, -Mémoires de la Société Finno-Ougrienne, 1973.
• 195. Tryjarski E, Hamilton J.H, L’inscription torque runiforme de Khutuk-ula,-Journal Asiatique, Paris, 1975.
• 196. Tryjarski E. L’inscription runiforme d’Arkhanen, en Mongolie, -Ural- Altaische Jahrbücher, Tom. XXXVI, fasc.3-4 (1964), 1965.
• 197. Volker Rybatzki, Die Toñuquq-Inschrift, Studia uralo-altaica 40, Szeged, 1997.
• 198. モンゴル国現存遺跡 · 碑文調査研究報告· 中央ユーラシア学研究会 ·
• 1999年3月(Provisional report of researches on historical sites and inscriptions in Mongolia from 1996 to 1998. The Society of Central Eurasian Studies, edited by Takao Moriyasu and Ayudai Ochir, 1999)