Profesör Walter Björkman’ın Mirası

Yıl 2014, Sayı: 27, 137 - 154, 01.01.2014

éva á. Csató Lars Johanson Ünal Zal

Öz

Tarih boyunca İsveç’in Türk dünyası ile kurmuş olduǧu siyasi, sosyal, ekonomik vb. ilişkiler diǧer Avrupa ülkelerine göre daha olumlu bir seyir izlemiştir. Başlangıcı 17. yüzyıla kadar uzanan bu ilişkiler akademik bir ilgiyi de beraberinde getirmiştir. Uppsala Üniversitesi bu akademik ilginin olduǧu en önemli merkezdir. Türkoloji çalışmalarında bu kadar önemli bir yeri olan Uppsala Üniversitesinin, Carolina Rediviva Kütüphanesinde Osmanlı dönemine ait elyazması ve matbu eserlerden oluşan deǧerli bir koleksiyon bulunmaktadır. Hediye etme, satın alma, baǧışlama vb. şekillerde biraraya getirilmiş olan bu eserler içerisinde diǧer Türk dillerine ait çeşitli kitap, gazete vb. materyaller de mevcuttur Jarring 1977; Johanson 2008; Csató 2014; Zal 2013b Carolina Rediviva Kütüphanesinde bulunan yaklaşık 1500 kadar elyazması ve matbu kitap, çeşitli haritalar, İsveç ile Osmanlı İmparatorluǧu arasındaki ticari ve diplomatik ilişkileri gösteren resmi yazışma metinleri ve fermanlar ile defter şeklinde yaklaşık 500 kadar broşür Carl Johan Tornberg 1849 , Karl Vilhelm Zetterstéen 1900, 1930, 1935 , Oscar Löfgren 1974 , Bernard Lewin ve Oscar Löfgren 1992 , Ali Muhaddis 2012, 2013 ve Ünal Zal 2013c gibi araştırmacılar tarafından yapılan çeşitli katalog çalışmalarıyla kayıt altına alınmıştır. Bu kitap ve broşürler şimdiye kadar dijital ortama aktarılmamış, sadece fişlemeleri yapılmıştır Lewin& Löfgren 1992; 8-9; Björkman 1971: 298 . Bazı eserler ise sonradan kütüphaneye kazandırılmış olup henüz kayıt altına alınmamıştır. Yeni kayıt altına alınan bu eserlerden bir bölümü ise İsveçli-Alman Türkolog Walter Björkman’a ait olup, ölümünden sonra ailesi tarafından kütüphaneye hediye edilmiştir. Bu makalede, Uppsala Üniversitesi Carolina Rediviva Kütüphanesinde bulunan ve Walter Björkman’ın ailesi tarafından kütüphaneye hediye edilen Türkçe eserler ve içerikleri üzerinde durulacaktır

Anahtar Kelimeler

Walter Björkman, Uppsala Üniversitesi, Türkoloji

The Heritage Of Professor Walter Björkman

Öz

Throughout the history, political, social, economic relations established by Sweden with the Turkic world have followed a better route than those of the European countries. The relations dating back to the early 17th century brought about academic interest as well. Uppsala University is the most significant centre of this academic interest. Uppsala University that has such an important place in the works of Turcology keeps a collection of manuscripts and printed works of the Ottoman period in the Carolina Rediviva Library. These works, which were collected via the grants as presents, purchase and donation, consist of books, newspapers and materials belonging to other Turkic languages Jarring 1977; Johanson 2008; Csató 2014; Zal 2013b . An average number of 1500 manuscripts, printed books, various maps, commercial and official correspondence documents of diplomacy between Sweden and the Ottoman Empire as well as decrees, and about 500 brochures designed as notebooks that are all kept in the Carolina Rediviva Library were recorded as catalogues by researchers Carl Johan Tornberg 1849 , Karl Vilhelm Zetterstéen 1900, 1930, 1935 , Oscar Löfgren 1974 , Bernard Lewin ve Oscar Löfgren 1992 , Ali Muhaddis 2012, 2013 and Ünal Zal 2013c . These books and brochures have not yet been transferred into the digital media, but they were classified properly Lewin& Löfgren

Anahtar Kelimeler

Walter Björkman, Uppsala University, Turcology

Kaynakça

• BJÖRKMAN, Walther (1971). ”Mikrofilmsammlung in Uppsala”. Der Islam 47, 298.
• CSATÓ, Éva Á. (2014). “Uppsala Üniversitesi’nde Türkoloji Çalışmaları”, Bildiriler: Uluslararası Türkçenin Batılı Elçileri Sempozyumu (5-6 Kasım 2012 İstanbul), Ankara: Türk Dil Kurumu.
• ELİAÇIK, Muhittin (2010). “Fuzûlî'nin Sıhhat u Maraz'ında Ahlât-ı Erbaanın İşlenişi ve Bir Tıp Eseri Terceme-i Hulâsa-i Tıb İle Mukayesesi)”,Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 27, Konya: 131-147.
• JARRİNG, Gunnar (1977). “Tjurkologija v Švecii”. Sovetskaja tjurkologija 3: 94-102. Türkçesi: 1980. “İsveç’te Türkoloji araştırmaları”. Belleten 173: 125-136.
• ………….., (1997). Central Asian Turkic place-names: Lop Nor and Tarim area: an attempt at classification and explanation based on Sven Hedin’s diaries and published works. Stockholm: Sven Hedin Foundation, National Museum of Ethnography.
• JOHANSON, Lars (1997). “In Memoriam Walter Björkman (1996-1997)”. Orientalia Suecana, XLV-XLVI: 5-7.
• ………….., (2008). “Turkiska studier i stormaktstidens Sverige”. Csató, Éva Á. & Gren- Eklund, Gunilla & Sandgren, Folke (editörler) En resenär i svenska stormaktstidens språklandskap: Gustaf Peringer Lillieblad (1651-1710). 165-180.
• LEWIN, Bernhard & LÖFGREN, Oscar (1992). Catalogue of the Arabic manuscripts in the Hellmut Ritter Microfilm Collection of the Uppsala University Library. Including Later Accessions. Edited by Mikael Persenius. Preface by Tryggve Kronholm. (Acta Universitatis Upsaliensis) Uppsala: Almqvist & Wiksell.
• LÖFGREN, Oscar (1974). Katalog über die äthiopischen Handschriften in der Universitätsbibliothek Uppsala sowie Anhänge über äthiopische Handschriften in anderen Bibliotheken und in Privatbesitz in Schweden. (Acta bibliothecae r. universitatis upsaliensis 18.) Uppsala.
• MUHADDİS, Ali (2012). Fihrist-i kitāb'hā-yi khaṭṭī-i fārsī dar kitābkhānih-ʼi dānishgāh-i Uppsala. (Acta bibliothecae r. universitatis upsaliensis 45.) Uppsala: Uppsala University.
• ………….., (2013). A consice catalogue of the Persian manuscripts in Uppsala University Library. (Acta bibliothecae r. universitatis upsaliensis 47.) Uppsala: Uppsala University.
• ÖZEGE, M. Seyfettin (1971). Eski Harflerle Basılmış Türkçe Eserler Kataloğu, Cilt 1, İstanbul.
• SÜLKER, Kemal. (1982), “Nazım Hikmet’in Bilinmeyen Bir Manzum Romanı”, Bilim ve Sanat, Haziran 1982, sayı: 18.
• TORNBERG, C. G. (1849). Codices Arabici, persici et Turcici Bibliothecae Regiae Universitatis Upsaliensis, Lundae.
• ZAL, Ünal (2013a). “Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit Tarafından İsveç Kralı II. Oscar’a hediye edilen Türkçe elyazması eserler”. The international exhibition and scientific conference “Science, technology and innovative technologies in the prosperous epoch of the powerful state”, 12-14 Haziran, Aşgabat-Türkmenistan, Bildiri metni.
• ………….., (2013b). “Uppsala Üniversitesinde bulunan Türkçe eserler”, [Demir, Nurettin; Karakoç, Birsel; Menz, Astrid (editörler)], Türkoloji ve Dilbilim. Éva Á. Csató Armağanı, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara: 479-490.
• ………….., (2013c). Walther Björkman’ın mirasından kalan eserlerin kataloğu. Uppsala. (Yayınlanacak)
• ZETTERSTÉEN, Karl V. (1900). Verzeichnis der hebräischen und aramäischen Handschriften der Kgl. Universitätsbibliothek zu Uppsala. Lund.
• ………….., (1930). Die arabischen, persischen und türkischen Handschriften der Universitätsbibliothek zu Uppsala. [Acta bibliothecae r. universitatis upsaliensis 3.]. Uppsala: Almqvist & Wiksell.
• ………….., (1935). Die arabischen, persischen und türkischen Handschriften der Universitätsbibliothek zu Uppsala 2. Uppsala: Almqvist & Wiksell. .