Avrupa balkan lar ı, Türkçe bal yk ve Bunların Asıl Anlamları Sorunu

Yıl 2014, Sayı: 27, 155 - 159, 01.01.2014

Marek Stachowskı Mustafa Ağca

Öz

Türk dil biliminin Avrupalı çoğu öğrencisi, bir Türkçe kursuyla üniversite eğitimine başladıklarında, "balık" anlamında ilk olarak Türkçe balyk 'balık' sözcüğünü öğrenirler. Bu nedenle, onlara bir Eski Türkçe kursunda balyk'ın Eski Türkçede hem "duvar" hem de "şehir" anlamlarına geldiği söylendiğinde çok şaşırırlar. Öğrenci, aynı sözcükle "balık", "duvar" ve "şehir" gibi nasıl üç farklı anlamın ifade edildiğini güçlükle anlayabilir ve aklına hemen bu sözcüklerden en az birinin muhtemelen ya da kesinlikle bu öğrencinin bilmediği farklı bir dilden Eski Türkçeye alıntı olduğu düşüncesi gelir. Ayrıca, Türkçe bal "bal" ile sadece bir muhtemel fonetik bağlantı vardır, ancak bu çok da mantıklı görünmez.

Kaynakça

• ÈSTJa II = Sevortjan È. V. (1978), Ètimologičeskij slovaŕ tjurkskich jazykov (Obščetjurkskie i mežtjurkskie osnovy na bukvu «B»). Moskva.
• VEWT = Räsänen M. (1969), Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen. Helsinki.
• ANİKİN, A. E. (2003), Ètimologičeskij slovaŕ russkich zaimstvovanij v jazykach Sibiri. Novosibirsk.
• CLAUSON, G. (1972), An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish. Oxford.
• EREN, H. (1987), Balkan adının kökeni. – Türk dili 429. 113-124.
• KİSSLİNG, H. J. (1951), Baljemez. ‒ Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft 101. 333-340.
• SCHÖNİG, C. (2002), Anmerkungen zum b ~ m-Wandel in den modernen Türksprachen. – Hauenschild I. et al. (eds), Scripta ottomanica et res altaicae, 257- 275. Wiesbaden.
• SMOCZŃSKI, W. (2007), Słownik etymologiczny języka litewskiego, Wilno. STACHOWSKI, M. (2012), Ein neues Wörterbuch der türkischen Lehnwörter in Balkan- und Karpatensprachen und ukrainisch bánuš ‘Maisbrei.’ ‒ Studia Etymologica Cracoviensia 17(2012). 191-197.
• TOLSTOV, S. P. (1947), Goroda guzov. – Sovetskaja Ètnografija 1947/3. 71-75.
• de VAAN, M. (2008), Etymological dictionary of Latin and the other Italic languages. Leiden – Boston.