Mahtumkulu Divan as A Cultural Memory Space

Yıl 2017, Sayı: 34, 173 - 178, 01.06.2017

Nezir Temur

Öz

Cultural memory spaces are concrete indicators of inter-generational cultural continuity and evolvement through the ages. The remarkable works of artists, writers and poets who stand out in their own ages can also be considered as cultural memory spaces. The forms of behavior that collective consciousness produce against events and phenomena and the perspectives derived from the culture are reflected in these works by aestheticizing with cultural accumulation. This reflection mostly shows not literal but a figurative attribute. These kinds of works also carry out a cultural transfer by preserving the associations and meanings in the historical layer with basic elements of the social mind, current mental elements and discourse at various periods of history.In this framework, Mahtumkulu Firâkî's divan, which was an outstanding work of 18th century Turkmen literature and addressed beyond the centuries, is considered and examined as a cultural memory space

Anahtar Kelimeler

Mahtumkulu, cultural memory, social mind, cultural transfer

Bir Kültürel Bellek Mekânı Olarak Mahtumkulu Divanı

Öz

Kültürel bellek mekânları; toplumların çağlar, nesiller arası kültürel sürekliliğinin ve tekâmülünün somut göstergeleridir. İçinde bulundukları yüzyıla damgasını vuran sanatçıların, yazarların ve şairlerin eserleri de bu çerçevede kültürel bellek mekânları olarak değerlendirilebilir. Kolektif bilincin, olay ve olgulara karşı ürettiği davranış biçimleri ve kültür kaynaklı bakış açıları fikirle ve kültürel birikimle estetize edilerek bu eserlere yansır. Bu yansıma çoğu zaman doğrudan değil imgesel bir nitelik gösterir. Bu tür eserlerde tarihin çeşitli dönemlerindeki toplumsal zihniyete ait temel unsurlar, güncel olan bir zihnî unsur ve söylemle tarihî tabakadaki çağrışım ve anlamlarını koruyarak kültürel aktarımı gerçekleştirir. Bu çerçevede XVIII. yüzyıl Türkmen edebiyatının sembol ismi olan ve çağlar ötesine seslenen Mahtumkulu Firâkî’nin divanı, bir kültürel bellek mekânı olduğu düşüncesiyle incelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Mahtumkulu, kültürel bellek, toplumsal zihniyet, kültürel aktarım

Kaynakça

• AKTAŞ, Şerif, (2009), Şiir Tahlili /Teori-Uygulama, Ankara: Akçağ Yay.
• ASSMANN, Jan, (2001), Kültürel Bellek, (çev. Ayşe Tekin). İstanbul: Ayrıntı Yay.
• ASSMANN, Jan. Czaplıcka, John (1995). “Collective Memory and Cultural Identity”. New German Critique, No. 65, Cultural History/Cultural Studies: 125-133.
• AŞİROV, Tahir,Türkmen Şairi Mahtumkulu’nun Düşünce Yapısı ve Etkisi (http://bilgelerzirvesi.org/bildiri/pdf/drtahir-asirov.pdf indirilme tarihi 14.11.2017)
• ÇORUHLU, Yaşar (2002), Türk Mitolojisinin Ana Hatları, İstanbul: Kabalcı Yay.
• DAVİES, Philip (2009), Biblical History and Cultural Memory, University Of Sheffield England
• Mahtumkulu Divanı (Türkiye Türkçesi) (2014), (Edit. Abdurrahman GÜZEL), Eskişehir.
• GÜZEL, Abdurrahman vd. (2014), Mahtumkulu Kitabı, Ankara: TİKA Yay.
• METİN, Ali K. (2014), “Mekan ve Zaman Odağında Hafıza”, Türk Dili Özel Sayısı Mekan-Hafıza-Edebiyat, S.47, Ankara: TDK Yay.:1-128
• NARLI, Mehmet (2014), “Zaman Kaybolmaz Mekanlaşarak Yaşamak”, Türk Dili Özel Sayısı Mekan-Hafıza-Edebiyat, S.47, Ankara: TDK Yay.:1-128
• OLİCK, Jeffrey K., (2014), “Kolektif Bellek: İki Farklı Kültür”, (Çev. Meral Güneşdoğmuş), Moment Dergi, 1(2):175-211.