Deli Dumrul Hikâyesine Yeni Yaklaşımlar

Yıl 2018, Sayı: 36, 159 - 166, 01.06.2018

Kürşat Öncül

Öz

Dede Korkut Hikâyeleri’ne yönelik çalışmaların sayısı her geçen gün artmakla birlikte metne yönelik bakış açılarının temel anlamda tarihsel ve halkbilimsel metotlar üzerinden gerçekleştiği görülmektedir. Bu çalışma, metnin bir tarih metni olmadığı gerçeğinden hareketle halkbiliminden ancak metni oluşturan bağlamın tarihi gerçekliklerden uzak tutulamayacağı perspektifinden hareketle de tarihi verilerden yararlanılarak yorumlanmaya çalışılmıştır. Belirtilen kapsam çerçevesinde, Türk kültür tarihi açısından en önemli eser kabul edilen Dede Korkut Hikâyelerine yönelik çalışmalarda tek yönlü bakış açıları nedeniyle doğan/doğacak statikselleşmenin önüne geçmek ve konuya yeni bir soluk, tartışma getirmek hedefiyle Deli Dumrul hikâyesindeki bazı motifler farklı bir bakış açısıyla ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Deli Dumrul Hikâyesi, Dede Korkut Hikâyeleri, Destan

New Approaches To The Story “Deli Dumrul”

Öz

Besides the fact that the number of studies on Dede Qorqut Stories, it is seen that text oriented points of views are basically carried out according to historical and folkloric methods. This paper is interpreted in the light of historical data, on the basis of the fact that the text is not a historical text, but the context forming the text can not be isolated from folklore. Within this framework, some motives in Deli Dumrul story is examined in order to prevent static and single point of view, and to put forward a new discussion about this matter

Anahtar Kelimeler

Deli Dumrul Story, Dede Korkut Stories, Epic

Kaynakça

• AÇA, Mustafa, (2011), “Altay Türklerinin Destanlarındaki Ölüm Teması Üzerine Bazı Tespitler”, Bilig, Güz, Sayı 59: 1-20.
• ATNUR, Gülhan (2013), “Türklerde Kadın Kahramanlık Destanları”, Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset Ve Kültür Dergisi, Yıl:4, Sayı: 20, Mart – Nisan: 143-154.
• CANDAN, Feyza, (2007), Emevîler Dönemi İhtida Olayları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi Ve Sanatları Ana Bilim Dalı İslâm Tarihi Bilim Dalı, Konya.
• DÖNMEZ, Süleyman, (2018), “Dede Korkut Kitabı Bağlamında Eski Türklerdeki Hanım Anlayışı”, Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1: 11-30.
• DURANLI, Muvaffak, (2015), “Deli Dumrul Anlatmasında Ötenazi Kalıntısı”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15/2, Kış-Winter: 43-48.
• DUYMAZ, Ali, (2015), “Meşruiyet Kaygısı”nın Edebiyata Yansıyışı ve Bir Örnek: Dede Korkut Kitabının Mukaddimesi”, Gelenekten Geleceğe Türk Edebiyatı, 2. Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı Bildirileri 15-17 Nisan 2015, İstanbul: Elginkan Vakfı Yay.: 399-411.
• EKİCİ, Metin, (2000), “Dede Korkut Kitabında Kadın Tipleri”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni, Ankara: AKM Yay.: 123-138.
• ERCiLASUN, Ahmet B. (2002), “Salur Kazan Kimdir?”, Milli Folklor Dergisi, Yıl: 14 Sayı: 56: 22-33.
• ERGİN, Muharrem, (1989), Dede Korkut Kitabı, Giriş-Metin-Faksimile, Ankara: TTK Basımevi.
• GENÇOĞLU, Gencer (2017), “Dede Korkut’ta Aile Kavramının Sosyal Genetiği Üzerine”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, Cilt IV, Sayı XII: 120-145.
• GÜNGÖR, Recep Şükrü, (2016), “Dede Korkut Hikâyelerinde İslamî Unsurlar”, Hikmet Akademik Edebiyat Dergisi, Prof. Dr. Mine MENGİ Özel Sayısı, Yıl 2, Sayı 5: 314-335.
• KARA, Seyfullah, (2002), Anadolu Selçuklularında Din ve Din Kurumları, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• KIRBAŞOĞLU, Latife Kılıç (2013), “Başlangıçtan Günümüze Türklerde Kadın ve Kadın Eğitimi”, Düşünce Dünyasında Türkiz Siyaset Ve Kültür Dergisi, Yıl:4, Sayı: 20: 121- 142
• SERDAR, Murat, (2018), “Dede Korkut Hikâyeleri’nde Türk-İslam İnanışlarının İtikādî Göstergeleri”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi CUID, June 2018, 22 (1): 489-513.
• SİNA, Ayşen, (2004), “Alkestis ve Deli Dumrul,” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğfrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 23, Sayı 36: 225- 236.
• ŞAYHAN Fatih, (2016), “Deli Dumrul Anlatısında Türk Düşün Sisteminin Görüntü Düzeyleri”, Dede Korkut Okumaları, Ed. Ramazan Korkmaz, İstanbul: Kesit Yay.
• ŞİŞMAN, Bekir, (2015), “Dede Korkut Hikâyelerinde Ölüm Karşısında Oğuz'un Tavrı”, Dede Korkut Dergisi, vol. 4, no. 8: 121-130.
• ŞEKER, Fatih Mehmet, (2008), İslâmlasma Sürecinde Türklerin İslam Tasavvuru, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat Ana Bilim Dalı Kelam Bilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul.
• ŞİMŞEK, Esma, (2015), “Silvan (Diyarbakır)’da Anlatılan Deli Dumrul Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme”, Gelenekten Geleceğe Türk Edebiyatı, 2. Türk Dili ve Edebiyatı Kurultayı Bildirileri 15-17 Nisan 2015, İstanbul: Elginkan Vakfı Yay.: 412-430.
• ÜSTÜNOVA, Kerime, (2008), “Dede Korkut Kitabını Oluşturan Destanlardaki Ortak Özellikler”, Turkish Studies,Cilt 3 Sayı, 1: 138-144