The Poetic Adjectives that are Used by Some of Divân Poets in 16 th Century

Yıl 2004, Sayı: 8, - , 31.12.2004

Yavuz Bayram

Öz

Like on the each period, also Classical Turkish poets in the 16th century, thought about poem and occasionally put out these thoughts on their poems. In this mean the praise parts of eulogies, the pen name couplets of gazels and preface of divans call attention. The adjectives more used by 16th century classical Turkish poets are “ambergrity, pure, amorous, like water, caressive of humor, pearl-like, original, balanced, polite, clean, beautiful, coloured, feverish, sweet, pert, fresh…”. When the 16th century Classical Turkish poets used these adjectives, there was an important effect of relations like “comparison, metaphor, symmetry, allussion” with relation “poem, poet and beloved”. Like understanding from couplets fallowed text, the adjectives on these relations generally us efor “bridge function” (respect of comparison).

Anahtar Kelimeler

16th century, poem, poetic adjectives

16. Yüzyıldaki Bazı Divân Şairlerinin Şiiri Nitelemek Üzere Kullandıkları Sıfatlar

Öz

Her devirde olduğu gibi, 16. yüzyılda da Divan şairleri, şiir üzerinde düşünmüşler ve bu düşüncelerini zaman zaman şiirlerinde dile getirmişlerdir. Bu anlamda kasidelerin ‘fahriyye’ bölümleri, gazellerin mahlas beyitleri ve divanların dîbâceleri dikkat çekicidir. 16. yüzyıl Divan şairlerinin, şiir için en çok kullandıkları sıfatlar; “‘anberîn, ‘ârî, ‘âşıkâne, âb-dâr, bikr, cân-bahş, dil-âvîz, güher-rîz, hâs, mevzûn, nâzik, pâk, ra‘nâ, rengîn, sûz, şîrîn, şûh, tâze…”dir. Divan şairlerinin bu sıfatları kullanmalarında; “şiir, şair ve sevgili” ile ilgili “teşbih, istiâre, tenâsüp, telmih,” gibi münasebetlerin önemli bir etkisi vardır. Aşağıdaki metinde bulunan örnek beyitlerden de anlaşılacağı gibi, bu münasebetlerdeki sıfatlar, genellikle “köprü vazifesi” (vech-i şebeh) görmektedirler.

Anahtar Kelimeler

16. yüzyıl, şiir anlayışı

Kaynakça

• -