YAKUT DİLİ LÛGATİ’NİN YENİ YAYINI ÜZERİNE

Yıl 2020, Sayı: 40, 107 - 113, 16.12.2020

Hasan Hayırsever

Öz

Cumhuriyetin ilk yılları, Türkiye’de sözlükçülük çalışmalarının ivme kazandığı bir dönemdir. Bu dönemde Atatürk’ün önderliğinde ve Türk Dili Tetkik Cemiyetinin öncülüğünde farklı Türk dillerine ait sözlükler Türkiye Türkçesine çevrilmişlerdir. Döneme damgasını vuran eserlerden biri de E.K. Pekarskiy tarafından hazırlanan Slovar yakutskogo yazıka “Yakut Dili Sözlüğü”dür. Atatürk’ün talimatıyla 1937 yılında Yakut Dili Lûgati adıyla Türkçeye çevrilen bu sözlüğün ilk cildi Yakut Dili Sözlüğü adıyla 1945 yılında yayınlanmıştır. Bu tarihten itibaren eser üzerinde bağımsız herhangi bir çalışma yapılmamıştır ve sözlüğün diğer ciltleri yayınlanmamış durumdadır. Bu makalede yayına hazırlamakta olduğumuz Yakut Dili Lûgati’nin tarihçesi üzerine ve yeni baskının ne tür özelliklere sahip olacağına dair bilgi verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yakutça, Pekarskiy Sözlüğü, Yakut Dili Lûgati

On The New Publication of Yakut Dili Lûgati

Öz

First years of the Republic is a period in which lexicography studies accelerated in Turkey. During this period, under the leadership of Ataturk and Türk Dili Tetkik Cemiyeti (Turkish Language Research Association) several dictionaries of Turkic languages were translated into Turkish. Slovar’ yakutskogo yazıka "Dictionary of the Yakut Language" prepared by E.K. Pekarskij is one of the dictionaries marked the period. The first volume of this dictionary, which was translated into Turkish under the name of Yakut Dili Lûgati in 1937 with the instruction of Atatürk, was published in 1945 under the name of Yakut Dili Sözlüğü. From this date, no independent work has been done on this valuable source and other volumes of the dictionary have not been published. In this article, information will be given on the history of the Yakut Language Dictionary that we are preparing for publication and what kind of features the new edition will have.

Anahtar Kelimeler

Yakut, Pekarskij's dictionary, Dictionary of Yakut language

Kaynakça

• ARIKAN, Saffet (25 Mart 1935). “Türk Dili Araştırma Kurumunun Bildiriği”, Ulus, s. 1, Ankara.
• KAL, Nazmi (2001). Atatürk’le Yaşadıklarını Anlattılar, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• İNAN, Abdülkadir (1961). “İki Hatıra”, Türk Milliyetçilerinin Kalemiyle Atatürk,s. 28-30, (ed. İlhan Egemen Darendelioğlu), İstanbul: Toprak Yayınları.
• KOMİSYON (1937). Yakut Dili Lûgati, Ankara: Anıtkabir Komutanlığı Atatürk’ün Özel Kitaplığı.
• KOMİSYON (1945). Yakut Dili Sözlüğü, İstanbul: Ebüzziya Matbaası.
• PEKARSKİY, Eduard Karloviç (19592), Slovar’ yakutskogo yazıka 1-3, Moskva: Akademiya nauk SSSR.
• VÂLÂ NUREDDİN (26 Teşrinievvel 1938). “Pekarskinin Sekseninci Yıldönümü”, Akşam, s. 3, İstanbul.