HALAÇÇADA OLUMSUZLUK

Yıl 2023, Cilt: 2023 Sayı: 46, 333 - 345, 25.12.2023

Hasan Güzel

Öz

Evrensel bir ulam olan olumsuzluk dillerde farklı şekillerde kodlanır. Olumsuzluk üzerine yapılan çalışmalar, bu ulamın bağlama uygun olarak sesbilimsel, biçimsel, söz dizimsel ve bürünsel unsurlarla ifade edilebildiğini göstermiştir. Bu çalışmada, İran’da konuşulan bir Türk dili olan Halaççadaki olumsuzluk yapıları ele alınmıştır. Halaççadaki yapılar Türk dillerinin tipolojisi de dikkate alınarak tümcesel, morfolojik ve sözlükbilimsel olumsuzluk şeklinde sınıflandırılmıştır. Olumsuzluğun kodlanışında genel olarak Türk dillerinin tipolojisine benzer özellikler gösteren Halaçça, Farsçanın yoğun etkisi sonucu farklı özelliklere de sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Halaçça, Türk Dilleri, Farsça, olumsuzluk, dil ilişkileri

Kaynakça

• Schönig, C. (2013). Modern Türk dillerinin eş zamanlı tasnifi ve tarihsel yönleri. (İ. Sarı, Çev.). Dil Araştırmaları 12, s. 221-257.
• Sebzecioğlu, T. & Tan, A. (2023). Türkiye ve Kırgız Türkçesinde olumsuz kutuplanma birimleri ve kısıtlamalar. Kesit Akademi Dergisi, 9, s. 92-113.
• Seydi, M. (2021). Türkçede olumsuzluk eşzamanlı işlevsel bir inceleme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Tekin, T. (2003). Olumsuzluk eki -mA’nın etimolojisi. Yılmaz, E. & Demir, N. (Ed.), Makaleler 1: Altayistik, Ankara: Grafiker, s. 247-252.
• Tekin, T. (2006). Orhon yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Van der Vouden, T. (1997). Negative context: collocation, polarity and multiple negation. London/New Routledge.
• Yarba, S. (2018). Kıpçak Grubu Türk dillerinde olumsuzluk, (yüksek lisans tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.