Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programının Üstün Yetenekli Öğrencilerin Eğitimi Açısından Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 241 - 279, 30.04.2020

Sebahat Yetim , Tuğba Türk

https://doi.org/10.16949/turkbilmat.526817

Öz

Bu araştırma, MEB Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programı’nın üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi açısından Bilim ve Sanat Merkezi’nde görev yapan matematik öğretmenlerin görüşlerine göre değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin altı bölgesinde bulunan 52 Bilim ve Sanat Merkezi’nde görev yapan 111 matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma deseninden tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Üstün Yetenekliler Eğitim Programlarına Yönelik Öğretmen Görüşleri Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretmenlerden elde edilen veriler SPSS 22 paket programı ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda Bilim ve Sanat Merkezi’nde görev yapan matematik öğretmenlerinin genel olarak MEB Matematik Dersi Öğretim Programı’nın üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi için uygun olduğunu düşündükleri görülmüştür. Değişkenlere göre baktığımızda ise cinsiyet değişkenine göre öğretmenler benzer cevaplar vermişler ve öğretim programını üstün yetenekli öğrencilerin eğitimleri açısından uygun olarak değerlendirmişlerdir. Mesleki kıdem değişkenine göre gerek programın tüm öğelerinde gerekse genelinde görüşler arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu farklılık 21 ve üstü yıl kıdeme sahip öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi açısından öğretim programının uygunluğuna katılmamalarından kaynaklanmıştır. Eğitim durumu değişkeninde lisans mezunu öğretmenler, yüksek lisans ve doktora mezunu öğretmenlere göre öğretim programını üstün yetenekli öğrencilerin eğitimleri açısından uygunluğunu daha düşük olarak değerlendirmişlerdir. Bölge değişkeninde ise anlamlı farklılık bulunmayıp altı bölgede bulunan matematik öğretmenleri öğretim programını üstün yetenekli öğrencilerin eğitimleri açısından uygun olarak değerlendirmişlerdir Elde edilen veriler doğrultusunda, program geliştirme uzmanlarına, öğretmenlere, kurumlara ve alandaki araştırmacılara öneriler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üstün yetenekli çocuklar, matematik dersi öğretim programı, Bilim ve Sanat Merkezi

The Evaluation of Secondary School Mathematics Curriculum According to Teachers' Views in terms of Education of Gifted Students

Öz

This study was conducted in order to evaluate Ministry of National Education Secondary School Mathematics Curriculum according to the opinions of mathematics teachers who work in Science and Art Centers in terms of gifted students’ education. The study group consisted of 111 mathematics teachers working at 52 Science and Art Centers which located in six regions of Turkey in 2017-2018 academic year. In this study, a quantitative research method was used. The data collection tools of the study consisted of “Teacher Opinions Scale for Gifted Education Programs” conducted with the teachers. The data obtained from the teachers was analyzed with SPSS 22 package program. As a result of the current study, mathematics teachers working in Science and Art Center thought that Mathematics Curriculum was adequate for the education of gifted students. The teachers gave similar answers according to the gender variable and evaluated the curriculum as appropriate or the education of gifted students. According to the Professional seniority variable, it was determined that there was a significant difference between all the elements of the program and the views. This difference was due to the fact that the teachers who have 21 or more seniority level according to other Professional seniority did not participate in the suitability of the curriculum for the education of gifted students. According to the teachers who have bachelor's degree, teachers who have master's degree and doctorate degree in the educational status variable, have lowered the suitability of the curriculum in terms of the education of gifted students. There is no significant difference in the region variable and the mathematics teachers in the six regions evaluated the curriculum as suitable for the education of gifted students. Taking this data into consideration, the study included suggestions for program development experts, teachers, institutions and researchers in the field.

Anahtar Kelimeler

Gifted children, mathematics curriculum, Science and Art Center

Kaynakça

• Abbott, S. (2007). The effects of single-genderclassrooms on mathematics achievement with in the gifted population (Unpublished doctoral dissertation).Walden University, Minneapolis, USA.
• Anderson, L.B. (2013). Gifted learners and mathematical achievement: an analysis of gifted intructional models (Unpublisheddoctoraldissertation). LibertyUniversity, Washington, USA.
• Akkaya, A. O. (2008). 6. sınıf matematik ders öğretim programının uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri(Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Aközbek, A. (2008). Lise I. sınıf matematik öğretim programının CIPP değerlendirme modeli ile öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi (genel liseler, ticaret meslek liseleri, endüstri meslek liseleri)(Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ataman, A. (2004). Üstün zekâlı ve üstün özel yetenekli çocuklar. M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A. E. Bilgili (Ed.), Birinci Türkiye üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı içinde (s.155-168). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Ataman, A. (2009). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocuklar. A. Ataman (Ed.), Özel eğitime giriş içinde (s.123-140). Ankara: Gündüz.
• Avcu, T. (2009). Yedinci sınıf matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Ayebo, A. (2010). Teachers’ perspectives on teaching mathematics to gifted/talented students (Unpublished doctoral dissertation). University of Nevada,Reno,USA. Baykul, Y. (2019). Ortaokullarda (5, 6, 7, 8.sınıflarda) matematik öğretimi. Ankara: Pegem.
• Batdal-Karaduman, G. (2010). Üstün yetenekli öğrenciler için uygulanan farklılaştırılmış matematik eğitim programları. HAYEF Journal of Education, 7(1), 1-12.
• Bloom, B.S. (1979). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (D.A. Özçelik, Çev.). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Bicknell, B. (2008). Gifted students and the role of mathematics competitions. Australian Primary Mathematics Classroom, 13(4), 16-20.
• Budak, İ. (2007). Matematikte üstün yetenekli öğrencileri belirlemede bir model (Yayınlanmamış doktora lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş. ve Çakmak, E. K. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Clark, B. (1997). Growing up gifted. Developing the potential of children at home and at school. Upper Saddle RivecNJ: Merill.
• Cline, S.,&Schwartz, D.(1999). Dievrse popullations of gifted children. Uppersaddle River. NJ: Prentice-Hall.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
• Çelen, Y. (2011). Öğretmenlerin ilköğretim matematik öğretim programına ilişkin görüşlerinin ve matematiğe yönelik tutumlarının incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, H. E. ve Yılmaz, V. (2014). LISREL 9.1 ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Anı.
• Çitil, M. ve Ataman, A. (2018). İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerin davranışsal özelliklerinin eğitim ortamlarına yansıması ve ortaya çıkabilecek sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 185-231.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem.
• Dağlıoğlu, H. E. (2004). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş altı yaş grubunda ve matematik alanında üstün yetenekli olan çocukların sosyodemogrofik özellikler bakımından incelenmesi. İçinde M.R. Şirin, A. Kulaksızoğlu ve A.E. Bilgili (Ed), 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Seçilmiş Bildiriler Kitabı içinde (ss. 247-261). İstanbul: Çocuk Vakfı.
• Demirel, Ö. (2017). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem.
• Edge, D. (2016). Teaching mathematics to mathematically gifted students. In Chernoff, E. J., Liljedahl, P. & Chorney, S. (Eds.) Selected writings from the Journal of the British Columbia Association of Mathematics Teachers: Celebrating 50 years of Vector (pp.221-228). USA: IAP.
• Hökelekli, H. ve Gündüz, T. (2007). Üstün yetenekli çocukların karakter özellikleri ve değerler eğitimi. http://www.tuzyeksav.org.tr/wp-content/uploads/2015/09/hokelekli-hayati-turgay-gunduz-ustun-yetenekli-cocuklarin-karakter-ozellikleri-ve-degerler-egitimi.pdf adresinden 13.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Goldberg, S. R. (2008). An exploration of ıntellectually gifted students’ conceptual views of mathematics (Unpublished doctoral dissertation). Columbia University, New York, USA.
• Gökdere, M. ve Çepni, S. (2003). Üstün yetenekli çocuklara verilen değerler eğitiminde öğretmenin rolü. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(2), 93-107.
• Howley, A., Pendarvis, E.,&Gholson, M. (2005). How talented students in arural school district experience school mathematics.Journalfor the Education of the Gifted, 29(2), 123–160.
• Ikhwanudin, T., & Prabawanto, S. (2019). Mathematically gifted student’s ways of thinking on fractions. Journal of Physics: Conference Series, 1280, 1-7.
• İncecik, A. (2017). Ortaokul matematik dersi beşinci sınıf öğretim programının öğretmenlerin görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Johnson, D. T. (2000). Teaching mathematics to gifted students in a mixed-ability classroom. Reston, VA: ERIC Clearinghouse on Disabilities and Gifted Education.
• Kalaycı, Ş. (2016). Faktör analizi. Ş. Kalaycı (Ed.). Spss uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri içinde(s. 103-201). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kalender, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım temelli yeni matematik programının uygulanması sürecinde karşılaştığı sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik önerileri(Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kim, S. (2006). Meeting the needs of gifted mathematics students.Australian Primary Mathematics Classroom, 11(3), 27-32.
• Kurtdede-Fidan, N. (2008). İlköğretimde araç gereç kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 1(1), 48-61.
• Kazu, İ. ve Şenol, C . (2012). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri (BİLSEM Örneği). e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 13-35.
• Kontaş, H. (2012, Nisan). Üstün yetenekli çocukların eğitiminde farklı stratejiler. Geleceğin Mimarları Üstün Yetenekliler Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Namık Kemal Üniversitesi, Tekirdağ.
• Koshy, V. Ernest, P., &Casey, R. (2009). Mathematicallygifted and talentedlearners: theory and practice, International Journalof Mathematical Educationin Science and Education, 40(2), 213-228.
• Megay-Nespoli, K. (2001). Beliefs and attitudes of novice teachers regarding instruction of academically talented learners. RoeperReview, 23,178-182.
• Meşin, D. (2008). Yenilenen altıncı sınıf matematik öğretim programının uygulanması sürecinde öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2007). Hayat boyu öğrenme genel müdürlüğü, mesleki eğitim ve öğretim sisteminin güçlendirilmesi projesi.http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/cocukgelisim/moduller/ustunzekaveozelyetenekliler.pdf adresinden 14.03.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Özel yetenekli bireyler strateji ve uygulama planları.https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_10/25043741_zelyeteneklibireylerstratejiveuygulamaplan20132017.pdf adresinden 11.02.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2016). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf adresinden 15.04.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Nacar, N. (2015). Ortaokul 5. sınıf matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Ankara ili örneği)(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Olkun, S. ve Toluk-Uçar, Z. (2006). Sınıf öğretmeni adayları için temel matematik II gerçekçi ve kavramsal yaklaşım. Ankara: TekAğaç Eylül.
• Orbeyi, S. (2007). İlköğretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi(Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Eskişehir: Kaan.
• Özyaprak, M. (2016). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrenciler için matematik müfredatının farklılaştırılması. HAYEF Journal of Education, 13(2), 115-128.
• Rao, S. M. & Lim, L. (1999, May).Beliefs and attitudes of pre-service teachers towards teaching children with disabilities. Paperpresented at the 123rdAnnual Conference of the American Association on Mental Retardation, New Orleans, LA.
• Sargın, S. (2016). Yenilenen ortaokul matematik dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri(Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Sarıer, Y. (2007). Altıncı sınıf matematik öğretmenlerinin matematik dersi öğretim programına ilişkin görüşleri (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Sezginsoy, B. (2007). Bilim ve Sanat Merkezi uygulamasının değerlendirilmesi(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Şahin, F. (2015). Üstün zekâlı öğrencilerin eğitimine yönelik eğitsel stratejiler. F. Şahin (Ed.), Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrencilerin eğitimi içinde (s. 3-14).Ankara: Pegem.
• Şekercioğlu, G. ve Güzeller, C. O. (2012). Ergenler için benlik algısı profilinin faktör yapısının yeniden değerlendirilmesi. Bilig, 60, 215-236.
• Şenol, C. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri(Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Şimşek, Ö.F. (2007) Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Tanner, D.,& Tanner, L. M. (1980). Curriculum development: Theory intopractice. New York: Macmillan.
• Tantay, Ş. (2010). Özel veya üstün yetenekli çocuklara eğitim veren okul ve merkezlerin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tekin, H. (2017). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara:Yargı.
• Tomlinson, C. A. (2001). How to differentiate instruction in mixed-abilityclassrooms. Alexandria, VA: AssociationforSupervision and Curriculum Development. URL-1 (2018). BİLSEM Nedir?. https://www.bilsemonline.com adresinden17.01.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Uşun, S. ve Karagöz, E. (2009). İlköğretim II. kademe matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 101-116.
• Varış, F. (1988). Eğitimde program geliştirme “teori ve teknikler”. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Vatansever-Bayraktar, H. (2015). Sınıf yönetiminde öğrenci motivasyonu ve motivasyonu etkileyen etmenler. International Periodicalfor The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 1079-1100.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. Istanbul University Journal of the School of Business, 46, 74-85.
• Yılmaz, T. (2006). Yenilenen 5.sınıf matematik programı hakkında öğretmen görüşleri (Sakarya ili örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.