SEZAİ KARAKOÇ’UN GÜZELLİKLER KASİDESİ ADLI ÇEVİRİSİ ÜZERİNE

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 34 - 52, 29.12.2023

Mustafa Irmak

Öz

Endülüslü şair İbn Câbir’in (ö. 780/1378) Kur’ân’da yer alan tüm surelere telmihte bulunarak kaleme aldığı Ḳaṣîde fî esmâ’i süveri’l-Ḳur’ân ya da bilinen adıyla Ḳaṣîde-i Bedî‘iyye adlı eseri, medih şiirinin çarpıcı örneklerinden biridir. Güçlü bir Hz. Peygamber övgüsü içeren ve muhtelif nazirelere konu edilen Ḳaṣîde-i Bedî‘iyye, son dönem Osmanlı ricâlinden Ali Nûreddîn Efendi (1865-1937) tarafından Türkçeye aktarılmıştır. Kaside, “Diriliş” düşüncesi çerçevesinde İslâm şiirini yeniden gündeme getirmek amacıyla Arap edebiyatının önemli bazı klasiklerini günümüze taşımaya gayret eden Sezai Karakoç’un (1933-2021) da dikkatini çekmiş, şair bu eseri Güzellikler Kasidesi adıyla ve kendine has üslûbuyla günümüz Türkçesine uyarlamıştır. Yapılan incelemeler, Karakoç’un, mezkur Osmanlı tercümesini referans aldığını göstermektedir. Bu makalede, Karakoç çevirisi Ali Nûreddin Efendi ile de mukayese edilerek ilmî bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İbn Câbir, Ḳaṣîde-i Bedî‘iyye, Ali Nûreddîn, Sezai Karakoç, Güzellikler Kasidesi

Kaynakça

• Ali Nûreddîn (1319). Envâru’l-edeb, Dersaâdet. Benli, Ali (2013). “Üsküdar Kadısı Ali Nureddin Yüce ve Kasîde fî Esmâi’s-Süver Tercümesi”, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 44: 67-86. Dikici, Recep, “Kâzi ‘Îyâz’ın Hz. Peygamberi Medhettiği Kasidesi”, Diyanet İlmî Dergi, c: 28, sy: 3, Ankara 1992, s. 45-52. Durmuş, İsmail (2001). “Ruaynî”, DİA, 37: 175-176. Işık, Emin (1991). “A‘râf Sûresi”, DİA, 3: 259-261. Karakoç, Sezai (2000). İslâmın Şiir Anıtlarından Çeviriler, İstanbul: Diriliş Yayınları. Karakoç, Sezai (2011). Sütun Günlük Yazılar II. İstanbul: Diriliş Yayınları.Kılıç, Hulusi (1999), “İbn Câbir”, DİA, 19: 384-385. Makkarî, Ahmed b. Muhammed et-Tilmisânî (1388/1968). Nefḥu’ṭ-ṭîb min ġuṣni’l-Endelüs er-raṭîb, thk. İhsân Abbâs, Beyrut: Dâru Sâdır. N. Ali-M. Sîret (1310). Cevâhiru’z-zevâhir, Dersaâdet: Matbaa-i Hüseyn Enver.