Öğretmen Adaylarının Kent Doğası Farkındalığı Üzerinde Çevre Eğitimi Dersinin Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 346 - 364, 28.12.2020

Meryem Hayır Kanat

Öz

Nüfusu sürekli artan kentlerde yaşayan insanlar doğa konusunda yeterli bilgiye sahipmidir? Araştırmalar, kentlerde yaşayan insanların doğa konusunda yeterli bilgilere sahip olmadığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle doğa konusunda bilgi düzeyini artırmak için eğitim şarttır. Eğitimin en etkili şekilde yürütüldüğü yerler ise örgün eğitim kurumları olan okullardır. Bu okullarda eğitim veren öğretmenlerin kent doğası konusundaki yeterlilikleri önemdir. Bu araştırmada, sınıf eğitimi öğretmen adaylarının almış oldukları “Çevre Eğitimi Dersinin” kent doğası kazanımları üzerindeki etkisi araştırılmış ve doğanın anlamı, kentsel doğa, kentsel alandaki biyolojik çeşitlilik, kentsel flora ve fauna arasındaki farklar ortaya konulmuştur. Çevre Eğitimi Dersi’nin kent doğası farkındalıklarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına ulaşmak için açık uçlu sorulardan oluşan bir anket uygulanmış, cevaplardan kavramlar ve kavram grupları oluşturularak değerlendirmeler yapılmış ve sonuçlar tablo ve ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çevre Eğitimi, kent Doğası, Flora, Fauna, Biyolojik Çeşitlilik

Kaynakça

• Alp, E., Ertepınar, H., Tekkaya, C. & Yılmaz A.(2006). A statistical analysis of children’s environmental knowledge and attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210-223.
• Atasoy, E. (2005). Çevre için eğitim: İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir çalışma. Yayımlanmamış doktora tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa
• Breuste, J. (2020). Chapter 2 The Urban Nature Concept—of What Urban Green Consists, Making Green Cities - Concepts, Challenges and Practice (Cities and Nature Series), Jürgen Breuste,Martina Artmann,Cristian Ioja,Salman Qureshi, Editör, Springer, London/Berlin , London, pp.45-48, 202
• Creswell, J. W. (2016). Araştırma Deseni. Nicel, Nitel Karma Yöntem,(Çeviri Editörü: Demir, S.B.) 4. Baskıdan Çeviri. Eğiten Kitap, Ankara
• Çimer, S. O., Çimer, A. & Ursavaş, N.(2011). Student teachers’ conceptions about global warming and changes in their conceptions during pre-service education: A Cross Sectional Study. Educational Research and Reviews, 6 (8), 592-597.
• Darçın, E. S. & Darçın, M.(2009). Ortaöğretim öğrencilerinin araç emisyonlarından kaynaklanan çevre problemleri hakkındaki bilgi seviyeleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), pp. 485-512
• Demirkaya, H. (2006). Çevre eğitiminin Türkiye’deki coğrafya programları içerisindeki yeri ve çevre eğitimine yönelik yeni yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 207-222.
• Haktanır, G. & Çabuk, B.(2000). Okulöncesi Dönemindeki Çocukların Çevre Algıları. IV. Fen Bilimleri Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, 76-82. Hacettepe, Ankara.
• Hayır-Kanat M. & Breuste J.(2020 d). Urban Residents Preferences and Recreational Use of Urban Nature in Istanbul, Making Green Cities - Concepts, Challenges and Practice (Cities and Nature Series), Jürgen Breuste, Martina Artmann,Cristian Ioja,Salman Qureshi, Editör, Springer, London/Berlin , London, ss.428-439, 2020
• Karademir, E.(2016). Eğitim Fakültelerinin yapılandırılması sürecinde öğretmen adaylarının çevre bilinci ve özyeterliklerinin belirlenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama (Journal of Education and Humanities: Theory and Practice), 7 (13), 3-18.
• Khalid, T.(2003). Pre-service high school teachers’ perceptions of three environmental phenomena. Environmental Education Research, 9(1), 35-50. DOI: 10.1080/13504620303466
• Kowarik, I. (1992). Das Besondere der städtischen Flora und Vegetation (The specific of urban flora and vegetation). In: Deutscher Rat für Landespflege (ed) Natur in der Stadt - der Beitrag der Landespflege zur Stadtentwicklung. Schriftenreihe des Deutschen Rates für Landespflege 61, pp.33–47
• Köse, Ö. (2010). Lise Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Tutumlarına Etki Eden Faktörler, Türk Fen Eğitimi Dergisi (Journal of Turkish Science Education), ISSN:1304-6020, 7(3), pp.198-211
• MEB, (2015). Ortaokul Cevre Egitimi Programi, Ankara. https://kirikkale.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_08/27110659_evreeitimiretimprogram.pdf, 10.12.2019
• MEB, (2018). İlköğretim Kurumları (İlkokul Ve Ortaokul) Haftalık Ders Çizelgesi http://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7
• Navruz, C. & Akpınar, E.(2018). Kirsal Kesimde Ortaokul Öğrencilerinin Çevresel Tutumlarinin Ebeveyn Eğitim Düzeyine Göre İncelenmesi (Erzincan Çayirli Örneği), Social Sciences Studies Journal (SSSJournal) 4 (20) pp. 2475-2482
• Özkan, Ö., Tekkaya, C. & Geban, Ö.(2001). Ekoloji Konularındaki Kavram Yanılgılarının Kavramsal Değişim Metinleri İle Giderilmesi. Yeni Bin Yılın Başında Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 191-194. İstanbul.
• Özmen, H. & Özdemir, S.(2016). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Çevre Eğitimine Yönelik Düşüncelerinin Tespiti (Determination of Pre-Service Science and Technology Teachers’ Views on Environmetal Education) Kastamonu Eğitim Dergisi (Kastamonu Education Journal) 24(4), pp. 1691-1712
• Papadimitriou, V.(2004). Prospective primary teachers’ understanding of climate change, greenhouse effect and ozone layer depletion. Journal of Science Education and Technology, 13(2), 299-307.
• Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A. & Şahin, B. (2004). Yüksek Öğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama (A Practice for Student Centered Ecology Course in Higher Education), GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), pp.113-128
• Umdu Topsakal, Ü. & Kara, S. (2009). İlköğretim öğretmen adaylarının ozon tabakası ile ilgili algılamaları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(37),13-32.
• UNESCO (1987). International Congress on Environmental Education and Training UNESCO/UNEP, Moscow. Paris: UNESCO
• UNESCO (1994). Report of the International Conference on Population and Development, International Conference on Population and Development, 5-13 September 1994, Cairo, Egypt. https://www.un.org/en/events/pastevents/ICPD_1994.shtml,12.12.2019
• Uzun, N. & Sağlam, N. (2005). Sosyo-ekonomik durumun çevre bilinci ve çevre akademik başarısı üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 194-202.
• Uzun, N. & Sağlam, N.(2007). Orta Öğretimde Çevre Eğitimi ve Öğretmenlerin Çevre Eğitimi Programları Hakkındaki Görüşleri (The Environmental Education in Secondary School and Teachers’ Opinions on Environmental Education Programs), Eurasian Journal of Educational Research, 26, pp, 176-187
• Webb, Paul & Boltt, Gill (1990). Food Chain to Food Web: A Natural Progression? Journal of Biological Education, 24(3), 187-191.
• Yücel A. S., & Morgil F.İ.(1999). Çevre eğitiminin geliştirilmesi, BAÜ Fen bilimleri Enstitüsü Dergisi 1 (1), pp. 76-89
• Zak, K. M. & Munson, B. H.(2008). An exploratory study of elementary preservice teachers’ understanding of ecology using concept maps, The Journal of Environmental Education, 39(3), 32-46. Öztürk, T., Zayimoğlu Öztürk, F. & Şahin, A.(2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çevre Eğitimi Özyeterlik Algılarının Incelenmesi, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (Amasya Education Journal), 4(2), pp. 293-311
• Zengin, U. & Kunt, H.(2013). Ortaokul Öğrencilerinin Ağaç Ve Çevreye Yönelik Tutumlarinin İncelenmesi, Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 10 (23), pp. 155-165