Okul Öncesi Dönem Çocukların Felsefi Tutum ve Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 59 - 70, 25.06.2021

Rabia Dirican , Ümit Deniz

Öz

Araştırma, okul öncesi dönemdeki çocukların felsefi tutumlarının çeşitli değişkenlere göre (cinsiyet, anne öğrenim durumu, baba öğrenim durumu ve okul türü) değişkenlik gösterip göstermediğini incelemek amacı ile yapılmıştır. Betimsel türdeki araştırmanın çalışma grubunu, Ankara İli Keçiören İlçesinde orta sosyo-ekonomik düzeydeki dört ilkokulun anasınıfına devam eden 60-72 aylık 65, altı özel anaokulunun altı yaş grubuna devam eden 45 olmak üzere toplam 110 çocuk oluşturmuştur. Verileri toplamak amacı ile araştırmacılar tarafından geliştirilen “Okul öncesi dönem çocuklarının felsefi tutum ve davranışlarını belirleme kontrol listesi” kullanılmıştır.
Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre çocukların anne ve babalarının öğrenim durumu ile felsefi tutumları arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Anne ve babaları üniversite mezunu olan çocukların felsefi tutum ve davranış puanları diğer çocuklara göre daha yüksektir. Çocukların cinsiyetleri ve devam ettikleri okul türleri ile felsefi tutumları arasında ise farkın olmadığı saptanmıştır. Ayrıca çocukların %91,8 ile en fazla “İyi davranış ile kötü davranış arasındaki farkı söyler.” maddesini gerçekleştirdiği tespit edilmiştir. En az gösterebildikleri felsefi tutum göstergesinin ise %55,5 ile “Başkalarının hakları olduğunu söyler.” maddesi olduğu görülmektedir. Egosantrik dönemdeki altı yaş çocuğu için bu maddenin daha güç görülmesinin gelişimsel sebepleri olduğunu söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Erken Çocukluk Eğitimi, Felsefi Tutum, Çocuklarla Felsefe

Kaynakça

• Avcı, N. (2013). Çocuklar ve felsefe. B. Çotuksöken, H. Tepe (Eds.), Çocuklar için felsefe eğitimi (ss.31-32), Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Bayraktar, L. (2013). Felsefe ile. Aktif Düşünce Yayınları.
• Daniel, M.F., Lafortune, L., Pallascio, R., Splitter, L., Slade, C., Garza, T. (2005). Modelling the developmental process of dialogical critical thinking in pupils aged 10 to 12 years. Communication Education, 54(4), 334-354.
• Gaarder, J. (2004). Sofi’nin dünyası. Pan Yayıncılık.
• Görücü, E. (2014). Altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yedi Tepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürsoy, K. (2006). Bir felsefe geleneğimiz var mı?. Etkileşim Yayınları.
• Johnson, B., Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları, T. Öztürk (çev.), Eğiten Kitap.
• Öner, N. (1995). Felsefi tutum. Felsefe Dünyası, 18, 3-6.
• Sevinç, M. Tok, E. (2010). Düşünme becerileri eğitim programının okul öncesi öğretmen adaylarının düşünme becerilerine ilişkin görüşlerine etkisi. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 875-891.
• Taşdelen, V. (2015). Felsefe kültürü. Hece Yayınları.
• Trickey, S., Topping, K.J. (2006). Collaborative philosophical enquiry for school children, socio-emotional effects at 11 to 12 years. Social Psychology International, 27(5), 599-614.