Symbolization as a Part of Narrative Technique in Ferhunde Kalfa

Yıl 2012, Cilt: 17 Sayı: 17, 193 - 206, 01.12.2012

Veysel Öztürk

Öz

As a pioneer of the Turkish novel, Halit Ziya Uşaklıgil played a crucial role in the modernization of Turkish literature. Nonetheless, his contribution to the Turkish short story has been neglected by scholars and literary critics, although he has more than two hundred short stories. However, Uşaklıgil makes great changes in Turkish short story writing by applying new narrative techniques. Constructing multidirectional symbols is in the most important one among them. He sets up symbols in such a way that they include more than one implication and these implications have a consistency as a whole. More importantly, symbols function as a literary device to convey the textual truth which the author constructs conscientiously. Having such symbolization is a cornerstone in transition from an omnipotent narrator which forces the reader to be passive within the narration in which the author assigns duty to the reader in reception and consuming of the text. In this article, I focus on one of his well-known stories, Ferhunde Kalfa, and I argue that he brought a new and modern symbolization to Turkish story writing, and made it a basic feature of narrative technique.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya Uşaklıgil, modernization, short story, symbol, narrative technique, Ferhunde Kalfa

FERHUNDE KALFA’DA ANLATIM TEKNİĞİNİN PARÇASI OLARAK SEMBOLLEŞTİRME

Öz

Türk roman yazımının öncülerinden birisi olarak Halit Ziya Uşaklıgil Türk edebiyatının modernleşmesinde çok önemli rol oynar. Aralarında oldukça başarılı örneklerin yer aldığı iki yüzden fazla kısa öykü yazmış olmasına rağmen Uşaklıgil’in Türk öykücülüğüne katkısının göz ardı edilmiş olması dikkat çekicidir. Oysa Uşaklıgil, kullandığı anlatım teknikleri ile Türk öykücülüğünde de çok önemli yenilikler getirir. Bu yenilikler arasında bilhassa sembolün çok yönlü işlev gösterecek biçimde inşası öne çıkar. Yazar metinde sembolleri birden fazla göndermeleri içerecek ve bu göndermeler bir bütün olarak tutarlılık gösterecek biçimde inşa eder. Daha da önemlisi sembol öyküde yazarın özenle kurduğu metinsel hakikate okurun ulaşmasında bir aygıt görevi görür. Uşaklıgil’in sembolleştirmeyi bu şekilde kullanışı, okuru edilgen kılan her şeye kadir anlatıcıdan, metnin alımlanması ve tüketiminde okura görev biçen bir anlatıma geçiş demektir. Bu makalede, Ferhunde Kalfa öyküsü üzerinden, yazarın Türk öykü yazımına yeni ve modern bir sembolleştirme getirdiği ve daha da önemlisi bu sembolleştirmeyi anlatım tekniğinin temel parçası hâline getirdiği gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya Uşaklıgil, modernleşme, kısa öykü, sembol, anlatım tekniği, Ferhunde Kalfa

Kaynakça

• Andaç, F. (1989). Gerçekçilik Yolunda. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Çıkla, S. (2001). Halit Ziya ve Mehmet Rauf'un Hayatları ile Romanları. Dergâh, 142, 14-17.
• Freedman, W. (1993). The Monster in Plath’s ‘Mirror.’. Papers on Language and Literature, 5 (108), 152-169.
• Gage, J. (2000). Color and Meaning: Art, Science, and Symbolism. USA: University of California Press.
• İnci, H. (2005). Türk Romanının İlk Yüz Yılında Anlatım Tekniği ve Kurgu. Kitaplık, 87, 138-149.
• Kaplan, M. (2004). Hikâye Tahlilleri 1. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kerman, Z. (1995). Halid Ziya Uşaklıgil'in Romanlarında Batılı Yaşayış Tarzı ile İlgili Unsurlar. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• King, C. (2008). The Ghost of Freedom: A History of the Caucasus. USA: Oxford University Press.
• Labelle, J. (1988). Herself Beheld: The Literature of the Looking Glass. Ithaca: Cornell University Press.
• Moran, B. (1997). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1 (6. bs.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Önertoy, O. (2000). Halit Ziya'nın Romanlarında Kırık Hayatlar. Hürriyet Gösteri, 223.
• Pastoureau, M. (2008). Black: The History of a Color. USA: Princeton University Press.
• Rosenthal, A. (2004). Raising Hair. Eighteenth-Century Studies, 38 (1), 1-16.
• Sontag, S. (1972). The Double Standard of Aging, Saturday Review. 23, 29-38.
• Synnott, A. (1987). Shame and Glory: A Sociology of Hair. The British Journal of Sociology, 38 (3), 381-413.
• Tanpınar, A. H. (1977). Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Uşaklıgil, H. Z. (1998). Hikâye. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Uşaklıgil, H. Z. (2005). Bir Yazın Tarihi. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Warner, M. (1996). From the Beast to the Blonde: On Fairy Tales and Their Tellers. USA: Farrar, Straus and Giroux.