Zrínyi-Újvár, History of a Fortification’s Emerging Importance in the Ottoman-Habsburg War of 1663-1664

Yıl 2015, Cilt: 23 Sayı: 23, 271 - 285, 01.12.2015

József Padányi Zoltan Egeresi

Öz

Vasvár peace treaty signed 10 August 1664 between Vienna and the Sublime Portewas settled in line of the status quo. The treaty was humiliating for the Hungarians especially after the victorious battle of Szentgotthárd. According to some people, the Sublime Porte could not have had better agreement if its army had won at Szentgotthárd. Hungarians was especially concerned by the resolution of the treaty in which according to the Ottomans’ demand Zrínyi-Újvár demolished during the war, could not rebuild the castle in the future. Why were the fortifications so important for the Sublime Porte, why was the Empire so concerned by this castle at the frontier? In this paper we make an attempt to answer these questions by preseting the real role of the fortification that played an important role during the Habsburg-Ottoman war of 1663-1664 and the field research’s newest results. Furthermore the paper presents the process and the achievments of the archeologic researches taking place at the fortress hill since 2006.

Anahtar Kelimeler

Ottomans, Habsburgs, Habsburg-Ottoman war of 1663-1664, Zrínyi Miklós, Zrínyi-Újvár

OSMANLI-HABSBURG SAVAŞLARI’NDA (1663-1664) ÖNEMLİ ROL OYNAYAN ZRÍNYI-ÚJVÁR’IN (ZRİN-YENİ KALE) TARİHİ

Öz

Vasvar Antlaşması, 10 Ağustos 1664 Viyana ve Bâb-ı Âli arasında mevcut durum göz önünde bulundurularak imzalandı. Hristiyanların Saint Gotthard (Szentgotthárd) muhaberesindeki zaferinden sonra bu antlaşma Macarlar için uygun olmayan ve utanç verici bir durumdu. Bazılarına göre Osmanlı İmparatorluğu Saint Gotthard Savaşı’nda kazansaydı bile bundan daha iyi bir antlaşma imzalayamazdı. Macarlar özellikle Osmanlı mücadelesi sonucu yıkılmış Zrínyi-Újvár Kalesi’nin yeniden inşa edilemeyeceğinden dolayı üzüntü duydular. Antlaşmada belirtilen kale Bâb-ı Âli için neden bu kadar önemli durumuna geldi? İmparatorluk niçin bu kadar endişelendi? Bu makalede 1663-1664 Osmanlı-Habsburg Savaşı’nda önemli rol oynayan tahkimat inşa etmesinin ve fethetmesinin hakkında olan en yeni araştırmaların sonuçlarından hareketle akıllardaki soruları cevaplamaya, kalenin rolünden bahsetmeye çalışacağız. Dahası bu çalışmada kale yerinde 2006’ta başlamış arkeolojik araştırmaların süreci ve bugünkü durumundan da bahsedilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Habsburglar, 1663-1664 Osmanlı-Habsburg Savaşı, Miklós Zrínyi, Zrínyi-Újvár, Yeni Zerinvar

Kaynakça

• Ágoston, G. (1998). Habsburgs and Ottomans: Defense, Military Change and Shifts in Power. The Turkish Studies Association Bulletin, 22(1), 126-141.
• Ágoston G. and Oborni T. (2000). A tizenhetedik század története. Budapest:Pannonica
• Doberdói Bánlaki, J. (1940). A magyar nemzet hadtörténelme, Cilt XVI. Budapest.
• Domokos, Gy. (2012). Zrínyi Újvár építése és pusztulása. Zrínyi-Újvár emlékezete (G. Hausner ve J. Padányi, Ed.) in (pp. 34-65). Budapest: Argumentum
• Esterházy Pál. (1989). Mars Hungaricus (E. Iványi, Çev.). (G. Hausner, Ed.), Budapest.
• G. Etényi, N. (1999). ’Szigetvár 1664. évi ostroma’ Egy téves hír analízise – és a Zrínyi-hagyomány Történelmi Szemle. 151(1-2), 209-211.
• Hausner, G., Négyesi, L. and Papp, F. (2005). “Juhakol” a szőlőhegyen. Kísérlet Zrínyi-Újvár helyzetének meghatározására Hadtörténeti Közlemények. 118(3), 835-862.
• Kahraman, S. A. (2010). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi 6. Kitap. İstanbul.
• Kelenik, J. (2012). Az elárvult erőd. Zrínyi-Újvár emlékezete. (G. Hausner ve J. Padányi, Ed.) içinde (ss. 17-33). Argumentum: Budapest.
• Kolçak, Ö. (2012). XVII. yüzyıl Askerî Gelişimi ve Osmanlılar: 1660–64 Osmanlı-Avusturya Savaşları. Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı.
• Kolçak, Ö. (2014). “… Cümle Palankaları Küffâr Aldı …”: 1663-1664 Osmanlı-Habsburg Savaşında Dezenformasyon, Propaganda ve Siyasî İktidar. Osmanlı Araştırmaları: Journal of Ottoman Studies, 43(1), 165-192.
• Költő, L. et all. (2014). Zrínyi-Újvár sáncának lokalizálása, feltárása és rekonstrukciója. Hadtörténeti Közlemények, 127(1), 91-102.
• Négyesi, L. and Padányi, J. (2012). Zrínyi Újvár a hadszíntérkutatások tükrében. Zrínyi-Újvár emlékezete. (G. Hausner ve J. Padányi, Ed.) içinde (ss. 71-83). Budapest: Argumentum
• Négyesi, L. and Padányi, J. (2014). Zrínyi-Újvár kutatása a terepen. Zrínyiek és a honvédelem. (G. Hausner ve J. Padányi, Ed.) içinde (ss. 39-60.) Budapest: Nemzeti Közszolgálati Egyetem.
• Perjés, G. (1976). Zrínyi Miklós és kora. Budapest.
• Simon, É. (1997). Magyar nagybirtokosok tervezetei a Kanizsával szembeni végvidék kiépítéséről. Zalai történeti tanulmányok. (Cs. Káli, Ed.) içinde (ss. 61-86). Zalaegerszeg.
• Stein, M. L. (2007). Guarding the Frontier Ottoman Border Forts and Garrisons in Europe. Tauris: London
• Szakály, F. (1990). Virágkor és hanyatlás, 1440-1711, Magyarok Európában, Cilt 2. Budapest.
• Szántó, I. (1980). A végvári rendszer kiépítése és fénykora Magyarországon, 1541-1593. Budapest.
• Tóth, F. (2007). Saint-Gotthard 1664, Une Bataille Européenne. Paris: Lavauzelle.
• Vándor, L. (2012). Előzetes jelentés Zrínyi-Újvár 2011-2012. évi régészeti kutatásáról és az eddigi eredményekről. Zrínyi-Újvár emlékezete. (G. Hausner ve J. Padányi, Ed.) içinde (ss. 84-98). Budapest: Argumentum.
• Zrínyi Miklós összes művei. (2003). (G. Hausner, S. I. Kovács and P.Kulcsár, Ed.). Budapest: Kortárs.