ABDÜLHAK HÂMİD TARHAN’IN ESERLERİNDE DOĞU-BATI KARŞILAŞTIRMASI VE KÜLTÜR MESELESİ

Yıl 2010, Sayı: 13, 7 - 20, 01.12.2010

Refika Altıkulaç Demirdağ

Öz

Abdülhak Hâmid Tarhan, eserlerinde Doğu ile Batı kültürünü karşılaştırır. Hâmid, uzun yıllar yurt dışında yaşamıştır. Bu nedenle Doğu insanı ile Batı insanı arasındaki farkları gözlemlemiştir. Eserlerinde Batılılar materyalist ve çıkarlarına düşkün insanlardır. Doğulular ise manevi değerleri ile öne çıkarlar. Bu nedenle de zayıftırlar. Hâmid, eserlerinde ne Doğulu ne de Batılıdır. O, yalnız ve düşünceli bir şair olarak oyunlarında karşımıza çıkar. Bunun nedeni içinde yetişmiş olduğu Türk kültürüdür. Hâmid, uzun yıllar yurt dışında yaşamış olmasına rağmen kendi kültürünün izlerini eserlerine taşımıştır.

Anahtar Kelimeler

Abdülhak Hâmid Tarhan, Türk edebiyatı, Doğu, Batı, kültür

East-West Comparison in Abdülhak Hâmid Tarhan’s Works and a Matter of Culture

Öz

Abdülhak Hâmid Tarhan compares and contrasts the cultures of the east and west in his works. Hâmid had lived many years abroad. So, he observed the differences between Eastern and Western people. For him, Western people are selfish and materialist in his works. Eastern people come forward human values. So they are weak. Hâmid is neither western nor eastern person in his works. We met him that he is alone and thoughtful poet in his plays. This is because he has trained in Turkish culture. Although Hamid who lived many years abroad, their work has carried the signs of their own culture.

Anahtar Kelimeler

Abdülhak Hâmid Tarhan, Turkish literature, East, West, culture.

Kaynakça

• Bölükbaşı, R. T. (1984). Abdülhak Hâmid ve Mülâhazât-ı Felsefiyesi. Abdullah Uçman (Yay. Haz.), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Enginün, İ. (2006). Abdülhak Hâmid Tarhan. Tanzimat Edebiyatı, İ. Parlatır, A. B. Ercilasun, Z. Kerman (Yay. Haz.), Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gökalp, Z. (2007). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Akvaryum Yayınevi.
• Kaplan, M. (2007). Kültür ve Dil. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Safa, P. (1988). Türk İnkılâbına Bakışlar. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
• Tanpınar, A. H. (2001). Ondokuzuncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• Tarhan, A. H. (1991). Sahra. Abdülhak Hâmid Tarhan Bütün Şiirleri 1. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (1997). Makber. Abdülhak Hâmid Tarhan Bütün Şiirleri 2. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (1998). Sabr u Sebat. Abdülhak Hâmid Tarhan Tiyatroları 1. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (1998). Cünûn-ı Aşk. Abdülhak Hâmid Tarhan Tiyatroları 2. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (1998). Duhter-i Hindû. Abdülhak Hâmid Tarhan Tiyatroları 3. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (1998). Finten. Abdülhak Hâmid Tarhan Tiyatroları 3. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (1998). İçli Kız. Abdülhak Hâmid Tarhan Tiyatroları 1. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (2001). Garam. Abdülhak Hâmid Tarhan Bütün Şiirleri 4. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (2002). İbn Musa Yahut Zâtü’l-Cemal. Abdülhak Hâmid Tarhan Tiyatroları 5. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tarhan, A. H. (2002). Mâcerâ-yı Aşk. Abdülhak Hâmid Tarhan Tiyatroları 7. İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tör, V. N. (2006). “Sanatkâr Hâmid”. Hâmidname. İhsan Safi (Yay. Haz.), İstanbul: Kutup Yıldızı Yayınları, 407-410.