Being Between “Old Homeland” and “New Homeland” or Both “Inside” and “Outside”: Social Integration of Afghani-Ozbeks Residing in Ceylanpınar (Sanlıurfa/Tr)

Yıl 2010, Sayı: 13, 167 - 184, 01.12.2010

Şevket Ökten

Öz

Forced immigration, which seemed to have taken place due to different reasons and in various forms throughout the histority of humanity, is a multifaceted phenomenon. Beside its legal, socio-economic and political consequences, it most probably has cultural consequences, too. Identity problem, with differing views and policies about how to handle it, is a permanent feature of forced immigration.
The immigrants are not only affected by the dominant groups in the new homeland but also affect the new homeland at different levels and in different forms. There can be several ways of interaction between the minority and the majority groups; they are: exclusion, assimilation, integration or othering by appealing to ethnic identities.
After their forced immigration, the Afghani-Ozbeks were allocated to Ceylanpinar city of Sanliurfa Governate. This study will focus on their reliationship with the city folk vis-a-vis the process of preserving and rebuilding their identity and how and at what level their integration or membership was realized with them.
In conclusion, it was observed that both of these two groups, neither of which explicitly rejected the other, did not willingly opted for integration and unification. The belief of “distinctiveness” and “foreignness”, coupled with a strong emphasis on membership, made the immigrants introvert, while the bold border lines drawn between the “other” precluded the social integration of the two groups.

Anahtar Kelimeler

Forced migration, identity, membership, Afghanistan, Ozbek, Sanliurfa, Ceylanpınar.

““ESKİ VATAN” İLE “YENİ VATAN” ARASINDA YA DA HEM “İÇERİDE” HEM DE “DIŞARIDA” OLMAK: CEYLANPINAR’DAKİ AFGANİSTAN’DAN GÖÇ ETMİŞ ÖZBEKLERİN SOSYAL BÜTÜNLEŞMESİ

Öz

İnsanlık tarihi boyunca değişik nedenlerle ve değişik biçimlerde meydana gelen zorunlu göç çok boyutlu bir olgudur. Zorunlu göçün hukuksal, sosyo-ekonomik ve politik sonuçlarının yanı sıra ve belki daha ziyade kültürel sonuçları da vardır. Kimlik boyutu, değişik bakış açıları ve politikalarla ele alınabilen zorunlu göçün değişmeyen bir niteliğidir. Gidilen yerlerdeki hâkim gruplardan etkilenen göçmenler, aynı zamanda gittikleri yerler üzerinde değişik düzeylerde ve şekillerde etkide de bulunurlar. Karşılıklı bir etkinin söz konusu olduğu azınlık grubu ile çoğunluk grup arasında; dışla(n)ma, asimilasyon, bütünleşme, ya da “öteki”leştirerek etnik kimliklere sarılma biçimlerinde bir ilişki biçimi geliştirilebilir. Bu çalışmada, zorunlu göç sonucu Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesine yerleştirilen Afgan/Özbek göçmenlerinin ilçe halkıyla ilişkileri, kimliklerini koruma ve yeniden inşa süreçleri, hangi düzlemlerde ve nasıl bir aidiyet, bütünleşme sağladıkları analiz edilmiştir. Sonuçta, birbirini açıkça reddetmeyen iki grubun kolay kaynaş(a)madığı, diğer bir ifadeyle kaynaşma-bütünleşme yönünde iki tarafın da istekli davranmadığı saptanmıştır. “Farklı” ve “yabancı” oldukları inancı, güçlü bir aidiyet vurgusu ile göçmenleri kendi içlerine kapattığı, “öteki” ile çizilen güçlü sınırların iki grup arasında sosyal bütünleşmeyi engellediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Zorunlu göç, kimlik, mensubiyet, Afganistan, Özbek, Şanlıurfa, Ceylanpınar

Kaynakça

• Akkaya, T. (1997). Bir Anadolu Kasabasında Sosyal Bütünleşme. Cumhuriyet Demokrasi ve Kimlik, Bilgin, N. (Yay. Haz.), İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Aker, A. T. (2006). Ruhsal Süreçler Açısından Zorunlu Göç ve Yerinden Edilme. Zorunlu Göç ile Yüzleşmek, İstanbul: Tesev Yayınları.
• Aydın, S. (1999). Kimlik Sorunu, Ulusallık ve Türk Kimliği. Ankara: Öteki Yayınları.
• Beter, Ö. (2006). Sınırlar Ötesi Umutlar. Ankara: SABEV Yayınları.
• Bilgin, N. (1994). Sosyal Bilimler Kavşağında Kimlik Sorunu. İzmir: Ege Yayıncılık.
• Bora, T. (1997). Cumhuriyetin İlk Döneminde Millî Kimlik. Cumhuriyet Demokrasi ve Kimlik, Bilgin, N. (Yay. Haz.), İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Buz, S. (2004). Zorunlu Çıkış Zorlu Kabul: Mültecilik. Ankara: SGDD Yayınları.
• Conally, W. E. (1992). Kimlik ve Farklılık. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cornell, S. E., Hartmann, D. (1998). Ethnicity and Race: Making Identities in a Changing World. California: Pine Forge Press.
• Çandar, C. (2005). Dünyada Göç Olgusu. Uluslararası Göç Sempozyumu, 8-11 Aralık 2005, İstanbul: Zeytinburnu Belediyesi.
• De Vos G., Romanucci-Ross, L. (1995). Ethnic Identitiy: A Psycolocultural Perspective. Ethnic Identity Creation, Conflict and Accommodation Romanucci-Ross, L., George De Vos (Eds.), London: Altemira Press.
• Gün, Z. (2001). Göç ve Ruh Sağlığı. Türkiye’de İnsan Hakları Hareketi Konferansı, Ankara: TİHV Yayınları
• Güvenç, B. (1994). Türk Kimliği, Kültür Tarihinin Kaynakları. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kaya, A. (2005). Türkiye’de Çerkez Diyasporası: Diyasporada Kültürel Tözün Yeniden Üretimi. Türk(iye) Kültürleri, Pultar, G., ve Erman, T. (Der.). Ankara: Kültür Araştırmaları Derneği.
• Mac Donald, J. S., Mac Donald, L. D. (1964). Chain Migration, Ethnic Neighbourhood Formation and Social Networks. Millbank Memorial Fund Quarterly, Vol. 42, no. 1, 82-97.
• Merçil, E. (1966). Afganistan’daki Özbekler. Türk Kültürü, Yıl IV, sayı 39, 269-271.
• Odman, M. T. (1995). Mülteci Hukuku. Ankara: AÜ SBF İnsan Hakları Merkezi Yayınları.
• Okçay, H. (1997). İzmir Sefarad Musevileri: Azınlık Kimliğinin Sosyolojik Değerlendirmesi. Cumhuriyet, Kimlik ve Demokrasi. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Smith, A. D. (1995). Nation and Nationalizm in a Global Era. New York: Polity Press.
• Tilley, V. (1997). The Terms of the Debate: Untangling Language About Etnicity and Ethnic Movements. Ethnic and Racial Studies, Vol. 20, No: 3.
• Tufan, B. (2002). Kente Göç ve Uyum. Kentleşme Sürecinde Sosyal Hizmet. Ankara: HÜ SHYO Yayını.
• Zdzislaw, M. (1993). Symbols, Conflict and Identity. New York: State University of New York Press.