Kırgızlarda Akrabalık Terminolojisi ve Akrabalık İlişkileri

Yıl 2007, Sayı: 6, 155 - 169, 01.06.2007

Hüseyin Tutar

Öz

Toplumların modernleşme sürecine entegre olma düzeyleri ile akrabalık ilişkilerinin yoğunluk ve yaygınlık biçimleri arasında negatif bir korelasyonun mevcut olduğu kabul edilmektedir. Oysa, tarih boyunca göçebe-kabilecilik biçiminde yaşayan Kırgızlar, yoğun bir Sovyet modernleşmesine rağmen klan ilişkilerini koruyabilmişlerdir. Hatta klan ilişkileri, bağımsız Kırgızistan'da siyasi ilişkileri etkileyen önemli bir unsur olarak varlığını devam ettirmektedir. Bu çalışma, Kırgızların akrabalık terminolojisini ve akrabalık ilişkilerini Sovyet modernleşmesi bağlamında değerlendirmekte ve modem Kırgızistan'a olan etkilerini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

akrabalık terminolojisi, akrabalık iliş- kileri, klan, Kırgızlar, Sovyet modernleşmesi

Kaynakça

• KINER, Shirin, (2002). "Sovyet Sonrası Orta Asya Cumhuriyetlerinde Modern- leşme, Siyaset ve İslam", Türkler, (Tere: Barış ÖNGEL), H. CELAL GÜZEL, K. ÇİÇEK ve S.KOCA (Eds.), Ankara: Yeni Tür- kiye Yayınları, Nu. 19.
• ANDERSON, John, (1999). Kyrgyzstan Central Asia's Island of Democracy? The Netherlands: Harwood Aeademie Publishers.
• BAŞTUG, Sharon, (1996). "Göktürklerin Akrabalık Terminolojisi İçin Bir Omaha Modeli," Türkiye Günlüğü, 39.
• BHUSHAN, B., (1994). Dictionary of Sociology, India, New Delhi: Anmol Publications.
• GIDDENS, Antony, (1994). Modernliğin Sonuç/arı, (Tere: Ersin KUŞDİL), İstan- bul: Ayrıntı Yay.
• HASSAN, Ümit, (2000). Eski Türk Top/umu Üzerine İnceleme/er, 2. Baskı, İstan- bul: Alan Yay.
• HAVILAND, William A., (1974). Anthropology, USA: Holt, Rinehart and Winston, Ine.
• HVOSLEF, Erlend H., (1997). "Tribalism and Modernity In Kyrgyzia", Ethnic encounter and cu/ture change, Sabur and Vikor (Eds). London: Bergen.
• JAPAROV, Amantur, (2002). "Göçebe Kırgızların Oba (Avul) Teşkilatı", (Tere: Leysen ŞAHİN), Türkler, 19.
• İNAN, Abdulkadir, (1998). Makaleler ve İncelemeler, C. I, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• KARAYEV, Ömürkul, (2001). "Kırgızlann Ortaya Çıkışı", (Ter: Mehmet KILDlRoGLU), Bişkek: Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Der- gisi, Süreli Yayınlar Dizisi 1.Kırgız Cumhuriyeti Devleti Anayasası, 2003
• SHAHRANI, Nazif. http://www.academicaL.org/dergilmakale/s60rtaasyasovvetler. htm 03.03.2007
• TOKLUOGLU, C., ARICI, B., (2000). Türk/erde Yönetim Kültürü: Türkmenistan, Azerbaycan, Özbekistan Örnekleri, Ankara, Kültür Bakanlığı Ya- yınlan.
• TUTAR, Hüseyin, (2006). Ulus-Devlet Oluşumunda Kırgız Kimliği, Ankara: HÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
• YUSUPOV, Keneş, (1995). Manas Destanı, (Tercüme: Fikret TÜRKMEN Alimcan İNAYET), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını:96.
• OSMANOV, Ö. C.,- ASANKANOV, A. A., (2001). Kırgızistan Tarihi: Tarihten Günümüze Kadar (Üniversite/er için Ders Kitabı), Bişkek: Erkin- Too, s. 512-513