Eski Türklerde Toplumsal Siyaset Anlayışı

Yıl 2008, Sayı: 8, 81 - 102, 01.06.2008

Timur Davletov

Öz

Günümüzde olduğu gibi eski dönemlerde de Türkler sosyal siyaset alanında çeşitli uygulamalar sahibi olmuş, bununla ilgili de hem yazıtlar hem de destan, masal gibi sözlü edebiyat kaynaklarında çok sayıda iz bırakmışlardır. Bunların incelenip gün ışığına çıkarılması ve günümüzde bu alandaki durumla kıyaslanması çok önemli bir alan temsil etmektedir. Bu araştırmada da bu alan üzerinde Türkçe, eski Türkçe, Hakasça, Rusça ve İngilizce kaynakların yardımıyla durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türk halkları, eski Türkler, sosyal siyaset, Hakas Türkleri, Türk destanları

Kaynakça

• ALTIN ÇÜS, (1987). (Destanı Anlatan: Semön P. Kadışev, Kaydeden: V.İ. Domojakov; Rusçaya Çeviren: Vladimir Solouhin). Hakas Kitap Yayıncılığı, Abakan;
• ALTIN ARIĞ, (1997). (Destanı Anlatan: Semön P. Kadışev, Kaydeden: T.G. Taçeyeva), Bilig Yayınları, Ankara;
• AN Urbanizing World: Global Report on Human Settlements, (1996). Oxford University Press;
• BAYKARA, Tuncer, (2002). “Türklüğün En Eski Zamanları”, Genel Türk Tarihi. (Ed: Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Ali Birinci) Cilt: 1, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 345-396.
• BEYDİLİ, Celal, (2005). Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. (Editörün Notu: Hayrettin İvgin; Önsöz: Prof. Dr. Özkul Çobanoğlu) Yurt Kitap-Yayın, Ankara;
• ÇİÇEK, Kemal, (2002). “İlk Müslüman Türk Devletlerinde Toplum ve Ekonomi”, Genel Türk Tarihi. (Ed: Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Ali Birinci) Cilt: 3, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 495-515.
• EKREM, Erkin, (2006). “Gök Türklerden Türklere: Türk Kimliğinin Oluşmasına Tarihsel Bir Bakış”. Türkiyat Araştırmaları dergisi, Yıl: 3, Sayı: 2, (Güz 2006), s. 5-24.
• ERGİN, Muharrem, (1973). Orhun Abideleri. Boğaziçi Yayınları No. 1., İstanbul.
• GOLOVAÇÖV, Vitaliy, (2006). “Buloçka s Figoy”, Hakas Çiri gazetesi, 29 Eylül 2006, s.6.
• GUMİLÖV, Lev N., (1970). Poyiski vımışlennogo tsarstva. Moskova: Nauka Yayıncılık.
• GUMİLÖV, Lev N., (1987). Searches for an Imaginary Kingdom. (Rusçadan İngilizceye Çev.: R.E.F. Smith), Cambridge: Cambridge University Pres.
• GÜNGÖR, Erol, (2007). Tarihte Türkler, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• GÜZEL, Hasan Celal, (2002). “Önsöz”, Genel Türk Tarihi. (Ed: Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Ali Birinci) Cilt 1, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, s. 7-11.
• HAN TÖNİS. (Han Tonis na tömno-sivom kone),(2007). (Destanı anlatan: Moisey R. Bayinov, Rusçaya Çeviren: Natalya M. Ahpaşeva), Novosibirsk Kitap Yayıncılığı, Novosibirsk.
• HUBAN ARIĞ, Hakas Türklerinin Kadın Yiğitlik Destanı (2006). (Destanı Anlatan: Semön İ. Şulbayev, Kaydeden: Alevtina K. Maytakova, Türkiye Türkçesine Aktaran, Giriş Yazan, Kapak Tasarımlayan: Timur B. Davletov), TÜRKSOY Yayınları, Ankara.
• HUNKAN, Ömer Söner, (2005). “Orta Asya’da X-XIII. Yüzyıllarda “Türk” Adı Üzerine Bazı Kayıtlar”. Türkiyat Araştırmaları, Sayı 2, Bahar 2005, s. 5- 12.
• İVGİN, Hayrettin, (2005). Editörün Notu. Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, (Celal Byedili), Yurt Kitap-Yayın, Ankara, s. 5-7.
• KAFESOĞLU, İbrahim (2005) Türk Milli Kültürü, 25. basım, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• KIZLASOV, Leonid R., (Ed.) (1993). Istoriya Hakasiyi s drevneyşih vremön do 1917 goda. Moskova;
• KÜL-TEGİN, Orhun-Yenisey Yazıtları. VI-VIII. YY., (2003). TÜRKOY Yayınları, Ankara.
• MAYNOGAŞEVA, Valentina E., (1997). “O Hakasskom geroiçeskom epose i alıptığ nımahe ‘Ay-Huuçin’”, Hakasskiy geroiçeskiy epor Ay Huucın. Novosibirsk: Nauka Yayıncılık, s. 11-47.
• OSİPOV, G.V., (Redaktör) (1998). Sotsiologiçeskiy entsiklopediçeskiy slovar. İNFA.M- NORMA Yayıncılık, Moskova.
• ÖGEL, Bahaeddin, (1962). İslamiyetten Önce Türk Kültür Tarihi. Ankara.
• PROZOROVSKAYA, Kamilla A., (2004). Sotsiologiya. Neva Yayınevi, St.Petersburg. [http://www.geocities.com/begunay/z10.htm#_ftn35] (erişim: 11.06.07/09:00).
• RAŞİD-AD-DİN, (1952a). Sbornik Letopisey, Cilt: 1, Kitap: 1, Moskova, Leningrad: SSCB Bilimler Akademisi Yayınları.
• RAŞİD-AD-DİN, (1952b). Sbornik Letopisey, Cilt: 1, Kitap: 2, Moskova, Leningrad: SSCB Bilimler Akademisi Yayınları.
• REŞİDEDDİN, (1965). Cami’üt-tevarih, (A.A.Romanskeviç, L.A.Hetagurov, A.A.Alizade), Cilt 1, Kitap 1, Moskova.
• ROUX, Jean-Paul, (2007). Türklerin Tarihi – Pasifikten Akdenize 2000 Yıl, (Çev.: Prof. Dr. Aykut Kazancıgil, Lale Arslan-Özcan), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• SLOVAR İNOSTRANNIH SLOV (1964). (Baş Redakör: F.N. Petrov). Altıncı Basım, Sovetskaya Ensiklopediya Yayıncılığı, Moskova.
• SMİRNOV, G.L., (Sorumlu Redaktör), (1989). Oçerk teoriyi sotsializma. Politizdat Yayıncılık, Moskova.
• TOGAN, İsenbike (2004). “Lev Gumilöv’un ‘Sezgisel Tarih’ Anlayışı Üzerine”, (Henüz yayınlanmayan bir makale).
• TÜRKDOĞAN, Orhan, (2004). Türk Tarihinin Sosyolojisi, İstanbul: IQ Kültürsanat Yayıncılık.