Öz
1946-1950 dönemi Türk demokrasisi açısından çok önemli bir dönemdir. Birden çok partinin serbest ve rekabetçi bir ortamda iktidar mücadelesi verdiği seçimler ilk kez 1946 yılında yapılmıştır. 1946 seçimleri ile meydana gelen TBMM, cumhuriyet tarihinde ilk kez seçimle oluşan çok partili bir meclis olmuştur. 1946-1950 arası parlamentoda iktidar ve muhalefetin yan yana olduğu ilk yıllar olması nedeniyle oldukça hareketli bir dönem yaşanmıştır. Bunun ilk nedeni, güçlü iktidarın ilk kez bir muhalefet partisi ile karşılaşmasıdır. 23 yıl süren güçlü bir tek parti yönetimin henüz sona ermiştir. Diğeri ise, muhalefetin de iktidar ile politik mücadele etmeyi yeni öğrenmeye başlamış olmasıdır. Türk demokratik hayatının başlangıç yıllarının önemi, parlamenter demokrasi ile ilgili kültür ve geleneklerin temellerinin atılmasıdır. Diğer yandan, birçok politik usul ve yöntemin bu yıllarda oluşmaya başlamasıdır. Bu yılların iyi analiz edilmesi, demokratik hayata ilişkin sorunların giderilmesine ve Türk demokrasisinin düzeyini yükseltilmesine olumlu etiler yapacaktır
Anahtar Kelimeler
Türkiye’de Demokrasi Demokrat Parti Demokrasiye Geçiş Çok Partili Hayat
Kaynakça
- Ahmad, F. ve Bedia, T. 1976 . Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi 1945-1971 . Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Akşin, S. 1988 . “Demokrat Parti'nin Kurulması”. Tarih ve Toplum, C. 9, S. 53, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Altan, C. 2008 . “Türkiye’de 1950-1960 Dönemi Milletvekillerin Sosyolojik Özellikleri”. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, 22 :23-36.
- Aydemir, Ş. S. 1976 . İhtilalin Mantığı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Barutçu, F.A. 1954 . Siyasi Anılar 1939-1954 . İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Burçak, R. S. 1979 . Türkiye'de Demokrasiye Geçiş 1945-1950. Ankara: Olgaç Matbaası.
- Cem, İ. 1982 . Türkiye'de Geri Kalmışlığın Tarihi. İstanbul: Cem Yayınları.
- Çakmak, C. 1988 . “1950’li Seçimler ve Demokrat Parti”, Tarih ve Toplum, C. 9, S. 53. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Çavdar, T. 1983 . “Demokrat Parti”. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:VI. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Dilipak, A. 1990 . Menderes Dönemi. İstanbul: Beyan Yayınları.
- Dursun, D. 2018 . Türkiye’nin Siyasal Hayatı. İstanbul: Beta Yayınları.
- Eroğul, C. 1990 . Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi. İstanbul: İmge Yayınları.
- Cillov, H. 1972 . Türkiye Ekonomisi. İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları.
- Işıklı, A. 1972 . Sendikacılık ve Siyaset. Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.
- Karatepe, Ş. 1992 . Darbeler Anayasalar ve Modernleşme. İstanbul: İz Yayınları.
- Karpat, K. 1958 . Turkey's Politics the Transition to Multi-Party System. Princeton-New Jersey: Princeton University Press.
- Karpat, K. 1967 . Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: İstanbul Matbaası.
- Kepenek, Y. 1984 . Türkiye Ekonomisi. Ankara: Savaş Yayınları.
- Keyder, Ç. 1992 . Türkiye'de Devlet ve Sınıflar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kürkçüoğlu, Ö. 1978 . “Türk Demokrasisinin Kuruluş ve İşleyişinde Dış Etkenlerin Rolü”, A.Ü. SBF Dergisi, 33 1-2 : 213-247.
- Öztürk, K. 1968 . Türkiye Cumhuriyeti Hükumetleri Programları. İstanbul: Ak Yayınları.
- Sunay, C. 2010 . “Demokrat Parti”, Türkiye’de Siyasal Partiler. Ed. Turgay Uzun, Ankara: Orion Yayınları.
- TBMM Tutanak Dergisi. Cilt 2, 1.11.1950
- TBMM Tutanak Dergisi. Cilt 18, 11.06.1945
- TBMM Tutanak Dergisi. Cilt 3, 18.12.1946
- Tekin, Y. ve Okutan, Ç. 2011 . Türk Siyasal Hayatı. Ankara: Orion Yayınları.
- Timur, T. 1991 . Türkiye'de Çok Partili Hayata Geçiş. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Toker, M. 1991 . Demokrat Parti'nin Altın Yılları 1950-1954. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- Toker, M. 1990 . Tek Partiden Çok Partiye. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- Tunaya, T. Z. 1952 . Türkiye'de Siyasi Partiler. İstanbul: Doğan Kardeş Basımevi.
- Tunçay, M. 1983 . “Demokrat Parti”. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C. 8. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Turhan, M. 1991 . Siyasal Elitler. Ankara: Gündoğan Yayınları
- Ülman, H. 1967 . Türk-Amerikan Diplomatik Münasebetleri 1939-1947 . Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları
- Yalman, A. E. 1971 . Gördüklerim ve Geçirdiklerim 1945-1970 , C. IV. İstanbul: Rey Yayınları.
- Yeşil, A. 1988 . Türkiye'de Çok Partili Hayata Geçiş. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Öz
The period of 1946-1950 is a very important period for Turkish democracy. In 1946, the elections were held for the first time, where more than one party struggled with power in a free and competitive environment. The Turkish Grand National Assembly, which took place with the 1946 elections, is the first multi-party assembly formed by elections in the history of the republic. Since 1946-1950 was the first years in the parliament when the power and opposition were side by side, a very active period was experienced. The first reason for this is that for the first time the powerful government has encountered an opposition party. A strong one-party rule that lasted 23 years is just over. The other is that the opposition has just begun to learn how to struggle politically with the government. The importance of the beginning years of Turkish democratic life is the laying of the foundations of culture and traditions related to parliamentary democracy. On the other hand, many political procedures and methods began to emerge during these years. A detailed analysis of these years will make positive effects on solving the problems regarding democratic life and raising the level of Turkish democracy
Anahtar Kelimeler
Democracy in Turkey Democrat Party Transition to Democracy Multi-Party Life
Kaynakça
- Ahmad, F. ve Bedia, T. 1976 . Türkiye’de Çok Partili Politikanın Açıklamalı Kronolojisi 1945-1971 . Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Akşin, S. 1988 . “Demokrat Parti'nin Kurulması”. Tarih ve Toplum, C. 9, S. 53, İstanbul: İletişim Yayınları.
- Altan, C. 2008 . “Türkiye’de 1950-1960 Dönemi Milletvekillerin Sosyolojik Özellikleri”. Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, 22 :23-36.
- Aydemir, Ş. S. 1976 . İhtilalin Mantığı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Barutçu, F.A. 1954 . Siyasi Anılar 1939-1954 . İstanbul: Milliyet Yayınları.
- Burçak, R. S. 1979 . Türkiye'de Demokrasiye Geçiş 1945-1950. Ankara: Olgaç Matbaası.
- Cem, İ. 1982 . Türkiye'de Geri Kalmışlığın Tarihi. İstanbul: Cem Yayınları.
- Çakmak, C. 1988 . “1950’li Seçimler ve Demokrat Parti”, Tarih ve Toplum, C. 9, S. 53. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Çavdar, T. 1983 . “Demokrat Parti”. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:VI. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Dilipak, A. 1990 . Menderes Dönemi. İstanbul: Beyan Yayınları.
- Dursun, D. 2018 . Türkiye’nin Siyasal Hayatı. İstanbul: Beta Yayınları.
- Eroğul, C. 1990 . Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi. İstanbul: İmge Yayınları.
- Cillov, H. 1972 . Türkiye Ekonomisi. İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları.
- Işıklı, A. 1972 . Sendikacılık ve Siyaset. Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.
- Karatepe, Ş. 1992 . Darbeler Anayasalar ve Modernleşme. İstanbul: İz Yayınları.
- Karpat, K. 1958 . Turkey's Politics the Transition to Multi-Party System. Princeton-New Jersey: Princeton University Press.
- Karpat, K. 1967 . Türk Demokrasi Tarihi. İstanbul: İstanbul Matbaası.
- Kepenek, Y. 1984 . Türkiye Ekonomisi. Ankara: Savaş Yayınları.
- Keyder, Ç. 1992 . Türkiye'de Devlet ve Sınıflar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kürkçüoğlu, Ö. 1978 . “Türk Demokrasisinin Kuruluş ve İşleyişinde Dış Etkenlerin Rolü”, A.Ü. SBF Dergisi, 33 1-2 : 213-247.
- Öztürk, K. 1968 . Türkiye Cumhuriyeti Hükumetleri Programları. İstanbul: Ak Yayınları.
- Sunay, C. 2010 . “Demokrat Parti”, Türkiye’de Siyasal Partiler. Ed. Turgay Uzun, Ankara: Orion Yayınları.
- TBMM Tutanak Dergisi. Cilt 2, 1.11.1950
- TBMM Tutanak Dergisi. Cilt 18, 11.06.1945
- TBMM Tutanak Dergisi. Cilt 3, 18.12.1946
- Tekin, Y. ve Okutan, Ç. 2011 . Türk Siyasal Hayatı. Ankara: Orion Yayınları.
- Timur, T. 1991 . Türkiye'de Çok Partili Hayata Geçiş. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Toker, M. 1991 . Demokrat Parti'nin Altın Yılları 1950-1954. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- Toker, M. 1990 . Tek Partiden Çok Partiye. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
- Tunaya, T. Z. 1952 . Türkiye'de Siyasi Partiler. İstanbul: Doğan Kardeş Basımevi.
- Tunçay, M. 1983 . “Demokrat Parti”. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C. 8. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Turhan, M. 1991 . Siyasal Elitler. Ankara: Gündoğan Yayınları
- Ülman, H. 1967 . Türk-Amerikan Diplomatik Münasebetleri 1939-1947 . Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları
- Yalman, A. E. 1971 . Gördüklerim ve Geçirdiklerim 1945-1970 , C. IV. İstanbul: Rey Yayınları.
- Yeşil, A. 1988 . Türkiye'de Çok Partili Hayata Geçiş. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 6 Nisan 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 11 Sayı: 56 |