SİYASETTE ETİĞİN İMKANINA YÖNELİK BİR TARTIŞMA

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 61, 57 - 80, 29.04.2022

Alper Özmen

Öz

Etik, bireyin davranış ve tercihlerini etkileyen doğru veya yanlış olarak değerlendirilen kuralları içerir. İnsanın eylemlerini etik açıdan değerli ya da değersiz kılan iki ana eğilim bulunmaktadır. Birincisi eylemi ortaya koyan düşünüşün niteliği, ikincisi eylemin sonucu ve başarısıdır. Siyasî etik ise, siyasetçilerin/iktidarı ellerinde bulunduranların karar alma süreci ve faaliyetlerine rehberlik eden ilke ve standartlardır. Bu çerçevede siyasilerin kamusal alanda belirleyecekleri karar ve politikalarının siyasî etiğe uygun olması beklenir. Çalışmanın araştırma problemi; siyasî liderler, toplumu ilgilendiren bir konuda karar verirken; eylemin başından itibaren etik ilkeleri dikkate alarak mı hareket etmelidirler yoksa ulaşacakları sonucu ve faydayı mı esas almalıdırlar? Nitel yönteme dayalı çalışmada literatür taraması yapılmıştır. Etiğe ilişkin kavramsal çerçeve ve teorik altyapı, siyasal yozlaşma, siyasette etiğin imkânı ve siyasal ve yönetsel alanda etiği teşvik eden unsurlar çalışmada ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Siyasî etik, Siyasal Yozlaşma, Etik Teoriler

An Argument on the Possibility of Ethics in Politics

Öz

Ethics consists of rules that evaluate the behaviours and preferences of an individual ast right and wrong. There are two main tendencies that made human actions valuable or invaluable. One of which is the quality of thought, posing the action and the other is the result and success of the action. Political ethics are guding principles and standards in politicans/people in power activies and decision-making processes. In this framework, decision and policies determined in public sphere are expected to be compatible with political ethics. The main problem of this study to find out the question if politicans, when they are to make a common decision, pay an attention to the result and benefit or they act in accordance with the ethical principles from the outset. Literature is reviewed based on qualitative method. Conceptual framework and theoretical background on ethics, political corruption, the possibility of ethics in politics and issues promoting ethics in political and administrative areas are examined

Anahtar Kelimeler

Political Ethics, Political Corruption, Ethical Theories

Kaynakça

• Akarsu, B. 1982 . Ahlâk Öğretileri. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Aktan, C.C. 1994 . Temiz Toplum ve Temiz Siyaset. İstanbul: T Yayınları.
• Aydın, İ. P. 2002 . Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik, 3. Baskı. Ankara: PegemAYayıncılık.
• Aristoteles 2015 . Nikomakhos’a Etik. Çev. Saffet Babür . Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Bozkurt, Ö., Ergun, T., Sezen S. 2008 . Kamu Yönetimi Sözlüğü. 2. Baskı. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Brown, N. 1987 . “Teleology or Deontology?”, Irish Theological Quarterly. 53 1 : 36-51.
• The Committee on Standards in Public Life 2014 , Ethics in Practice: Promoting Ethical Conduct in Public Life, https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/336976/2902536_CSPL_EthicsInPractice_acc.pdf, e.t.: 18.03.2022.
• Dursun, D. 2005 . “Siyaset ve Ahlâk: Gerçeklikle İdealin Bağdaşmazlığı Sorunu”. 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu. 18-19 Kasım 2005. Sakarya, 17-25.
• Demirkıran, Ö., Eser, H. B. ve Keklik 2011 . Demokrasinin Tabana Yayılması, Yönetimde Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Bağlamında Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi. 3 2 : 169-192.
• Emiroğlu, K. ve Aydın, S. 2003 . Antropoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Eryılmaz, B. 2018 . Kamu Yönetimi. 11. Baskı. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Frolov, I. 1991 . Felsefe Sözlüğü. Çev. Aziz Çalışlar , İstanbul: Cem Yayınevi.
• Girardin, B. 2012 . Ethics in Politics: Why it matters more than ever and How it can make a difference. Globethics.net Focus No. 5., https://repository.globethics.net/bitstream/handle/20.500.12424/208959/glwe2.pdf?sequence=1&isAllowed=y, erişim: 15.01.2022 .
• Göre, A. 2005 . Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. 10. Bası. İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Hâcib, Yusuf Has 1985 . Kutadgu Bilig II Çeviri, Çev. R.R. Arat , 3. Baskı. Ankara: T.C Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Hançerlioğlu, O. 1996 . Felsefe Sözlüğü, 10. Basım, Ankara: Remzi Kitabevi.
• Hoffmann, S. 1988 . The Political Ethics of International Relations, Carnegie Council on Ethics and International Affairs Merrill House. New York.
• Hume, D. 2015 . İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme. Çev. Ergün Baylan , Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Işık, A. 2018 . Platon’un Devlet’inde/Politeia’sında Yalanın Ontolojik Yapısı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 23 1 : 1-16.
• Kapani, M. 2018 . Politika Bilimine Giriş. 57. Baskı. Ankara: BB101 Yayınları.
• Kışlalı, A. T. 2002 . Siyaset Bilimi. 9. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Köknel, Ö. 1996 . Bireysel ve Toplumsal Şiddet, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Kymlicka, W. 1988 . “Rawls on Teleology and Deontology”. Philosophy & Public Affairs, 17 3 : 173-190.
• Macit, H. 2009 . “Teleolojik Etik Anlayışın Deontolojik Eleştirisi”. Kaygı Dergisi, 13 : 83-91.
• Marshall, G. 1999 . Sosyoloji Sözlüğü. Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü . Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mathur, B.P. 2014 . Ethics for Governance: Reinventing Public Services. New Delhi: Routledge.
• Nuttall, J. 1997 . Ahlâk Üzerine Tartışmalar: Etiğe Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Öztekin, A. 1996 . “Yönetim ve Liderlik”. Bilig, 1 : 183-194.
• Pieper, A. 1999 . Etiğe Giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Primoratz, I. Ed 2007 . “Introduction”. Politics and Morality. New York: Palgrave Macmillan.
• Satıcı, M. 2015 . “Ahlâk-Politika İlişkisi Açısından Machiavelli’nin Politika Teorisi”. FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi , 20 : 113-130.
• Sampford, C. 2011 . “Parliament, Political Ethics and National Integrity Systems”. Australian Journal of Professional and Applied Ethics, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3012393, erişim: 14.02.2022 .
• Savaş, V. F. 2007 . Anayasal İktisat. 4. Baskı, Ankara: İlke Yayınevi.
• Schumpeter, J. A. 2007 . Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi. Çev. H. İlhan . Ankara: Alter Yayıncılık.
• Şen, M. L. 1998 . Kamu Yönetiminde Yozlaşmanın Önlenmesinde Yönetsel Etik Yaklaşımı. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sakarya.
• Şen, M. L. 2005 . “Kamu Görevlilerini Yoldan Çıkaran Bubi Tuzakları: Hediye ve Kişisel Kullanım Amacıyla Yapılan Bağışlar”, 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, 18-19 Kasım 2005, Sakarya, 361-368.
• Taşar, M. O. 2006 . Siyasi Yozlaşma Kavramı ve Kamu Ekonomisi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14 2 : 347-368.
• Vallentyne, P. 1987 . “The Teleological/Deontological Distinction”, The Journal of Value Inquiry, 21 : 21-32.
• Vitolina, I. B., Igo C. and Sumilo E. 2016 . “Is Ethics Rational? Teleological, Deontological and Virtue Ethics Theories Reconciled in the Context of Traditional Economic Decision Making”. Procedia Economics and Finance, 39 : 108-114.
• Weber M. 2017 . Meslek Olarak Siyaset. Çev. Levent Özşar , Bursa: Biblos Kitabevi Yayınları.
• Yüksel, C. 2005 . Devlette Etikten Etik Devlete: Kamu Yönetiminde Etik. İstanbul: TÜSİAD Devlette Etik Altyapı Dizisi, No 1.