ANTİK YUNAN’DAN AYDINLANMAYA BATI DÜŞÜNCE TARİHİNDE SİYASÎ ETİK

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 61, 81 - 123, 29.04.2022

Satuk Buğra Çetinkaya

Öz

İnsanların topluluk halinde yaşama bilinci edindiği zamanlardan bu güne, siyaset ve etik, bir arada yaşama üzerine düşünmenin mamulü olmuştur. Siyaset ve etiğin bir aradalığı siyasî rejim tartışmalarından, erdemli yöneticinin özelliklerine ve siyasî danışmanların niteliğine kadar Batı felsefe yazını içerisinde süreklilik göstermektedir. Siyaset ve etiğe yönelik temel tartışma konularının güncelliğini yitirmediği bu gün de bir kesişim kavram olarak “siyasî etik” merkezi konumunu sürdürmektedir. Bu çalışma Batı felsefe tarihinde iz sürmeyi, bu izler arasında siyaset ve etiğin bir aradalığının kaynaklarını ve düşünce tarihindeki konumunu anlamayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk bölümündeki tanım amaçlı cümlelerden sonra, tarihsel kısımlar kronolojik dönemler içerisindeki önemli filozofları ve onların görüşlerini özet halinde ortaya koymaktadır. Sonuç bölümü ise görülen süreklilik ve kopuşların kısa bir özeti, Batı düşüncesinde etiğin siyasetle kesişiminin kaynaklarına dair temel meseleleri aydınlatmaktadır

Anahtar Kelimeler

Siyasî Etik, Felsefe Tarihi, Ahlâk Felsefesi

Political Ethics in the History of Western Thought from Ancient Greece to the Enlightenment

Öz

From ancient times to the present, when people became conscious of living as a community, politics and ethics have been the product of thinking about living together. The coexistence of politics and ethics shows continuity in Western philosophy literature, from discussions of political regimes to the characteristics of the virtuous administrator and the quality of political advisors. Even today, where the main debates on politics and ethics do not lose their currency, “political ethics” as an intersection concept maintains its central position. This study aims to trace the history of Western philosophy. It aims to understand the sources of the coexistence of politics and ethics among these traces and their position in the history of thought. After the descriptive sentences in the first part of the study, the historical parts summarize the important philosophers and their views in chronological periods. The conclusion part, a brief summary of the continuity and ruptures seen, illuminates the main issues regarding the sources of the intersection of ethics and politics in Western thought

Anahtar Kelimeler

Political Ethics, History of Philosophy, Moral Philosophy

Kaynakça

• Akarsu, B. 1965 . Ahlâk Öğretileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Aristoteles. 1997 . Nikamakos’a Etik. Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Aziz Augustinus. 2007 İtiraflar. Çev: D. Pamir . İstanbul: Kaktüs Yayınları.
• Cevizci, A. 2002 . Etiğe Giriş. 1.Baskı İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Conford, M. F. 1966 . Before and After Socrates. Cambridge University Press.
• Copleston, F. 1994 . A History of Philosophy Vol. VI: Modern Philosophy: from the French Enlightenment to Kant. New York. Image Book.
• Coplestone, F. 1993 . A History of Philosophy, Medival Philosophy Vol II. London& NY. İmage Book
• Echeñique, J. 2018 . “Another Dissimilarity between Moral Virtue and Skills: An Interpretation of Nicomachean Ethics”. Ed: M. D. Boeri. Yasuhira Y. Kanayama. Jorge Mittelmann. Soul and Mind in Greek Thought: Psychological Issues in Plato and Aristotle. Springer.
• Ferry, L. 2011 “Ahlâk”. Çev: E. Ergun Ed: P. Raynaud ve S. Rials. Siyaset Felsefesi Sözlüğü. 2.Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Goldmann, L. 2010 The Philosophy of Enlightenment. Çev: H. Mass . London & NY: Routledge. Hannah, A. 1996 Geçmişle Gelecek Arasında. Çev: B. S. Şener . İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hobbes, T. 2007 Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti. Çev: S. Lim 6. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Yayınları.
• Hume, D. 1997 . İnsan Doğası Üzerine Bir İnceleme. Çev: A. Yardımlı İstanbul: İdea Yayınları
• Hünler, H. 1998 . Estetik’in Kısa Tarihi: modem kültür ve sanat üzerine felsefî bir araştırma. İstanbul. Paradigma Yayınları
• Kant, I. 2002 . Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi. Çev: Ioanna Kuçuradi . Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Korsgaard, C. 1989 . “Kant” Ed: J. R. Cavalier vd. Ethics in the History of Western Philosophy. The Macmillan Press.
• Kuçuradi, İ. 2006 . Etik. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Kuçuradi, İ. 1999 . “Philosophical Ethics and Professional Ethics, Introduction” Ed: İ. Kuçuradi. Ethics of Professions: Medicine, Business, Media, Law. Berlin: Springer.
• Küyel, M. T. 2003 . “Farabi’ye Bir Hazırlık Olmak Üzere İslam Öncesi Türklerde Felsefe.” Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi. 3 : 9-58.
• Lester, G. C. 1991 . “Introduction”, Ed: J. W. Yolton. The Blackvvell Companion to the Enlightenment. Oxford University Press.
• Mann, M. 2012 . The Sources of Social Power: A History of Power From the Beginning to AD 1760, Vol 1. New York: Cambridge University Press.
• Markus, R. 1967 . “Augustinus”. Ed: P. Edwards. The Encyclopedia of Philosophy. London & NY: Crowell Col. and Macmillan.
• Penelhum, Terence. 1993 . “Hume’s Moral Psychology” Ed: D. F. Norton. The Cambridge Companion to Hume. Cambridge University Press.
• Pippin, R. P. 1999 . Modernism as a Philosophical Problem On the Dissatisfactions of European High Culture. 2. Baskı. Blackwell Press.
• Platon. 2010 . Devlet. 20.Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Platon. 2013 . Menon. 2. Baskı. İstanbul: Say Yayınları.
• Ross, D. 1995 . Aristotle. London & NY: Routledge.
• Rousseau, J. J. 2007 . Bilimler ve Sanatlar Üzerine Söylev. Çev: S. Eyüboğlu 1.Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Rousseau, J. J. 2016 . İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı. Çev: R. N. İleri . 1.Baskı. İstanbul: Say Yayınları.
• Scruton, R. 2001 Kant. London & New York: Sterling Co.
• Spinoza. 2012 . Ethica: Geometrik Yöntemle Kanıtlanmış ve Beş Bölüme Ayrılmış Ahlâk, 1.Baskı. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• St. Aquinomlu Thomas. 1963 . Summa Theologia. Cambridge University Press. Çeviri Dominikan Kilisesi tarafından yapılmıştır .
• Tepe, H. 1992 . Etik ve Metaetik. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Tranoy, K. 1965 . “Saint Thomas”. Ed: D. J. Connorj. A Critical History of Western Philosophy. 2. Baskı. London. The Free Press
• Ural, Ş. 2004 . “Epistemolojik Açıdan Değerler ve Ahlâk”. Doğu-Batı Dergisi. 3.Baskı. Ankara.
• Wade, I. O. 2015 . The Structure and the Form of the French Enlightenment, Vol. 1. Princeton University Press.
• West, D. 2020 . Kıta Avrupa’sı Felsefesine Giriş. İstanbul. Çev: A. Cevizci 5.Baskı. Paradigma Yayınları
• Williams, B. 2006 . Ethics and the Limits of the Philosophy. London & NY: Routledge.
• Yalçınkaya, A. 2014 . “Ortaçağ ve Feodalite”. Ed: M. A. Ağaoğulları. Sokrates’ten Jakobenlere Batı’da Siyasal Düşünceler. 5. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.