TACİKİSTAN KAMU MALİYESİNİN GENEL GÖRÜNÜMÜ

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 54, 9 - 41, 05.04.2022

Savaş Çevik Emomjafar Ashurov

Öz

Bu çalışmada bağımsızlık sonrası Tacikistan kamu maliyesindeki gelişmeleri mali yönetim, kamu harcamaları ve kamu gelirleri ve mali disiplin bakımından incelemek ve bu alanlardaki sorunların tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla bağımsızlık sonrası Tacikistan kamu maliyesinde genel gelişmeler ve reformlar tartışılmış ve 2000’li yıllar sonrası için kamu harcamalarının, vergilerin ve bütçe açıkları ile borçların gelişimi incelenmiştir. Kamu harcamalarında kamu kaynaklarının kullanımında düşük verimlilik ve yanlış önceliklendirme, vergilendirmede yüksek uyum maliyetleri ve etkinlik kaybı, önemli sorunlar olarak ortaya çıkmaktadır. Mali yönetimin en önemli sorunları ise şeffaflık, güvenilirlik ve bütçe bilgilerinin raporlanmasıdır. Bu alanları iyileştirmeye yönelik reformlar Tacikistan’da kamusal kaynakların daha etkin ve verimli kullanılmasını sağlayacaktır

Anahtar Kelimeler

kamu maliyesi, kamu bütçesi, mali reform, geçiş ekonomileri, Tacikistan

Kaynakça

• Abdullaeva, M. G. 2016 . “Etapy Formirovaniya i Realizatsii Fiskal'noy Politiki v Respublike Tadzhikistan. Tacikistan Cumhuriyeti'nde Mali Politika Oluşturma Ve Uygulama Aşamalari ”. Ekonomicheskiy Zhurnal, 151-159.
• Ahmed, T., Arur, A., Walque, D. d., & Shapira, G. 2019 . Incentivizing Quantity and Quality of Care: Evidence from an Impact Evaluation of Performance-Based Financing in the Health Sector in Tajikistan. World Bank Policy Research Working Paper 8951.
• Balayev, M. A. 2009 . “Osnovnyye Etapy Razvitiya Byudzhetnoy Sistemy i Mezhbyudzhetnykh Otnosheniy v Respublike Tadzhikistan Tacikistan Cumhuriyeti’nde Bütçe Sisteminin ve Bütçeler Arası İlişkilerin Geliştirilmesinin Ana Aşamaları ”. St. Petersburg Devlet Ekonomi Üniversitesi Bildirileri.
• Bondarenko, K. 2015 . Podvodnyye Kamni Byudzhetnoy Politiki Tadzhikistana Tacikistan Maliye Politikasının Tuzakları . Dushanbe: Central Asian Bureau for Analytical Reporting.
• Çevik, S. 2010 . “Geçiş Ekonomilerinde Kamu Maliyesi ve Mali Sistem Reformları”. Avrasya Etüdleri, 37: 77-100.
• Çevik, S. 2016 . Tax Systems, Economic Development, and Good Governance: A Comparative Analysis of the MENA Countries. Handbook of Research on Public Finance in Europe and the MENA Region. M. M. Erdoğdu & B. Christiansen Der. . Hershey PA, USA: IGI Global, 156- 175.
• Çevik, S. 2018 . The Composition of Government Revenue and Democracy: A Cross-Country Examination. Public Sector Economics & Development. M. M. Erdoğdu, M. S. Zouboulakis, S. M. Akar, B. T. İçke Der. . London: IJOPEC Publication, 15-30.
• Diamond, J. 2013 . Good Practice Note on Sequencing PFM Reforms. https://blog-pfm.imf.org/files/sequencing-v8-good_practice_note_ on_sequencing_pfm_reforms_jack _diamond__january_2013_1.pdf Erişim: 15.01.2020 .
• Doing Business 2020 . Paying Taxes. Doing Business. https://www.doingbusiness.org/en/data/exploretopics/paying-taxes Erişim: 10.01.2020 .
• Ermakova, E. A. 2008 . “Metodologiya Otsenki Sostoyaniya i Ustoychivosti Gosudarstvennykh Finansov Kamu Maliyesinin Durumunu ve İstikrarını Değerlendirmek İçin Bir Metodoloji ”. Finansy i Kredit, 27: 13-18.
• Kasymbekova, V. 2019 . “Tadzhikistan: Problemy Prozrachnosti Gosbyudzheta. Tacikistan: Devlet Bütçesinin Şeffaflığı Sorunları ”. Dialog: Tajikistan i Mir, https://www.dialog.tj/news/tadzhikistan- problemy-prozrachnosti-gosbyudzheta Erişim: 15.01.2020 .
• Kazakistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2017a . Zakon o Gosudarstvennom Byudzhete Devlet Bütçe Kanunu . http://www.minfin.gov.kz, Erişim: 14.01.2020 .
• Kazakistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2017b . Public Debt Statistics. http://www.minfin.gov.kz/irj/portal/anonymous?NavigationTarget=R OLES://portal_content/mf/kz.ecc.roles/kz.ecc.anonymous/kz.ecc.anon ymous/kz.ecc.anonym_budgeting/budgeting/state_debt_fldr/statistics _fldr Erişim: 15.01.2020 .
• Kazakistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2019 . Execution of the Revenue Budget. http://www.minfin.gov.kz/irj/portal/anonymous?Navigation Target=ROLES://portal_content/mf/kz.ecc.roles/kz.ecc.anonymous/k z.ecc.anonymous/kz.ecc.anonym_budgeting/budgeting/analytics_fldr Erişim: 15.01.2020 .
• Kırgızistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2017 . Zakon o Gosudarstvennom Byudzhete Devlet Bütçe Kanunu . http://www.minfin.kg, Erişim: 14.01.2020 .
• Kırgızistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2018a . Otchety Ob İspolnenii Byudzheta Bütçe Performans Raporları . http://www.minfin.kg/ru/novosti/godovoy-otchet-ob-ispolnenii- byudzheta Erişim: 16.01.2020 .
• Kırgızistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2018b . Gosudarstvennyy Dolg Devlet Borçları . http://www.minfin.kg/ru/novosti/mamlekettik- karyz/ichki-karyz erişim: 13.01.2020 .
• Kopits, G. 2008 . The Political Economy of Fiscal Reform in Central and Eastern. OECD Journal on Budgeting, 3: 1-11
• Lorie, H. 2003 . Priorities for Further Fiscal Reforms in the Commenwealth of Independent States. IMF Working Papers, WP/03/209.
• Özbekistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2017a . Zakon o Gosudarstvennom Byudzhete Devlet Bütçe Kanunu . https://www.mf.uz/en, Erişim: 14.01.2020 .
• Özbekistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2017b . Debt Management Office. https://www.mf.uz/en/deyatelnost/deyatelnost2/debt- management-office.html Erişim: 14.01.2020 .
• Özbekistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2019 . State Budget. https://www.mf.uz/en/podrazdeleniya-ministerstva/strukturnye- podrazdeleniya/ gosudarstvennyj-byudzhet.html Erişim: 10.01.2020 .
• PEFA 2019 . PEFA Country Assessments. PEFA: http://www.pefa.org/assessments Erişim: 13.01.2020 .
• Rahmon, E. 2010 . Markazi Millii Konunguzorii Nazdi Prezidenti Cumhurii Tocikiston Tacikistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Ulusal Yasama Merkezi . http://mmk.tj/ru/president/letter/2010 Erişim: 10.01.2020 .
• Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Ulusal Mevzuat Merkezi 1994 . Sarkonuni Cumhurii Tojikiston Tacikistan Cumhuriyeti Anayasası . http://base.mmk.tj/view_sanadhoview. php?showdetail=&sanadID=1&language=ru Erişim: 10.01.2020 .
• Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Ulusal Mevzuat Merkezi 2011 . Qonuni Çumhurii Toçikiston Dar Borai Molijai Davlati Çumhurii Toçikiston Tacikistan Cumhuriyeti "Tacikistan Cumhuriyeti Kamu Maliyesi Kanunu” . http://base.mmk.tj/view_sanadhoview. php?showdetail=&sanadID=248 Erişim: 15.01.2020 .
• Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Ulusal Mevzuat Merkezi 2019 . Legislation of Tajikistan. http://base.mmk.tj/view_sanadholist.php?language=en Erişim: 15.01.2020 .
• Tacikistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2015 . Postanovleniye Pravitel'stva Respubliki Tadzhikistan o Ministerstve Finansov Respubliki Tadzhikistan Tacikistan Cumhuriyeti Hükümeti Tacikistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Hakkında Kararı . http://minfin.tj/downloads/ karori_hjt_2015-187-rus.pdf Erişim: 10.01.2020 .
• Tacikistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2017a . Devlet Bütçe Kanunu. http://minfin.tj/index.php?do=static&page=budget, Erişim: 14.01.2020 .
• Tacikistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2017b . Otchet o Gosudarstvennom Dolge 2017 Devlet Borç Raporu 2017 . http://minfin.tj/index.php?do=static&page=gosdolg#vdolg Erişim: 15.01.2020 .
• Tacikistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2018a . Budget. http://minfin.tj/index.php?do=static&page=budget erişim: 15.01.2020 .
• Tacikistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı 2018b . Ministerstvo Finansov Respubliki Tadzhikistan Otchet o Sostoyanii Gosudarstvennogo Dolga za 2018 god Tacikistan Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Kamu Borçları Durumuna İlişkin Rapor 2018 . Dushanbe: Ministerstvo Finansov Respubliki Tadzhikistan.
• Tacikistan Cumhuriyeti Yüksek Meclisinin Temsilciler Meclisi 2011 . Zakon o Gosudarstvennykh Finansakh Respubliki Tadzhikistan Tacikistan Cumhuriyeti Devlet Maliyesi Yasası . Dushanbe.
• The World Bank 2013a . Tajikistan Policy Notes on Public Expenditures: Government Expenditures: Size, Composition and Trends. The World Bank. http://documents.worldbank.org/curated/en/90697146 8310761468/pdf/776070NWP0P14700TJK0NOTE10final0web.pdf Erişim: 14.01.2020 .
• The World Bank 2013b . Tajikistan Policy Notes on Public Expenditures: Review of Public Expenditures on Education. Washington D.C.: The World Bank. http://documents.worldbank.org/curated/en/989271 468312633854/pdf/891820NWP0P14700TJK0NOTE30final0web.pdf Erişim: 15.01.2020 .
• The World Bank 2013c . Tajikistan Policy Notes on Public Expenditures: Review of Public Expenditures on Health. Washington D.C.: The World Bank. http://documents.worldbank.org/curated/en/336681468 303578088/pdf/891810NWP0P14700TJK0NOTE20final0web.pdf Erişim: 15.01.2020 .
• The World Bank 2014 . Tajikistan Policy Notes on Public Expenditures. Poverty Reduction and Economic Management Unit Europe and Central Asia Region.
• The World Bank 2015 . World Bank Continues Supporting Public Financial Management Reforms in Tajikistan. https://www.vsemirnyjbank.org/ ru/news/press-release/2015/06/01/world-bank-continues-support ing-public-financial-management-reforms-in-tajikistan Erişim: 14.01.2020 .
• The World Bank 2019 . Tajikistan Country Economic Memorandum. Washington: World Bank Publications.
• The World Bank. 2020 . World Bank Open Data. https://data.worldbank.org Erişim: 15.01.2020 .
• Ziyoev, R. D. 2011 . Srednesrochnaya Programma Gosudarstvennykh Raskhodov v Tadzhikistane: Etapy Stanovleniya, Soderzhaniye i Dal'neysheye Razvitiye. Tacikistan’da Orta Vadeli Hükümet Harcama Programı: Oluşum Aşamaları, İçerik ve Daha Fazla Gelişme . Problemy Sovremennoy Ekonomiki, 220-225.